Clair Patterson

Clair Cameron Patterson
Data i miejsce urodzenia	2 czerwca 1922 ; Mitchellville, Iowa, USA
Data i miejsce śmierci	5 grudnia 1995 ; Sea Ranch, Kalifornia, USA
Zawód, zajęcie	geochemik
	Odznaczenia
	Nagroda Tylera (1995); V. M. Goldschmidt Award(1980); J. Lawrence Smith Medal(1973)

Clair Cameron Patterson (ur. 2 czerwca 1922 w Mitchellville, zm. 5 grudnia 1995 w Sea Ranch) – amerykański geochemik znany głównie z oszacowania wieku Ziemi na 4,5 miliarda lat i działalności przeciwko stosowaniu ołowiu w benzynie.

Życiorys

Patterson ukończył studia z chemii w Grinnell College w 1943. Na studiach poznał swoją żonę Laurie, która także była naukowcem. Następnie ukończył studia magisterskie na University of Iowa z zakresu spektroskopii molekularnej^[1]. Podczas II wojny światowej pracował przy projekcie Manhattan. W 1948 rozpoczął badania laboratoryjne na University of Chicago w ramach studiów doktoranckich. Podjął się wówczas badań nad ołowiem. W 1952 przeniósł się do California Institute of Technology. Pracował tam w Zakładzie Geologii, który potem został przekształcony w Zakład Nauk Geologicznych i Planetologii^[2].

W celu oszacowania wieku Ziemi Patterson postanowił zbadać ilość uranu i ołowiu zawartego w skałach. Pomiary okazały się niedokładne, ze względu na zanieczyszczenie powietrza wynikłe z powszechnego stosowania benzyny ołowiowej. Dlatego postanowił zbadać meteoryty. W tym celu w 1953 r. wykorzystał do badań spektrograf masowy. Na konferencji naukowej ogłosił wynik swojej pracy określając wiek Ziemi na 4550 milionów lat (z marginesem błędu równym 70 milionów lat)^[3].

Patterson odkrył przy tym wzmożone wartości ołowiu w atmosferze i zwrócił uwagę opinii publicznej na to zanieczyszczenie, co doprowadziło do eliminacji dodatku tetraetyloołowiu w benzynie^[4]. Naukowiec uznał tę kwestię za swoją życiową misję.

Patterson zmarł 5 grudnia 1995 w Sea Ranch w Kalifornii w wieku 73 lat z powodu ostrego ataku astmy^[5].

Otrzymane wyróżnienia

Tyler Prize for Environmental Achievement (1995)
Goldschmidt Medal of the Geochemical Society (1980)
J. Lawrence Smith Medal (1973)

Zobacz też

Przypisy

↑ Interview with Clair Patterson.
↑ Clair Cameron Patterson.
↑ Bryson 2006 ↓, s. 169. Cytat: Siedem lat cierpliwej pracy zajęło Pattersonowi znalezienie odpowiednich skał i wykonanie wstępnych pomiarów. Wiosną 1953 roku zabrał swoje próbki do Argonne National Laboratory w stanie Illinois, gdzie przyznano mu czas na najnowszym modelu spektrografu masowego, urządzenia pozwalającego wykryć i zmierzyć niewielkie ilości uranu i ołowiu związanych w kryształach i wraz z nimi uwięzionych w skałach. Gdy w końcu uzyskał ostateczne wyniki, był tak podniecony, że pojechał prosto do swojego rodzinnego domu w stanie Iowa i kazał matce zawieźć się do szpitala, ponieważ sądził, że ma atak serca.
↑ Bryson 2006 ↓, s. 170. Cytat: Patterson odkrył, że przed 1923 rokiem w atmosferze nie było prawie w ogóle związków ołowiu, a od tego czasu ich stężenie stale i niebezpiecznie rośnie. Usunięcie ołowiu z benzyny stało się jego życiowym celem, a on sam stał się głośnym i uporczywym krytykiem tej gałęzi przemysłu petrochemicznego oraz jej interesów.
↑ Geological Society Honors.

Bibliografia

Bill Bryson: Krótka historia prawie wszystkiego. Poznań: Zysk i S-ka, 2006. ISBN 978-83-7298-888-1.

[1] Interview with Clair Patterson.

[2] Clair Cameron Patterson.

[Bryson-odkrycie-3] Bryson 2006 ↓, s. 169. Cytat: Siedem lat cierpliwej pracy zajęło Pattersonowi znalezienie odpowiednich skał i wykonanie wstępnych pomiarów. Wiosną 1953 roku zabrał swoje próbki do Argonne National Laboratory w stanie Illinois, gdzie przyznano mu czas na najnowszym modelu spektrografu masowego, urządzenia pozwalającego wykryć i zmierzyć niewielkie ilości uranu i ołowiu związanych w kryształach i wraz z nimi uwięzionych w skałach. Gdy w końcu uzyskał ostateczne wyniki, był tak podniecony, że pojechał prosto do swojego rodzinnego domu w stanie Iowa i kazał matce zawieźć się do szpitala, ponieważ sądził, że ma atak serca.

[Bryson-zanieczyszczenie-4] Bryson 2006 ↓, s. 170. Cytat: Patterson odkrył, że przed 1923 rokiem w atmosferze nie było prawie w ogóle związków ołowiu, a od tego czasu ich stężenie stale i niebezpiecznie rośnie. Usunięcie ołowiu z benzyny stało się jego życiowym celem, a on sam stał się głośnym i uporczywym krytykiem tej gałęzi przemysłu petrochemicznego oraz jej interesów.

[5] Geological Society Honors.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]