Antypody

Ten artykuł dotyczy punktów na końcach średnicy Ziemi. Zobacz też: antypody – komórki woreczka zalążkowego roślin.

Antypody (gr. αντίποδες (antipodes) – „naprzeciw stopy”) – punkt na powierzchni Ziemi, który w stosunku do określonego punktu jest położony dokładnie po drugiej stronie planety^[1], tj. na drugim końcu jej średnicy. Potocznie termin ten używany jest w szerszym znaczeniu i używany jest w stosunku do wszystkich obszarów na półkuli południowej.

Termin ten pojawił się u Platona w dialogu Timajos 63a:

Gdyby nawet była w środku wszechświata jakaś bryła zrównoważona, nie ruszyłaby się w żadnym kierunku ku obwodowi, dlatego że naokoło niej ze wszystkich stron wszystko jest podobne. A gdyby nawet ktoś obiegał naokoło niej po kole, to często by zajmował pozycje przeciwne, jak antypodowie, i tę samą część wszechświata nazywałby raz górą, raz dołem. Bo całość, jak mówimy w tej chwili, przecież jest kulista, więc nikt rozumny nie powie, że pewne jej miejsce to dół, a inne góra. (tłum. Władysław Witwicki)

Przez analogię termin antypody jest stosowany również do innych planet.

Aby ustalić gdzie znajdują się antypody danego miejsca należy najpierw znać jego współrzędne geograficzne. Antypody mają szerokość geograficzną o tej samej wartości liczbowej, ale przeciwnej półkuli (północna – południowa). Z kolei długość geograficzna antypodów ma wartość liczbową dopełniającą do 180°, również przeciwnej półkuli (wschodnia – zachodnia). Np. antypody Krakowa (50°N, 20°E), znajdują się w punkcie o współrzędnych geograficznych 50°S, 160°W – na Oceanie Spokojnym ok. 1400 km na wschód od najbliższego lądu – wyspy Rangatira/South East Island w archipelagu Wysp Chatham.

Antypody miast (dokładne lub niemal dokładne) :

• Segowia (Hiszpania) – Masterton (Nowa Zelandia)
• Palembang (Indonezja) – Neiva (Kolumbia)
• A Coruña (Hiszpania) – Christchurch (Nowa Zelandia)
• Padang (Indonezja) – Esmeraldas (Ekwador)
• Valdivia (Chile) – Wuhai (Chiny)
• Hamilton (Nowa Zelandia) – Córdoba (Hiszpania)
• Timbuktu (Mali) – Suva (Fidżi)
• Tauranga (Nowa Zelandia) – Jaén (Hiszpania)
• Whangarei (Nowa Zelandia) – Tanger (Maroko)
• Ułan Ude (Rosja – Buriacja) – Puerto Natales (Chile)

Miasta o populacji ≥ 1 mln – antypody w promieniu 100 km od centrum miasta:

• Xi’an (Chiny) – Rancagua lub San Bernardo (Chile)
• Auckland (Nowa Zelandia) – Sevilla i Málaga (Andaluzja, Hiszpania)
• Tianjin (Chiny) – Bahía Blanca (Argentyna)
• Szanghaj (Chiny) – Salto (Urugwaj)
• Tajpej (Republika Chińska/Tajwan) – Asunción (Paragwaj)
• Hongkong (Chiny) – Humahuaca (Argentyna)
• Montpellier (Francja) – Waitangi – Wyspy Chatham (Nowa Zelandia)
• Pekin (Chiny) – Bahía Blanca (Argentyna)

Antypodom został poświęcony film dokumentalny Niech żyją antypody! (¡Vivan las antípodas!, 2011, reż. Wiktor Kossakowski), który zawiera porównawcze reportaże z kilku przeciwległych miejsc na Ziemi (Szanghaj – Entre Ríos, Bajkał – Patagonia, Hiszpania – Nowa Zelandia, Botswana – Hawaje)^[2].

Zobacz hasło antypody w Wikisłowniku

• Wyspy Antypodów, Terra Australis
• Wirgiliusz z Salzburga
• Topografia chrześcijańska
• twierdzenie Borsuka-Ulama o antypodach
• antychton

• Lokalizator antypodów