Cerkiew św. Mikołaja w Moskwie (Bolszaja Ordynka)

Ten artykuł dotyczy cerkwi w rejonie Zamoskworieczje, przy ulicy Bolszaja Ordynka. Zobacz też: inne moskiewskie świątynie pod tym wezwaniem.

Cerkiew św. Mikołaja

Церковь Святого Николая

7710546000[1]
cerkiew parafialna
Widok ogólny
Państwo	Rosja
Miasto wydzielone	Moskwa
Miejscowość	Moskwa
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Eparchia	moskiewska miejska
Wezwanie	św. Mikołaja
Wspomnienie liturgiczne	9/22 maja; 6/19 grudnia
Historia Data rozpoczęcia budowy ok. 1657 Data zamknięcia 1934 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data reaktywacji 1990
Dane świątyni Styl ruski Kopuła • liczba kopuł 5 Liczba ikonostasów 2 Ołtarz • liczba ołtarzy • wezwania ołtarzy bocznych 3 św. Mikołaja Cudotwórcy, św. Włodzimierza Kijowskiego i Nowomęczenników i Wyznawców Rosyjskich
Położenie na mapie Moskwy Cerkiew św. Mikołaja
Położenie na mapie Rosji Cerkiew św. Mikołaja
55°44′20,0″N 37°37′30,0″E/55,738889 37,625000
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Cerkiew św. Mikołaja – prawosławna cerkiew w Moskwie, w rejonie Zamoskworieczje, przy ulicy Bolszaja Ordynka. Należy do eparchii moskiewskiej miejskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

Pierwsza świątynia prawosławna na miejscu dzisiejszej (XXI w.) świątyni została wzniesiona przed 1593 i nosiła wezwanie Zwiastowania. Nową cerkiew, murowaną, wzniesiono około 1657. Początkowo zachowała ona dotychczasowe wezwanie, nowe upowszechniło się po 1691, gdy do świątyni dostawiono dwa ołtarze, których patronami byli św. Mikołaj z Miry oraz święci mnisi Antoni i Teodozjusz Pieczerscy (ten ołtarz został rozebrany w 1858)^[2].

Cerkiew była wielokrotnie przebudowywana i odnawiana. W 1812 została zniszczona przez wojska francuskie po ich wkroczeniu do Moskwy. Do jej odnawiania przystąpiono dopiero w 1848, a remont trwał przez kolejne czterdzieści lat. W końcu stulecia freski w obiekcie wykonał A. Sokołow; ich część przetrwała jedynie w ołtarzu św. Mikołaja. Budynek służył kultowi prawosławnemu do 1934, gdy został odebrany Cerkwi i zaadaptowany najpierw na internat dla pracowników budowlanych, a następnie na laboratoria budowy maszyn i pracownie zakładów „Rosmonumientiskusstwo”^[2]. W 1990 Rosyjski Kościół Prawosławny odzyskał obiekt, pierwsze nabożeństwo po wielu latach przerwy odbyło się przed bocznym ołtarzem św. Mikołaja 11 lipca 1991, natomiast ołtarz główny został zwrócony wiernym w roku następnym (do tego czasu nadal użytkowało go „Rosmonumientiskusstwo”). W latach 1992–2003 I. Klimienko wykonał dla świątyni dwa nowe ikonostasy. W 1993 do użytku liturgicznego oddano trzeci ołtarz św. Włodzimierza Kijowskiego i Nowomęczenników i Wyznawców Rosyjskich^[2].

Szczególnym obiektem kultu w świątyni jest relikwiarz w kształcie krzyża, w którym znajdują się cząstki relikwii 72 różnych świętych^[2]. Cerkiew posiada również ikonę świętego cara i cierpiętnika Mikołaja II, która według tradycji w niewyjaśniony sposób wydziela mirrę^[2].

Ostatnim proboszczem cerkwi św. Mikołaja przed jej zamknięciem w 1934, w latach 1928–1934, był mnich Gabriel (Igoszkin), kanonizowany następnie jako święty mnich wyznawca. W cerkwi służył również inny święty nowomęczennik ks. Nikołaj Pomierancew, zaś męczennica Tatiana Grimblit była w świątyni chórzystką^[2].