Chipset

Ten artykuł należy dopracować:

od 2024-04 → zweryfikować treść i dodać przypisy,
od 2024-04 → sformatować tekst (pomoc: podział na sekcje, tabele, wzory),
od 2024-04 → zaktualizować na podstawie najświeższych informacji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Chipset – grupa specjalistycznych układów scalonych, które są przeznaczone do wspólnej pracy. Mają zazwyczaj zintegrowane oznaczenia i zwykle sprzedawane są jako jeden produkt.

W komputerach termin chipset jest powszechnie używany w odniesieniu do specjalistycznego układu scalonego lub zestawu układów płyty głównej komputera lub karty rozszerzeń.

Wydajność i niezawodność komputera w znaczącej mierze zależy od tych układów. Układ ten organizuje przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi podzespołami komputera. Podział chipsetu na układy scalone oraz umieszczenie w nich układów wejścia-wyjścia zależy od koncepcji producenta jak i rozwoju możliwości produkcji układów o coraz większym stopniu integracji.

W skład tradycyjnego chipsetu wchodzą zazwyczaj dwa układy zwane mostkami:

• Mostek północny odpowiada za wymianę danych między procesorem a urządzeniami wymagającymi dużej szybkości wymiany danych takich jak: pamięcią, magistral AGP lub PCI-E;
• Mostek południowy odpowiada za współpracę z pozostałymi urządzeniami wejścia/wyjścia, np. dysk twardy czy karty rozszerzeń.

Mostek północny zwykle łączony był z południowym za pomocą magistrali PCI^[1]. Podstawowe układy występujące w chipsetach to:

• sterownik (kontroler) pamięci dynamicznych;
• sterownik CPU;
• sterownik pamięci cache;
• sterownik klawiatury;
• sterowniki magistral, przerwań i DMA.

Chipsety mogą również zawierać zegar czasu rzeczywistego, układy zarządzania energią, sterowniki dysków twardych IDE, dysków elastycznych, sterownik SCSI, sterownik portów szeregowych i równoległych.

Termin ten był również stosowany w latach 80. i 90. do oznaczania układów graficznych i dźwiękowych w komputerach i w konsolach do gier, na przykład Commodore Amiga Original Chip Set czy Sega System 16.

Intel licencjonował chipset ZyMOS POACH dla procesorów Intel 80286 i Intel 80386SX:

• 82350 EISA
• 82350DT EISA
• 82310 MCA
• 82340SX PC AT
• 82340DX PC AT
• 82320 MCA
• 82360SL był chipsetem dla rozwiązań mobilnych 80386SL i 80486SL. Zawierał w sobie zintegrowany kontroler bezpośredniego dostępu do pamięci, Programowalny kontroler przerwań, obsługę portów równoległego i szeregowego, oraz układ logiczny odpowiedzialny za zarządzanie zasilaniem procesora.

Płyt z chipsetami Mercury and Neptune można znaleźć w parze z kontrolerami IDE RZ1000 i CMD640 zawierającymi bug korupcji danych.

• i815/E (FSB 133 MHz bez AGP/ ver E z AGP SDR 133 MHz Dla Pentium III)
• i845E/GV (FSB 533 MHz AGPx4 2Go DDR PC2700 max)
• i850e, i855G (855GME dla Pentium M)
• i865G/P (FSB 533 MHz AGPx8 4Go DDR 2 serial ATA)
• i875p = zoptymalizowany i865
• E7205 (dla serwerów P4), E7500/E7501/E7505 (dla serwerów Xeon), E7520/E7525/E7530 (dla serwerów Bi-Xeon)
• 910GML/GMZ, 915GM/PM, 945PM/GM
  • 945PM/GM + Intel PRO/Wireless 3945ABG + Intel Core Solo = Centrino (3. generacja)
  • 945PM/GM + Intel PRO/Wireless 3945ABG + Intel Core Duo = Centrino Duo
• 910GL, 915P/PL/G/GL/GV, 925X/XE, 945P/PL/G/GZ, 955X (dla Pentium D/EE)
• 963Q, 965P/G/Q, 975X (dla Intel Core 2 Duo)
• 965PM/GM centrino Santa Rosa
• P31/G31
• G33
• P35/G35/Q35
• X38 (dla Intel Core 2 Duo w technologii 45nm, obsługa DDR3)
• P41
• P43/G43
• P45/G45
• X48
• Intel P55 (dla Intel Core i5)
• Intel X58 (dla Intel Core i7)
• P/H61
• P/H67
• Z68
• B75
• H77
• Z77
• X79
• H81
• B85
• H87
• Z87
• H97
• Z97
• X99
• X299
• Z170
• H170
• B150
• H110
• Z270
• B260
• H270
• Z390 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
• Z370 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
• B360 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
• H310 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
• Z490 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
• B460 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
• H410 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
• Z590 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
• B560 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
• H510 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
• Z690(Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
• B660 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
• H610 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
• Z790 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
• B760 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)

• VIA KT133, KT133A
• VIA KT266A (FSB 200/266 MHz AGPx4)
• VIA KT333
• VIA Apollo KT400A
• VIA KT600 (wersja z i bez kontrolera Serial ATA)
• VIA KT880
• VIA P4X400
• VIA K8T400M
• VIA K8T800Pro

• SiS 645 648
• SiS 650 651 655 672
• SiS 735 740

• nForce 2: Ultra 400Gb, Ultra 400R, Ultra 400
• nForce 3: Go, Professional
• nForce 4: SLI Intel, Series AMD, SLI/XE Ultra Intel, Intel x16
• nForce 5: 520, SLI/570/560/550 AMD, 590SLI AMD, 570 SLI Intel, 590 SLI Intel
• nForce 6: 610i, 630i, 650i, SLI/650i Ultra, 680a SLI, 680 SLI/680i LT SLI
• nForce 7: 730i, 750i, 780i, 790i (błędnie nazywany 780i Ultra)
• nForce 9: 980a SLI

• Chipsety dla procesorów AMD:
  • AMD 480X CrossFire
  • AMD 580X CrossFire
  • AMD 690G, 690V, AMD M690 (mobilny)
  • AMD 740G
  • AMD 760G
  • AMD 770
  • AMD 780G
  • AMD 785G
  • AMD 790X CrossFire
  • AMD 790FX CrossFire X
  • AMD 790GX CrossFire
  • AMD 870
  • AMD 880G
  • AMD 890FX CrossFire X
  • AMD 890GX CrossFire
  • AMD 970
  • AMD 980G
  • AMD 990X
  • AMD 990FX
  • AMD A75
  • AMD A85
  • AMD A85X
  • AMD A88X
  • ATI Radeon Xpress 1100 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
  • ATI Radeon Xpress 1150 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
  • ATI Radeon Xpress 200, 200M (mobilny) (chipset ze zintegrowaną grafiką)
  • ATI SB600 (mostek południowy)
  • ATI SB700 (mostek południowy)
  • ATI SB710 (mostek południowy)
  • ATI SB750 (mostek południowy)
  • ATI SB850 (mostek południowy)
• Chipsety dla procesorów Intel:
  • ATI CrossFire Xpress 3200 (dla procesorów Intel Core 2 Duo)
  • ATI Radeon Xpress 1250 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
  • ATI Radeon Xpress 1100 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
  • ATI Radeon Xpress 200, 200M (chipset ze zintegrowaną grafiką)
  • ATI SB600 Series (mostek południowy)

• M1217 – chipset dla procesora Intel 80386SX
• M1429/M1431 – magistrala VESA Local Bus procesor Intel 80486 i kompatybilne
• M1439/M1445 – magistrala PCI, podstawka Socket 3
• M1489 – PCI, Socket 3
• M1531/M1543 «ALADDiN IV» – Socket 7 do 83 MHz FPM, EDO, SDRAM brak obsługi AGP
• M1531B «ALADDiN IV+» – Socket 7
• M1541, M1542 «ALADDiN V» – Socket 7 do 100 MHz, AGP (1x i 2x)
• M1561/M1535D «ALADDiN 7» – Socket 7
• M1621/M1543 «ALADDiN-Pro II» – Slot 1 i Socket 370
• M1631 «ALADDiN TNT2» – Slot 1 i Socket 370 zintegrowana Riva TNT2
• M1632M «CyberBLADE ALADDiN i1» – Slot 1 i Socket 370 zintegrowana Trident Microsystems CyberBlade3D (AGP 2x)
• M1641B/M1535D «ALADDiN-Pro 4» – Slot 1 i Socket 370, AGP (1x, 2x i 4x)
• M1644 «CyberALADDiN» – Slot 1 i Socket 370 zint. Trident CyberBlade XP
• M1644T «CyberALADDiN-T» (Tualatin)
• M1651T «ALADDiN-Pro 5» – DDR PC2100
• M1651T/M1535D+ «Aladdin Pro 5T» MaGiK 1 – Pentium III
• M1671 «ALADDiN-P4» – Socket 478, FSB 100x4
• M1672 «CyberALADDiN-P4» – Socket 478
• M1681 – Socket 478
• M1683 – Socket 478
• M1646 «CyberMAGiK» – Socket A i Slot A, zint. Trident CyberBlade XP
• M1647 «MobileMAGiK 1» – Socket A i Slot A
• M1647/M1535D+ «MAGiK 1» – Socket A i Slot A
• M1667 «MAGiK 2» – Socket A i Slot A
• M1668 «MAGiK K8» – Socket 940 i Socket 754
• M1687/M1565 «Hammer» – Socket 940 i Socket 754, HyperTransport
• M1688/M1563 «MAGiK K8G» – Socket 940 i Socket 754, zint. Trident Blade XP4 (AGP 8x)
• M1689/M1565 – AMD Athlon 64, HyperTransport
• M1691/M1673
• M1695 – Athlon 64, PCI Express, AGP, HyperTransport
• M1697 – Athlon 64, PCI Express, AGP, HyperTransport

Zobacz hasło chipset w Wikisłowniku