Châlons-en-Champagne

Châlons-en-Champagne
	gmina
	; Kanał w centrum Châlons-en-Champagne
	Herb
Państwo	Francja
Region	Grand Est
Departament	Marna
Okręg	Châlons-en-Champagne
Kod INSEE	51108
Powierzchnia	26,05 km²
Populacja (1990); • liczba ludności	; 48 423
• gęstość	1859 os./km²
Kod pocztowy	51000
	Położenie na mapie Francji Châlons-en-Champagne
	Położenie na mapie regionu Grand Est Châlons-en-Champagne
	Położenie na mapie Marny Châlons-en-Champagne
	48°57′N 4°22′E/48,950000 4,366667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Châlons-en-Champagne (^ⓘ, do 1998 Châlons-sur-Marne, łac. Catalaunum^[1]) – miasto i gmina w Szampanii w północnej Francji, stolica departamentu Marna. Według danych na 2016 populacja miasta wynosiła 44 980 osób, a gęstość zaludnienia – 1727 osób/km². Populacja całej aglomeracji w 2015 wynosiła 81 858 osób.

Historia

Wielu historyków uważa, że bitwa na Polach Katalaunijskich odbyła się w pobliżu tego miasta w 451 r. Bitwa toczyła się między rzymskim wodzem Aecjuszem, któremu towarzyszyli Wizygoci pod wodzą swego króla Teoderyka, a Hunami dowodzonymi przez ich króla Attylę z ich sojusznikami. W latach 1897–1938 w mieście działała sieć tramwajowa. W latach 1956–2015 Châlons-en-Champagne było stolicą regionu Szampania-Ardeny.

Zabytki

Ratusz

Początki samorządu miejskiego sięgają wojny stuletniej, gdy biskup sprawujący władzę nad miastem zezwolił na powstanie lokalnej administracji, w ramach której mieszkańcy zarządzali funduszem obronnym. W latach 1417–1418 przekształciła się ona w Radę Miasta.

Pierwszy ratusz rozpoczęto budować w miejscu dawnego szpitala w 1533. Renesansowy budynek ukończono w 1612, jednak szybko uznano go za obiekt niepraktyczny i źle zaprojektowany. W 1771 roku został wyburzony. W tym samym roku z inicjatywy intendenta Szampanii Gasparda-Louisa Rouillégo, rozpoczęto budowę nowego ratusza. Zakończono ją w 1776, a nowy obiekt łączył trzy funkcje: administracyjną, sądowniczą i więzienną. W latach 1777–1778 do głównej fasady dodano reprezentacyjne rzeźby lwów.

Budowa ratusza stanowiła część większego planu urbanizacyjnego, w ramach którego wybudowano obok korespondujące z nim stylem kamieniczki oraz zburzono kościół Saint-Germain. Do najstarszych znajdujących się w pobliżu budynków (od strony kościoła Saint-Alpin) dodano nowe fasady. Stworzono w ten sposób reprezentacyjny plac w centrum miasta w stylu klasycyzmu francuskiego.

Główna fasada ratusza została wyróżniona przez sześć jońskich kolumn oraz tympanon, na którym umieszczono alegorię Châlons-en-Champagne: kobietę w koronie w kształcie murów. Jest ona otoczona przez putta oraz symbole bogactwa winiarskich okolic miasta: kiście winorośli i beczkę z winem^[2].

Cyrk

Cyrk w Châlons-en-Champagne jest jednym z ośmiu wciąż istniejących stałych cyrków we Francji. Został zaprojektowany przez miejskiego architekta w 1892; otwarcie dla publiczności nastąpiło w 1899. Składał się z trzech części: sali cyrkowej; stajni pełniących także funkcję przebieralni; kawiarni w osobnym budynku na tyłach. W budynku organizowano głównie widowiska cyrkowe, ale także koncerty i inne występy. W czasie I wojny światowej wytwarzano w nim materiały kamuflujące. W latach 1919–1938 służył jako kino, a w czasie II wojny światowej jako magazyn masek przeciwgazowych. W późniejszych latach przestrzeń wewnątrz cyrku wykorzystywano głównie dla celów sportowych. W latach 80. XX wieku poddano go przebudowie i renowacji; m.in. dawną kawiarnię połączono z pozostałymi częściami obiektu i przekształcono w akademik. Od 1986 roku jest siedzibą francuskiego Narodowego Centrum Sztuk Cyrkowych (CNAC), pełniącego m.in. funkcję szkoły cyrkowej. W 2010 przeprowadzono renowację, która przywróciła budynkowi część dawnego wyglądu (przywrócono pierwotną kolorystykę i część dekoracji)^[3].

Kolegiata Notre-Dame en Vaux

Pierwszą kaplicę w tym miejscu wybudowano w IX w., a w 1114 roku wzniesiono romański kościół, który zawalił się w 1157. W 1217 roku postawiono obecny obiekt, a jego kolejny przebudowy miały miejsce w XIII, XV i XIX w. Kościół jest słynny ze względu na karylion z 1858. Został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako jeden z najważniejszych obiektów francuskiej części Drogi Św Jakuba^[4].

Katedra Saint-Étienne

Katedra z XIII wieku, po licznych przebudowach. Pierwszy kościół w tym miejscu został wybudowany najprawdopodobniej już w X wieku^[5].

Porte Sainte-Croix

Brama w kształcie łuku tryumfalnego z 1770, wybudowana w miejscu dawnej głównej bramy w murach miejskich z 1536. Była elementem szerszego planu przebudowy miasta przez intendenta Szampanii Gasparda-Louisa Rouillégo. Argumentem dla pozyskania środków na jej budowę było upiększenie miasta dla delfiny Francji Marii Antoniny, która zatrzymała się w Châlons-en-Champagne w drodze do Paryża^[6].

Kanały

W mieście znajduje się sieć kanałów (główne to Mau i Nau), częściowo podziemnych. Można zwiedzać je podczas podróży łódkami.

Hôtel de l’Intendance

Budynek jest siedzibą przedstawicieli władz państwowych – najpierw intendenta Szampanii, a od 1800 – prefekta departamentu Marna. Początkowo przedstawiciele króla mieszkali w różnych prywatnych domach. W latach 1759–1771 wybudowano dla nich stałą siedzibę na miejscu wcześniej istniejącego Hôtel de la Monnaie. Nowy obiekt był elementem szerszego planu przebudowy miasta przez intendenta Szampanii Gasparda-Louisa Rouillégo. Wejście na teren rezydencji umiejscowiono od strony Rue Sainte-Croix (dziś Rue Carnot), prowadzącej od Porte Sainte-Croix, natomiast ogród wychodzi na reprezentacyjny Cours d’Ormesson (oba zaprojektował Jean-Joseph Colluel) i kanał Mau. Całość składa się z trzech skrzydeł: głównego od strony ogrodu i dwóch od strony ulicy^[6].

Château du Marché

Wielokrotnie przebudowywany obronny most^[7] nad kanałem Nau, który obecnie w tym miejscu wpływa pod ziemię.

Portal de l’Hôtel-Dieu

Brama średniowiecznego szpitala, rozbudowanego w XIX wieku. Szpital został poważnie uszkodzony w czasie bombardowań w 1940 i później rozebrany. Ocalona brama została wbudowana w siedzibę poczty, która powstała w tym samym miejscu w 1970.^[8]

Rekreacja

Grand Jard

Teren, na którym obecnie znajduje się Grand Jard został odkupiony przez miasto od biskupstwa w XVIII w. W ramach szerszego planu przebudowy miasta przez intendenta Szampanii Gasparda-Louisa Rouillégo park przebudowano w stylu francuskim i połączono reprezentacyjnym Cours d’Ormesson z Hôtel de l’Intendance. Grand Jard sąsiadował wtedy z portem rzecznym. W 1872 roku do rosnących tu wiązów dosadzono kasztanowce i lipy. W 1885 roku w centrum parku wybudowano małą estradę; do 1925 roku była ona oświetlana lampami gazowymi^[7]. Latem w Grand Jard budowana jest prowizoryczna plaża miejska.

Petit Jard

Park Petit Jard został założony w 1861 jako miejsce prezentacji okazów drzew w czasie targów rolniczych. Ze względu na ogromną popularność wśród mieszkańców teren z czasem przekształcił się w miejski park, a od 1938 – w arboretum. Dziś można w nim znaleźć ponad 200 gatunków drzew, domek dla łabędzi z XIX w., fontannę oraz współczesne rzeźby reprezentujące cztery pory roku. Park jest przecięty przez kanał Nau^[7].

Jard Anglais

Park Jard Anglais został założony w 1818 roku w stylu angielskim, stanowiąc przeciwwagę dla francuskiego w stylu Grand Jard. Pomiędzy tymi dwoma parkami wzniesiono w 1880 stałą kładkę nad oddzielającym je kanałem. Jard Anglais został znacząco przebudowany po burzy z 1999, która dokonała w nim dużych zniszczeń^[7].

Związani z miastem

Nicolas Appert (1749–1841), wynalazca metody puszkowania żywności
Xavier Bertrand (ur. 1965), polityk
David Blondel (1591–1655), protestancki duchowny
Jean Cabut znany jako Cabu (1938–2015) rysownik prasowy i autor komiksów
Jacques Massu (1908–2002), generał – uczestnik wielu wojen Francji
Jean Talon (1626–1694), pierwszy intendent Nowej Francji
Adolphe Willette (1857–1926), malarz

Miasta partnerskie

Zobacz też

Gare de Châlons-en-Champagne

Przypisy

↑ John T. Koch: Celtic culture: a historical encyclopedia. T. 1. ABC-CLIO, 2006, s. 357. ISBN 978-1-85109-440-0.
↑ Ulotka „Discover the tale of the City Hall” wydana przez Animation du Patrimoine – Ville de Châlons-en-Champagne” (jako autora podano wydawcę).
↑ Ulotka „Discover the tale of the circus” wydana przez Animation du Patrimoine – Ville de Châlons-en-Champagne (jako autora podano wydawcę).
↑ Ulotka „Discover the tale of Notre-Dame-en-Vaux” wydana przez Animation du Patrimoine – Ville de Châlons-en-Champagne (jako autora podano wydawcę).
↑ Stała tablica wmurowana w ścianę zabytku, bez podpisu.
↑ ^a ^b Stała tablica wmurowana przed zabytkiem, podpisana „Ville de Châlons-en-Champagne”.
↑ ^a ^b ^c ^d Ulotka „Discover the tale of the jards” wydana przez Animation du Patrimoine – Ville de Châlons-en-Champagne (jako autora podano wydawcę).
↑ Stała tablica wmurowana obok zabytku, podpisana „Ville de Châlons-en-Champagne”.

Galeria zdjęć

Katedra St. Etienne
Kościół Notre-Dame en Vaux
Ratusz
Nicolas Appert

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona miasta
Źródło danych: Francuski urząd statystyczny. (fr.).
sekulada.com: Kolegiata Notre Dame en Vaux w Châlons i wstydliwa relikwia. [dostęp 2016-04-06]. (pol.).

[koch-1] John T. Koch: Celtic culture: a historical encyclopedia. T. 1. ABC-CLIO, 2006, s. 357. ISBN 978-1-85109-440-0.

[2] Ulotka „Discover the tale of the City Hall” wydana przez Animation du Patrimoine – Ville de Châlons-en-Champagne” (jako autora podano wydawcę).

[3] Ulotka „Discover the tale of the circus” wydana przez Animation du Patrimoine – Ville de Châlons-en-Champagne (jako autora podano wydawcę).

[4] Ulotka „Discover the tale of Notre-Dame-en-Vaux” wydana przez Animation du Patrimoine – Ville de Châlons-en-Champagne (jako autora podano wydawcę).

[5] Stała tablica wmurowana w ścianę zabytku, bez podpisu.

[uwaga-6] Stała tablica wmurowana przed zabytkiem, podpisana „Ville de Châlons-en-Champagne”.

[:0-7] Ulotka „Discover the tale of the jards” wydana przez Animation du Patrimoine – Ville de Châlons-en-Champagne (jako autora podano wydawcę).

[8] Stała tablica wmurowana obok zabytku, podpisana „Ville de Châlons-en-Champagne”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]