Andrzej Czarnkowski (wojewoda)

Andrzej Czarnkowski
	; Nałęcz III
Rodzina	Czarnkowscy herbu Nałęcz III
Data urodzenia	1560
Data śmierci	przed 1618
Ojciec	Wojciech Czarnkowski (zm. przed 12 października 1578)
Matka	Barbara Górka
Żona	1. Marianna Latalska; 2. Zofia Potulicka
Dzieci	z Marianną Latalską:; Jan,; Katarzyna,; Zofia;; z Zofią Potulicką:; Piotr,; Barbara,; Anna

Zamek w Kórniku sprzedany przez Andrzeja Czarnkowskiego w 1610 r. Zygmuntowi Grudzińskiemu.

Zamek w Osiecznej, jedna z rezydencji Andrzeja Czarnkowskiego.

portal na zamku w Osiecznej z czasów Andrzeja Czarnkowskiego

Andrzej Czarnkowski (ur. w 1560; zm. przed 1618) – starosta inowrocławski (1592), kasztelan nakielski (1593-1598), rogoziński (1598-1599), kamieński (1592), kaliski (1599-1606) oraz wojewoda kaliski (1605-1618), właściciel kilku wielkopolskich miast, wspierał dr. Marcina z Kłecka.

Życiorys

Był synem Wojciecha Czarnkowskiego (zm. 1578), kasztelana śremskiego (1557) i kasztelana rogozińskiego (1569), jego matką była Barbara z Górków (zm. 1589).

Andrzej Czarnkowski był żonaty dwukrotnie. Z pierwszego małżeństwa z luteranką Marianną Latalską h. Prawdzic (zm. 1598) córką Stanisława^[1] zawartego 8 sierpnia 1583 roku^[2] miał syna – Jana (zm. 1613 r.), starostę inowrocławskiego od 1607 r. i dwie córki – Katarzynę (zm. 1610 r.) i Zofię (zm. 1647 r.), żonę Stanisława Niemojewskiego h. Wieruszowa, starostę międzyrzeckiego i podstolego wielkiego koronnego.

Drugą żoną Andrzeja Czarnkowskiego była Zofia Potulicka h. Grzymała (zm. po 1623 r.), z którą miał syna – Piotra (zm. 1647 r.) i również dwie córki – Barbarę (zm. przed 1642 r.) żona Michała Działyńskiego i Annę, ksieni Bernardynek w Poznaniu (1638 r.), zmarła w 1651 r.

W 1592 roku po śmierci Stanisława Górki wraz z rodzeństwem odziedziczył jedną z największych fortun I Rzeczypospolitej. Około roku 1600 rozbudował zamek w Osiecznej w stylu manierystycznym^[3].

W 1604 r. miasto Łabiszyn z zamkiem i wsią zwaną Przedmieście oraz wsiami Pyłatowo i Oporowo za 12.600 zł wyderkafem na rok oddał Kasparowi Rozdrażewskiemu, kasztelanowi śremskiemu. W tym samym roku z części miasta Osieczna, które sprzedał ostatecznie w 1610 r., zapisał 450 zł na rzecz wikarych przy kościele katedralnym w Poznaniu.

Po 1606 r. sprowadził do Miejskiej Górki, której był właścicielem, humanistę wykształconego w Padwie, dr. Marcina z Kłecka, który wojewodzie kaliskiemu zadedykował „Procę na ministry...” w 1607 r.

Na swoim dworze Andrzej Czarnkowski utrzymywał m.in. chirurga Jakuba, któremu za wieloletnią służbę w 1610 r. podarował dom zwany „Bzizielewski”, ogród „Andrychowski”, drugi ogród „Chmielnik”, jabłecznik, staw oraz kilka wsi w powiecie poznańskim.

W 1610 r. sprzedał miasto i zamek Kórnik wraz z okolicznymi wsiami kasztelanowi nakielskiemu, staroście wałeckiemu Zygmuntowi Grudzińskiemu za 155.000 zł.

W 1610 roku sprzedał zamek w Osiecznej Andrzejowi z Przymy Przyjemskiemu herbu Rawicz^[3].

W 1611 r. sprzedał miasto Miejska Górka kasztelanowi gnieźnieńskiemu, Andrzejowi Przyjemskiemu wraz z kluczem wsi za 128.000 zł.

Przypisy

↑ Akta Synodów Różnowierczych t. IV, s. 412
↑ Z. Boras, Książęta Pomorza Zachodniego, 1996, s. 221.
↑ ^a ^b Zamek w Osiecznej • Odkryj Wielkopolskę • sprawdź ciekawe miejsca w Twojej okolicy [online], regionwielkopolska.pl [dostęp 2023-04-21] (pol.).

Bibliografia

Adam Boniecki, Herbarz polski, t. III, Warszawa 1900, s. 299.
Kasper Niesiecki, Herbarz polski, t. III, Lipsk 1839, s. 214.
Dawid Jung, Wierszopisowie Kłecka w latach 1590-1623. Przyczynki do historii kultury staropolskiej, Biblioteka staropolska, t. 1, s. 62-63.

[1] Akta Synodów Różnowierczych t. IV, s. 412

[2] Z. Boras, Książęta Pomorza Zachodniego, 1996, s. 221.

[:0-3] Zamek w Osiecznej • Odkryj Wielkopolskę • sprawdź ciekawe miejsca w Twojej okolicy [online], regionwielkopolska.pl [dostęp 2023-04-21] (pol.).

[1]

[2]

[3]