Czerwona Gwardia (Rosja)

Czerwona Gwardia
Красная гвардия
	; Uzbrojony oddział Czerwonej Gwardii w fabryce „Wulkan” w Piotrogrodzie
	Historia
Państwo	Republika Rosyjska; Rosyjska FSRR
Sformowanie	1917
Rozformowanie	1918
	Tradycje
Kontynuacja	Armia Czerwona
	Konflikty zbrojne
	Rewolucja październikowa
	Organizacja
Rodzaj wojsk	paramilitarny
Podległość	Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji (bolszewicy)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czerwona Gwardia (ros. Красная гвардия) – organizacja militarna bolszewików działająca w Rosji od rewolucji lutowej i obalenia caratu w marcu 1917 do utworzenia po przewrocie bolszewickim (rewolucji październikowej) Armii Czerwonej (luty 1918), składająca się z robotników przemysłowych, związanych z Socjaldemokratyczną Partią Robotniczą Rosji (bolszewików)^[1]^[2].

Po rewolucji lutowej 1917 i obaleniu cesarza Mikołaja II, oddziały Czerwonej Gwardii od kwietnia masowo powstawały w fabrykach, rekrutowane wśród członków partii socjalistycznych i związków zawodowych w których duże wpływy mieli bolszewicy^[3]. W czasie masowych demonstracji antyrządowych w Piotrogrodzie zwanych kryzysem lipcowym, czerwonogwardziści 4 lipca^?/17 lipca 1917 obsadzili kluczowe punkty w mieście (między innymi na dworcach Fińskim i Nikołajewskim)^[4]. Pod koniec sierpnia 1917, gdy przywódca bolszewików Włodzimierz Lenin ukrywał się w Finlandii, generał Ławr Korniłow, głównodowodzący armii rosyjskiej, wysłał wojska z frontu do Piotrogrodu – sytuacja wyglądała na próbę wojskowego puczu i przeszła do historii jako sprawa Korniłowa. Premier Aleksander Kiereński zwrócił się do Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich – w tym do bolszewików – o pomoc, pozwalając rewolucjonistom organizować robotników w Czerwoną Gwardię w celu obrony Piotrogrodu przed wojskiem Korniłowa. Wzmocniło to Gwardię która otrzymała dodatkowe uzbrojenie^[5].

Oddziały Czerwonej Gwardii, liczące wówczas około 200 tysięcy osób, razem ze zrewoltowanymi marynarzami i żołnierzami garnizonu piotrogrodzkiego wzięły udział w przewrocie bolszewickim zapoczątkowującym rewolucję październikową, zdobyciu pałacu Zimowego i aresztowaniu ministrów rosyjskiego Rządu Tymczasowego 26 października^?/8 listopada 1917^[3].

Od listopada 1917 Czerwona Gwardia pełniła funkcje policyjne i ochraniała ważne obiekty. Po utworzeniu dekretem Rady Komisarzy Ludowych z 28 stycznia 1918 Armii Czerwonej, oddziały Gwardii weszły w jej skład^[3].

Polacy w Czerwonej Gwardii

Żołnierzami Czerwonej Gwardii byli między innymi późniejsi generałowie Armii Czerwonej i ludowego Wojska Polskiego: Karol Świerczewski, Stanisław Grochoczyński i Aleksander Romeyko.

Galeria

Członkowie jednego z pierwszych oddziałów Czerwonej Gwardii w Piotrogrodzie
Patrol Czerwonej Gwardii na ulicy w Piotrogrodzie przy ognisku
Zmotoryzowany oddział Czerwonej Gwardii w Piotrogrodzie
Członkowie Czerwonej Gwardii odpoczywają w burżuazyjnym mieszkaniu (karykatura)

Przypisy

↑ Czerwona Gwardia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-01-24] .
↑ Interia Encyklopedia, Czerwona Gwardia
↑ ^a ^b ^c Nowa encyklopedia powszechna PWN. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 845-846. ISBN 83-01-11097-X.
↑ Richard Pipes: Rewolucja rosyjska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-11521-1.
↑ Richard Pipes: The Russian Revolution: 1899–1919. Londyn: Collins Harvill, 1990. ISBN 978-0-679-73660-8.

[1] Czerwona Gwardia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-01-24] .

[2] Interia Encyklopedia, Czerwona Gwardia

[Ency-3] Nowa encyklopedia powszechna PWN. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 845-846. ISBN 83-01-11097-X.

[4] Richard Pipes: Rewolucja rosyjska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-11521-1.

[5] Richard Pipes: The Russian Revolution: 1899–1919. Londyn: Collins Harvill, 1990. ISBN 978-0-679-73660-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]