Cekin

Cekin (wł. zecchino [dzekˈkiːno]) – złota moneta włoska, odmiana dukata bita od XIII wieku w Wenecji^[1]. Jedna z najwcześniejszych monet złotych Europy średniowiecznej.

Emitowana od 1284 aż do końca suwerenności Wenecji (1797) w zasadniczo niezmienionym wyglądzie i jakości (bita ze złota w ówcześnie najwyższej osiągalnej technicznie próbie 990), była miejscową wersją ówczesnego italskiego dukata. Na rewersie umieszczano wizerunek Chrystusa w mandorli z inskrypcją SIT T(ibi) XPE (=Christus) DAT(us) Q(uem) TU REGIS ISTE DUCATUS. Awers przedstawiał postać klęczącego doży, odbierającego od patrona Republiki – świętego Marka, wenecki sztandar (gonfalon). Datowanie cekinów umożliwia imię aktualnego doży umieszczane w awersowej legendzie.

Nazwa zecchini dla tych monet przyjęła się i rozpowszechniła w XIV-XV wieku^[2]. Znana również pod francuską nazwą sequin, moneta była popularnym środkiem płatniczym w basenie śródziemnomorskim, na Bałkanach, a wskutek tego i w całym Imperium Osmańskim. Zachowując ogólny wzorzec wenecki, zyskała też naśladownictwa w państwach krzyżowców (m.in. u joannitów na Rodos).

W późniejszych czasach termin ten (jako złotego krążka zwracającego uwagę), w zmienionym znaczeniu zaczęto stosować na określenie cienkiej, krągłej, błyszczącej blaszki służącej jako ozdoba niektórych efektownych strojów (np. wieczorowych, ludowych)^[3]^[4].

Zobacz też

Przypisy

↑ Od La Zecca, nazwy pałacu, w którym mieściła się tamtejsza mennica (C.C. Chamberlain, dz. cyt.); co z kolei od arab. siccah (moneta bita) (W.W. Zwaricz, dz. cyt.).
↑ R. Kiersnowski, Moneta w kulturze wieków średnich, dz. cyt., s. 138.
↑ R. Kiersnowski, Moneta w kulturze wieków średnich, dz.cyt., s. 143.
↑ Słownik wyrazów obcych PWN, Warszawa, PWN, 1991, s. 134.

Bibliografia

H. Kahnt: Das grosse Münzlexikon von A bis Z. Regensburg: H. Gietl/Battenberg, 2005, s. 531
R. Kiersnowski: Moneta w kulturze wieków średnich. Warszawa: PIW, 1988
C.C. Chamberlain: Guide to Numismatics. London: English Universities Press, 1965, s. 179
W.W. Zwaricz: Numizmaticzeskij słowar’. L’wow: Wiszcza szkoła, 1975, s. 134

[1] Od La Zecca, nazwy pałacu, w którym mieściła się tamtejsza mennica (C.C. Chamberlain, dz. cyt.); co z kolei od arab. siccah (moneta bita) (W.W. Zwaricz, dz. cyt.).

[2] R. Kiersnowski, Moneta w kulturze wieków średnich, dz. cyt., s. 138.

[3] R. Kiersnowski, Moneta w kulturze wieków średnich, dz.cyt., s. 143.

[4] Słownik wyrazów obcych PWN, Warszawa, PWN, 1991, s. 134.

[1]

[2]

[3]

[4]