Andrzej Poniatowski (1734–1773)

Andrzej Poniatowski
	; Poniatowski I
Rodzina	Poniatowscy herbu Ciołek
Data i miejsce urodzenia	28 września 1734 ; Gdańsk
Data i miejsce śmierci	3 marca 1773 ; Wiedeń
Ojciec	Stanisław Poniatowski
Matka	Konstancja Czartoryska
Żona	Maria Teresa Kinsky von Weichnitz und Tettau
Dzieci	Maria Teresa Poniatowska,; Józef Antoni Poniatowski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Andrzej Poniatowski herbu Ciołek (ur. 28 września 1734 w Gdańsku^[1], zm. 3 marca^[2] 1773 w Wiedniu) – książę, syn Stanisława Poniatowskiego i Konstancji Czartoryskiej. Brat króla polskiego – Stanisława Augusta.

Po uzyskaniu tytułu książęcego używał herbu Poniatowski I.

Rodzina

3 maja 1761 poślubił Marię Teresę hr. Kinsky von Weichnitz und Tettau (1736-1806) z którą miał dwójkę dzieci:

Maria Teresa zam. Tyszkiewiczowa (1760-1834)
Józef Antoni Poniatowski, generał polski, marszałek Francji

Życiorys

Od młodości oficer armii austriackiej, zasłużył się podczas wojny siedmioletniej, był inspektorem piechoty. Podkomorzy (szambelan) dworu austriackiego od 1758 roku^[3]. Był wolnomularzem^[4].

W służbie wojskowej uzyskał stopień generała artylerii (niem. Feldzeugmeister). W 1764 wrócił do kraju; popierał kandydaturę Stanisława Augusta, którego usiłował po elekcji zbliżyć do Austrii.

W roku 1765 posłował do Wiednia; wówczas od cesarza uzyskał godność księcia czeskiego. Jako austriacki oficer nie mógł być formalnym reprezentantem RP w Wiedniu, lecz król Stanisław August uprosił kanclerza Kaunitza, by traktował jego brata jako nieformalnego posła. Książę Andrzej podszedł bardzo ofiarnie do tego nowego zadania, w wykonywaniu którego pomagali mu przychylni Polsce sardyński poseł w Wiedniu Lodovico Canale i brytyjski wysłannik David Murray, 2. hrabia Mansfield.

Jako zarządca dóbr królewskich pod koniec XVIII wieku wzniósł on w miejscowości Krasna leżącej w zagłębiu staropolskim wielki piec do wytapiania żelaza^[5].

Odznaczenia

Order Orła Białego (1766)^[6]
Order Świętego Stanisława (1765)^[7]^[6]
Order Świętego Michała (Francja)^[6]
Kawaler Orderu Marii Teresy (1757, Austria)
Komandor Orderu Marii Teresy (1758, Austria)^[8]

Przypisy

↑ Stefan Galuba, Stanisław Poniatowski - ojciec, „Kronika Ziemi Trzcianeckiej”, nr 2/1996, Muzeum im. Wiktora Stachowiaka w Trzciance, Trzcianka, 1996, s. 26
↑ Emanuel Rostworowski, „Poniatowski Andrzej”, w: Polski Słownik Biograficzny, XXVII, Wrocław 1983, s. 412.
↑ Jerzy Sewer Dunin-Borkowski, Polacy, dygnitarzami Austrii. T. I Podkomorzowie i paziowie (1750-1890), Lwów 1890, s. 12.
↑ Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 207.
↑ Praca zbiorowa 1864 ↓, s. 3.
↑ ^a ^b ^c Marta Męclewska (opr.): Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008. Zamek Królewski w Warszawie: 2008, s. 207
↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 178.
↑ Kayserlicher Und Königlicher Wie auch Ertz-Hertzoglicher Und Dero Residentz-Stadt Wien Staats- und Stands- Calender. Wiedeń, 1767, s. 492 (niem.)

Bibliografia

Praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna, t. XVI Krasiń.-Libelt, hasło "Krasna". Warszawa: Nakład, druk i własność S. Orgelbranda, 1864, s. 3.
Emanuel Rostworowski, „Poniatowski Andrzej”, w: Polski Słownik Biograficzny, XXVII, Wrocław 1983, s. 412-420.
Henryk P. Kosk, Polscy generałowie w służbie obcej, Polska Zbrojna.
Andrzej ks. Poniatowski h. Ciołek, Potomkowie Sejmu Wielkiego, Serwis genealogiczny pod patronatem Stowarzyszenia Potomków Sejmu Wielkiego.
Historia Dyplomacji Polskiej – tom II 1572-1795, PWN Warszawa 1981, s. 548.

[1] Stefan Galuba, Stanisław Poniatowski - ojciec, „Kronika Ziemi Trzcianeckiej”, nr 2/1996, Muzeum im. Wiktora Stachowiaka w Trzciance, Trzcianka, 1996, s. 26

[2] Emanuel Rostworowski, „Poniatowski Andrzej”, w: Polski Słownik Biograficzny, XXVII, Wrocław 1983, s. 412.

[3] Jerzy Sewer Dunin-Borkowski, Polacy, dygnitarzami Austrii. T. I Podkomorzowie i paziowie (1750-1890), Lwów 1890, s. 12.

[4] Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 207.

[CITEREFPraca_zbiorowa18643-5] Praca zbiorowa 1864 ↓, s. 3.

[mm-6] Marta Męclewska (opr.): Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008. Zamek Królewski w Warszawie: 2008, s. 207

[7] Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 178.

[8] Kayserlicher Und Königlicher Wie auch Ertz-Hertzoglicher Und Dero Residentz-Stadt Wien Staats- und Stands- Calender. Wiedeń, 1767, s. 492 (niem.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]