A.Y. Jackson

A.Y. Jackson

A.Y. Jackson przy pracy w studio
Imię i nazwisko	Alexander Young Jackson
Data i miejsce urodzenia	3 października 1882 Montreal, Quebec
Data i miejsce śmierci	5 kwietnia 1974 Kleinburg, Ontario
Dziedzina sztuki	malarstwo
Muzeum artysty	National Gallery of Canada, Kanadyjskie Muzeum Wojny, McMichael Canadian Art Collection
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Alexander Young Jackson (ur. 3 października 1882, w Montrealu, Quebec, zm. 5 kwietnia 1974, w Kleinburgu, Ontario) – kanadyjski malarz-pejzażysta, członek założyciel Grupy Siedmiu, artysta rezydent McMichael Canadian Art Collection, Kawaler Orderu Kanady.

W 1891 ojciec Jacksona, nieudany przedsiębiorca, porzucił rodzinę. Jackson w wieku dwunastu lat rozpoczął pracę w montrealskiej firmie litograficznej, aby pomóc matce w wyżywieniu rodziny. Pracując w firmie zainteresował się sztuką. Żeby rozwinąć swe zainteresowania, zapisał się na kursy wieczorowe^[1]. W latach 1896–1899 uczęszczał do montrealskiej Conseil des arts et manufactures, gdzie uczył się pod kierunkiem Edmonda Dyonneta^[2].

W 1905 Jackson wyjechał do Europy, gdzie spędzał czas, studiując sztukę. W tym samym roku powrócił do Ameryki i rozpoczął studia w Art Institute of Chicago. Był wówczas pod silnym wpływem impresjonizmu, co stało się widoczne w jego twórczości. W 1907 wyjechał do Paryża, żeby studiować impresjonizm w Académie Julian pod kierunkiem Jean-Paula Laurensa^[1]. Tam podjął decyzję zostania zawodowym malarzem^[3]. W Paryżu pozostał do roku 1912, po czym powrócił do Montrealu. Jeszcze w Paryżu, w 1910, namalował jeden ze swych najważniejszych obrazów, Na skraju lasu klonowego.

Jackson zniechęcił się do kanadyjskiej sceny artystycznej i rozważał wyjazd do Stanów Zjednoczonych. Otrzymał wówczas list od J.E.H. MacDonalda i Lawrena Harrisa, którzy byli zainteresowani jego twórczością i zaprosili go do Toronto^[1]. Wśród prac artysty, które wzbudziły ich zainteresowanie, był obraz Na skraju lasu klonowego; w liście zapraszającym MacDonald stwierdził, iż kupnem tego dzieła zainteresowany był Harris^[3].

Jesienią 1913 Jackson pojechał do Toronto. Wkrótce zaczął malować w jednym studio razem Tomem Thomsonem, z którym się zaprzyjaźnił. Nauczył Thomsona pewnych aspektów techniki, zwłaszcza koloru. Thomson natomiast zapoznał go z dzikimi przestrzeniami Kanady. W lutym 1914 Jackson pojechał do Canoe Lake w Algonquin Provincial Park, gdzie odkrył malarskie aspekty tego regionu. Wyprawił się tam powtórnie jesienią razem Tomem Thomsonem, Arthurem Lismerem i Frederickiem Varleyem. Owocem tej wyprawy był Czerwony klon, obraz o secesyjnej kompozycji, zrównoważonej śmiałą kolorystyką^[2].

Sponsorem Jacksona był w tym czasie James MacCallum, który razem z Lawrenem Harrisem sfinansował budowę pierwszego w Kanadzie studia, zbudowanego specjalnie z myślą o malowaniu^[4].

W 1914 Jackson wstąpił w armii kanadyjskiej, w której służył przez dwa lata, dopóki nie został ranny w czerwcu 1917. Przeniesiony został wówczas do działu archiwum, w którym pracował jako artysta wojenny tworząc wiele wybitnych dzieł^[1].

W 1918 artysta powrócił do Kanady. Lato 1919 spędził na malowaniu nad zatoką Georgian Bay, a we wrześniu razem z Lawrenem Harrisem, J.E.H. Macdonaldem i Frankiem Johnstonem wyprawił się w rejon Algomy. Owocem tej, jak i następnych ekspedycji były prace zaprezentowane w maju 1920 w Toronto na pierwszej wystawie Grupy Siedmiu^[2].

W 1920 roku został wybrany prezesem nowo powstałej w Montrealu Beaver Hall Group, grupy, do której należało kilka wpływowych artystek w świecie sztuki. W 1924 zaczął wykładać w Ontario College of Art, ale zrezygnował po roku, aby kontynuować szkicowanie w plenerze^[1]. Zamiłowany pejzażysta, namalował najbardziej rozpoznawalne i wyraziste widoki Kanady, zwłaszcza zimowe. Przemierzał odległe regiony, w tym Arktykę, którą odwiedził w 1927 i 1930. Często powracał do regionów swojej młodości, w tym do Quebecu i zatoki Georgian Bay. W 1926 w Quebecu namalował obraz Dzieci, który jest przykładem stosowanych przez niego prostych, zaokrąglonych form i łagodnych kolorów dla przedstawienia robiącego wrażenie, nieprzemijającego dzieła^[2].

W 1931 miała miejsce ostatnia wystawa Grupy Siedmiu. Później została utworzona nowa formacja, Canadian Group of Painters. W jej składzie znaleźli się Jackson i Arthur Lismer. Jackson nadal podróżował i malował będąc w późniejszych latach mentorem dla innych młodych artystów. W 1936 roku ponownie odwiedził Europę. Często odbywał wojaże artystyczne po Kanadzie. Przed 1941 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Królowej w Kingston, Ontario. W 1943 wyjechał do Banff, gdzie przez sześć lat wykładał w Banff School of Fine Arts. Przed 1953 powrócił do Ontario, gdzie otrzymał kolejny tytuł doktora honoris causa w Uniwersytecie McMastera w Hamilton. W latach 60. otrzymał dwa kolejne honorowe doktoraty, w Uniwersytecie Saskatchewan i Uniwersytecie Kolumbii Brytyjskiej. W 1967 został kawalerem Orderu Kanady, najwyższego cywilnego odznaczenia nadawanego w tym kraju. W 1968 doznał udaru mózgu, w następstwie którego stał się niepełnosprawny. Ostatnie sześć lat życia spędził w domu Roberta i Signe McMichael, obecnie galeria McMichael Canadian Art Collection w Kleinburgu. Tam też zmarł^[1]. Został pochowany na małym cmentarzu na terenie galerii^[5].

• 
  Katedra w Ypres, Belgia, 1917, McMichael Canadian Art Collection
• 
  Dom w Ypres, 1917 lub 1918 (?), Kanadyjskie Muzeum Wojny
• 
  Droga do Kemmel-Vierstraat, 1917, Kanadyjskie Muzeum Wojny
• 
  Vimy Ridge od strony Souchez, 1917, Kanadyjskie Muzeum Wojny
• 
  Pimple, wieczór, 1918, Kanadyjskie Muzeum Wojny
• 
  Atak gazowy, Lievin, 1918, Kanadyjskie Muzeum Wojny

• The Art History Archive: A.Y. Jackson. www.arthistoryarchive.com. [dostęp 2012-03-21]. (ang.).
• Museum Syndicate: Lawren Harris. www.museumsyndicate.com. [dostęp 2012-03-21]. (ang.).
• McMichael Canadian Art Collection: A.Y. Jackson (1882 – 1977) . www.mcmichael.com/. [dostęp 2012-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-21)]. (ang.).