[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Zauropody

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez EmausBot (dyskusja | edycje) o 00:11, 21 sie 2012. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Zauropody
Sauropoda
Marsh, 1878
Ilustracja
Isizaury
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

(bez rangi) archozaury
(bez rangi) Ornithodira
Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

zauropodomorfy

Infrarząd

zauropody

Model diplodoka (Bałtowski Park Jurajski)
Szkielet amargazaura

Zauropody (Sauropoda) – infrarząd dinozaurów z rzędu dinozaurów gadziomiednicznych (Saurischia). Należały do niego największe zwierzęta lądowe, jakie kiedykolwiek stąpały po ziemi. Wszystkie były roślinożerne. Odkryto, że ostatnie z zauropodów, żyjące około 65 mln lat temu na terenie dzisiejszych Indii, mogły żywić się także trawami, na co wskazują przeprowadzone przez Caroline Stromberg i współpracowników badania skamieniałych odchodów znalezionych w Indiach. Wcześniej uważano, że trawy pojawiły się długo po wymarciu dinozaurów (w oligocenie)[1].

Zauropody miały małe głowy na bardzo długich szyjach i długie ogony jako przeciwwagę dla ich szyj. Zęby stępione słupkowate lub łopatkowate, najczęściej rzadko rozmieszczone. Zwierzęta te zwykle poruszały się stosunkowo powoli na czterech grubych, słupowatych, pięciopalczastych nogach o palcach silnie skróconych z tępymi pazurami występującymi tylko na 1 palcu przednich kończyn oraz 1, 2 i 3 palcu kończyn tylnych. Nozdrza były przesunięte daleko ku tyłowi, umieszczone w górnej części czaszki, czasami bardzo blisko oczu, często jednak daleko za nimi (jak w przypadku brachiozaurów). Niektóre z późniejszych zauropodów miały częściowo opancerzone ciała, np. tytanozaury. Występowały od późnego triasu (Antetonitrus) do końca kredy na wszystkich kontynentach włącznie z Antarktydą[2]. Do zauropodów należały np.: diplodok, apatozaur, brachiozaur, kamarazaur.

Pożywienie

Zauropody żywiły się roślinami. W późnej jurze (gdy żyła większość tych zwierząt) rosły paprocie drzewiaste, benetyty, miłorzęby a przede wszystkim araukarie.

Długość szyi, rozmiary ciała i rodzaj uzębienia pozwalają wnioskować o rodzaju pożywienia. Gatunki długoszyjne (brachiozaur) sięgały koron drzew. Lżejsze gatunki (diplodok) przyjmowały często wyprostowaną postawę ciała przy obgryzaniu liści z drzew. Diplodok o cienkich i ostrych zębach mógł się żywić jedynie liśćmi z drzew, natomiast kamarazaur z mocniejszym uzębieniem odgryzał całe pędy a nawet gałęzie.

Zęby zauropodów nie były przystosowane do żucia twardych części roślin, więc zwierzęta połykały kamienie o rozmiarach śliwki czy jabłka, by w umięśnionym żołądku rozcierać nimi połknięty pokarm[3].

Klasyfikacja

infrarząd: zauropody (Sauropoda) sensu Yates & Kitching, 2003[4] (anchizaury (Anchisauria) sensu Yates, 2007[5])

Filogeneza

porównanie wielkości największych zauropodów i człowieka
porównanie wielkości największych zauropodów i człowieka

Kladogram według: Wilson, 2002[6]


Sauropoda

wulkanodon


Eusauropoda

szunozaur


unnamed

barapazaur


unnamed

patagozaur


unnamed

omeizaur



mamenchizaur



unnamed

jobaria


Neosauropoda

haplokantozaur



Diplodocoidea


Macronaria

kamarazaur


Titanosauriformes

brachiozaur


Somphospondyli

euhelop



Titanosauria











  1. Dinosaurs May Have Eaten Grass. redOrbit. [dostęp 22 lutego 2009]. (ang.).
  2. Ignacio A. Cerda, Ariana Paulina Carabajal, Leonardo Salgado, Rodolfo A. Coria, Marcelo A. Reguero, Claudia P. Tambussi i Juan J. Moly. The first record of a sauropod dinosaur from Antarctica. „Naturwissenschaften”. 99 (1), s. 83–87, 2012. DOI: 10.1007/s00114-011-0869-x. (ang.). 
  3. Joachim Oppermann: CO i JAK, tom 31 (Dinozaury). Wrocław: Wydawnicto ATLAS Sp. z o.o., 2000. ISBN 83-85503-26-9.
  4. Yates, Adam M. & Kitching, James W. (2003). "The earliest known sauropod dinosaur and the first steps towards sauropod locomotion" Proceedings of the Royal Society of London B: Biological Sciences Vol. 270, no. 1525. ss. 1753–1758. Szablon:Doi
  5. Adam M. Yates. Solving a dinosaurian puzzle: the identity of Aliwalia rex Galton. „Historical Biology”. 19 (1), s. 93–123, 2007. DOI: 10.1080/08912960600866953. (ang.). 
  6. Wilson, J. A. (2002). "Sauropod dinosaur phylogeny: critique and cladistic analysis." Zoological Journal of the Linnean Society, 136: 217-276.

Linki zewnętrzne

Szablon:Link FA Szablon:Link GA