Chinornik
| Lasiopodomys | |||
| Lataste, 1887[1] | |||
 Chinornik stepowy (L. brandtii) w ajmaku gobijsko-ałtajskim w Mongolii | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
chinornik | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Arvicola brandtii Radde, 1861 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podrodzaje i gatunki | |||
| |||
Chinornik[3] (Lasiopodomys) – rodzaj ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji[4][5][6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 86–154 mm, długość ogona 14–33 mm, długość ucha 5–13,2 mm, długość tylnej stopy 14–21 mm; masa ciała 19–80 g[7][5][8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1887 roku francuski zoolog Fernand Lataste w artykule poświęconym obserwacjom niektórych gatunków z rodzaju Microtus i Arvicola, opublikowanym w czasopiśmie Annali del Museo civico di storia naturale di Genova[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) chinornik stepowy (L. brandtii).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Lasiopodomys: gr. λασιος lasios ‘włochaty, kudłaty’; πους pous, ποδος podos ‘stopa’; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’[9].
- Lemmimicrotus: zbitka wyrazowa nazwa rodzajów: Lemmus Link, 1795 (leming) oraz Microtus Schrank, 1798 (nornik)[2]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Arvicola mandarinus Milne-Edwards, 1871.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Niektórzy autorzy włączają Lasiopodomys do rodzaju nornik (Microtus) w randze podrodzaju. Gryzonie te wyróżnia kilka cech, m.in. bardzo krótkie małżowiny uszne, wydłużone przednie pazury, gęsto pokryte futrem podeszwy stóp i budowa zębów trzonowych[6]. Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki zgrupowane w dwóch podrodzajach[10][7]:
| Podrodzaj | Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[3] | Podgatunki[5][4][8] | Rozmieszczenie geograficzne[5][4][8] | Podstawowe wymiary[5][8][a] | Status IUCN[11] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Lasiopodomys |  |
Lasiopodomys brandtii | (Radde, 1861) | chinornik stepowy | 2 podgatunki | Mongolia, Rosja (południowy Kraj Zabajkalski) i północno-wschodnia Chińska Republika Ludowa (Mongolia Wewnętrzna, północne Hebei i Jilin) | DC: 10–14,8 cm DO: 1,8–3 cm MC: 26–55 g |
LC |
| Lemmimicrotus |  |
Lasiopodomys mandarinus | (Milne-Edwards, 1871) | chinornik mandaryński | 5 podgatunków | Rosja (południowa Buriacja), północno-środkowa Mongolia, północno-wschodnia i wschodnio-środkowa Chińska Republika Ludowa oraz Półwysep Koreański | DC: 9–11,4 cm DO: 2–2,7 cm MC: 18–50 g |
LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.
Opisano również gatunki wymarłe z plejstocenu Azji:
- Lasiopodomys praebrandti Еrbаjevа, 1976[12]
- Lasiopodomys probrandti Zheng Shaohua & Cai Baoquan, 1991[13]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b F. Lataste. Observations sur quelques especes du genre gampagnol (Microtus Schranck, Arvicola Lacépède). „Annali del Museo civico di storia naturale di Genova”. Serie 2a. 24, s. 268, 1881. (fr.).
- ↑ a b M. Tokuda. A revised monograph of the Japanese and Manchou-Korean Muridae. „Biogeographica (Transactions of the Biogeographical Society of Japan )”. 4 (1), s. 68, 1941. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 236. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 354–356. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 321–322. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Lasiopodomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-24].
- ↑ a b B. Kryštufek & G. Shenbrot: Voles and Lemmings (Arvicolinae) of the Palaearctic Region. Maribor: University of Maribor Press, 2022, s. 274–281. ISBN 978-961-286-613-6. (ang.).
- ↑ a b c d Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 228. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 365, 1904. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-30]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Lasiopodomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
- ↑ M.A. Ербаева. Происхождение, эволюция и внутривидовая изменчивость полевки Брандта антропогена Западного Забайкалья. „Труды Зоологического института АН СССР”. 66, s. 107, 1976. (ros.).
- ↑ S. Zheng & B. Cai. Fossil Micromammals from the Donggou Section of Dongyaozitou, Yuxian County, Hebei Province. „Contributions to INQUA”. 13, s. 100–131, 1991.