ANT-20

Ten artykuł od 2023-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

ANT-20

Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Kazańskie Zjednoczenie Przemysłu Lotniczego
Konstruktor	Tupolew
Typ	samolot transportowo – propagandowy
Konstrukcja	metalowa
Załoga	11 osób
Historia
Data oblotu	sierpień 1934
Lata produkcji	1933–1934
Wycofanie ze służby	1935
Dane techniczne
Napęd	8 × M-34 FRN
Moc	8 × 900 KM
Wymiary
Rozpiętość	63,0 m
Długość	34,1 m
Powierzchnia nośna	486 m²
Masa
Startowa	42000 kg
Osiągi
Prędkość maks.	220 km/h
Zasięg	1200 km
Dane operacyjne
Użytkownicy
ZSRR
Multimedia w Wikimedia Commons

ANT-20 Maksym Gorki – radziecki samolot transportowo-propagandowy z 1934 r., konstrukcji Tupolewa.

Samolot został zaprojektowany przez Andrieja Tupolewa i zbudowany między 4 lipca 1933 i 3 kwietnia 1934. Powstanie maszyny związane było z czterdziestoleciem pracy pisarskiej Maksyma Gorkiego i na jego cześć właśnie jedyny zbudowany egzemplarz otrzymał swoją nazwę. Konstrukcja poprzedzona została ogólnokrajową zbiórką pieniędzy, która przyniosła sześć milionów rubli. Miał to być główny samolot tzw. eskadry agitacyjnej, złożonej przeważnie z transportowców, której celem było docieranie do słabo rozwiniętych i trudno dostępnych obszarów ZSRR oraz prowadzenie szkolenia politycznego i szerzenia oświaty.

Tupolew, rozwijając konstrukcję sześciosilnikowego bombowca ANT-16, zwiększył jego rozmiary i zastosował silniki M-34FRN o mocy 900 KM. Sześć silników umieszczono na krawędzi natarcia olbrzymiego skrzydła wolnonośnego, a dalsze dwa na pylonie nad kadłubem. Samolot mógł pomieścić ośmioosobową załogę i 72 pasażerów, ale jego głównym zadaniem nie była komunikacja lotnicza – na pokładzie znajdowała się drukarnia do powielania ulotek zrzucanych podczas lotu, projektor do wyświetlania przezroczy i filmów na chmurach lub zasłonie dymnej, laboratorium fotograficzne oraz olbrzymi głośnik do przekazywania treści propagandowych na dużym obszarze.

ANT-20 (pierwotnie oznaczony jako TB-4) został oblatany 17 czerwca 1934^[1], po czym rozpoczął pracę agitacyjną w sierpniu 1934 i wykonał wiele lotów nad Moskwą i jej okolicami. Ustanowił przy tym kilka rekordów lotniczych udźwigu. W tym czasie był to największy samolot świata. 18 maja 1935 odbył ostatni lot na paradzie nad Moskwą, w otoczeniu trzech mniejszych samolotów. Podczas tego lotu, pilot towarzyszącego mu myśliwca I-5 Nikołaj Błagin próbował wykonać pętlę wokół skrzydła Maksyma Gorkiego. Uderzył w nie, w wyniku czego obie maszyny runęły na ziemię. Zginęły wówczas 52 osoby na pokładzie Gorkiego, w tym 33 członków rodzin konstruktorów, 7 osób na ziemi oraz Błagin. Według oficjalnej wersji podanej przez władze radzieckie, pilot lekkomyślnie wykonał nieplanowaną figurę akrobacji. Obecnie przypuszcza się jednak, że w istocie akrobacje mogły być planowane, a po tragicznym końcu Błagin stał się „kozłem ofiarnym” w celu zrzucenia odpowiedzialności z władz.

 Główny artykuł: Katastrofa lotnicza w Moskwie (1935).

Po tym wypadku rozpoczęto następną zbiórkę pieniędzy, lecz przemysł lotniczy miał już inne zadania, a sama konstrukcja samolotu była już przestarzała. Zbudowano tylko sześciosilnikowy ANT-20bis z silnikami AM-34 FRNW o mocy 1200 KM. Maszyna ta eksploatowana była przez linie lotnicze Aerofłot do końca 1942 roku.

• ANT-20 Maksym Gorki – osiem silników M-34 FRN (900 KM), 72 miejsca pasażerskie lub wyposażenie agitacyjne
• ANT-20bis – sześć silników AM-34 FRNW (1200 KM), 64 miejsca pasażerskie

Wolnonośny dolnopłat konstrukcji metalowej, kryty duralową blachą falistą. Podwozie samolotu stałe. Usterzenie tradycyjne. Śmigła trójłopatowe.

• Podobne samoloty:

Junkers G 38

• Ciąg oznaczeń:

ANT-16 – ANT-17 – ANT-18 – ANT-20 – ANT-21 – ANT-22 – ANT-23

• Samoloty niezapomniane modele. Warszawa: Grupa Wydawn. Foksal, 2013. ISBN 978-83-280-0077-3. OCLC 881384238.