Wikipedia:Metastrony

Metastrony – strony Wikipedii, które nie zawierają artykułów hasłowych (takich jak Polska czy muzyka pop). Stanowią „zaplecze Wikipedii”. Pośrednio, ale w bardzo dużym stopniu decydują o kształcie artykułów. Praca wykonywana w metastronach (czyli ogólnie: praca w przestrzeni meta) to najróżniejsze zadania społecznościowe, koordynacyjne i techniczne, czyli wszystko to, czego można się podjąć będąc wikipedystą, oprócz samego pisania artykułów.

Strony należące do przestrzeni:

• Wikipedia i Pomoc – decydują o tym, czy Wikipedia jest Frontem Do Klienta (FDK);
• Portal, Wikiprojekt, Szablon, Kategoria i Wikipedysta/Wikipedystka – mają pewną samodzielność co do FDK (strony wikipedystów są od niej w 99% wyłączone);
• Plik – są obecnie nieużywane, ponieważ wszystkie pliki są ładowane na serwery Wikimedia Commons;
• Moduł, MediaWiki, Specjalna i Media; także strony należące do przestrzeni dyskusji powiązanych ze wszystkimi wymienionymi przestrzeniami (oprócz dyskusji stron specjalnych; takie nie istnieją) – techniczne (narzędziowe) lub pomocnicze, właściwie nie stosuje się FDK oprócz takich wyjątków, jak ujednolicanie szablonów informacyjnych umieszczanych na stronach dyskusji.

Frontem Do Klienta to niepisana „zasada” (nie ma statusu zasady Wikipedii i nie znajdziemy jej wymienionej w Wikipedia:Zasady, chociaż rządzi wyglądem strony Wikipedia:Zasady). Mówi o tym, że Wikipedia ma spełniać oczekiwania „klienta” nie tylko co do informacji encyklopedycznych, ale także co do informacji o Wikipedii jako takiej i co do sposobu rozwijania Wikipedii. „Klientami” Wikipedii nie są wyłącznie osoby chętne do zostania wikipedystami – bo tak podchodzono do tematu jeszcze kilka lat temu – ale raczej czytelnicy (w tym dziennikarze i eksperci), początkujący użytkownicy i doświadczeni wikipedyści. Niektórzy początkujący użytkownicy nie mają zamiaru personalizować sobie Wikipedii, inni nie zamierzają włączać się w życie społeczności, jeszcze inni zakładają konto wyłącznie dla sporadycznych edycji, bez otoczki wolnej kultury. Zasada Frontem Do Klienta nakazuje szanować różnice między tymi grupami i projektować metastrony tak, by nie wywoływać chaosu informacyjnego poprzez mieszanie komunikatów skierowanych np. do czytelników z komunikatami do np. zaawansowanych wikipedystów.

Na przykład zasada ta „rządzi wyglądem strony Wikipedia:Zasady” w ten sposób, że wymaga, aby strona o tej nazwie zawierała zasady Wikipedii jako jedyna wszystkie logicznie i intuicyjnie pogrupowane, zarazem zrozumiale opisane była podlinkowana w odpowiednim miejscu w ogólnej nawigacji i odpowiednio skategoryzowana nawigowała do powiązanych stron pojedynczo przedstawiających zasady i nie przedstawiała podobnych informacji w inny sposób, niż podobne strony. Szablon u góry strony informujący, że ta strona przedstawia zasady, ma być typowy (mieć standardowe ustawienia i grafikę „fajki”), szablon nawigacyjny po prawej ma być typowy (być navboksem o standardowej szerokości) i ma zawierać listę zasad dokładnie tak usystematyzowaną, jak jest to przedstawione na Wikipedia:Zasady. Ogólny wygląd tej strony ma być też ujednolicony z wyglądem większości typowych metastron, a ogólnie metastrony nie powinny wyglądać inaczej, niż artykuły (nie mają np. własnego stylu navboksów czy nagłówków).

Frontem Do Klienta działa najpełniej w przestrzeniach Wikipedia i Pomoc. W drugiej grupie przestrzeni jest ograniczona. Np. w odniesieniu do przestrzeni Wikiprojekt zasada FDK może polegać na odpowiednim doborze zawartości i wyglądu przykładowego wikiprojektu, przez co organizujący się wikipedyści otrzymują sygnał, jaka forma współpracy jest uważana za optymalną, chociaż o ostatecznym kształcie wikiprojektu zadecydują jego uczestnicy. Podobnie FDK może zalecać wygląd dobrego portalu, standard wygląd szablonu, przenoszenie niektórych esejów wikipedystów z przestrzeni Wikipedia do podstrony danego wikipedysty itp.

Artykuły są pogrupowane są w kategoriach (np. Polska, Muzycy popowi), więc metastrony są w „metakategoriach”. Metakategorie należą do przestrzeni Kategoria, ale odróżnia je to, że w nazwach zawierają często wyrazy „Wikipedia”, „wikipedyści”. Porównaj np. Kategoria:Komunikacja i Kategoria:Komunikacja wikipedystów. Jest siedem metakategorii głównych:

1. Kategoria:Archiwa Wikipedii – archiwalne metastrony. Zasadniczo nie usuwamy metastron, tylko je archiwizujemy, aby można było dowiedzieć się, jakie metastrony były kiedyś używane. Staramy się też nie linkować do stron archiwalnych, aby nie wprowadzać chaosu informacyjnego. Niektóre archiwalne strony bywają aktualizowane i przywracane do „żyjących” metakategorii.
2. Kategoria:Koordynacja wikiprac – największa metakategoria główna, zbiera strony narzędzi i form współpracy wikipedystów (są tam m.in. informacje o grupach uprawnień użytkowników, Poczekalnia, Sprzątanie Wikipedii, wikiprojekty).
3. Kategoria:Pomoc – zawiera głównie strony z przestrzeni Pomoc, czyli poradniki, jak edytować, ale także strony opisujące gadżety i narzędzia (które wyjątkowo znajdują się w przestrzeni Wikipedia).
4. Kategoria:Promocja i rozwój Wikipedii – zawiera strony poświęcone promocji i opisujące rozwój Wikipedii; dziennikarze są zainteresowani najbardziej stronami z tej kategorii.
5. Kategoria:Społeczność wikipedystów – zawiera strony poświęcone społeczności wikipedystów, są tam głównie strony z przestrzeni Wikipedia, ale także podstrony stron wikipedystów.
6. Kategoria:Szablony – zawiera strony z przestrzeni Szablon, czyli szablony używane w artykułach encyklopedycznych oraz w metastronach.
7. Kategoria:Zasady i zalecenia Wikipedii – zawiera strony poświęcone zasadom Wikipedii i zaleceniom edycyjnym.

Na stronie Pomoc:Logowanie wygląda tak:

Nawigacja jest ułożona w inny sposób: nie dzieli stron według tematów, tylko według zainteresowań trzech podstawowych grup osób odwiedzających Wikipedię. Zakładka:

1. „Dla czytelników” (w tym dla dziennikarzy) – zawiera wybrane strony z metakategorii Promocja i rozwój Wikipedii oraz garść z innych kategorii;
2. „Pierwsze kroki” (dla nowicjuszy) – zawiera wybrane strony z metakategorii Pomoc;
3. „Portal wikipedystów” (dla wikipedystów) – największa, obecnie w budowie, będzie zawierała wybrane strony z pozostałych niewymienionych metakategorii oraz wybrane strony pomocy (dla zaawansowanych).

Wikiprojekt:Badania i rozwój Wikipedii (WP:B+R) ma za zadanie skupić działania zasady Frontem Do Klienta. Jego uczestnicy opracowali wszystko to, co można przeczytać na niniejszej stronie (łącznie z koncepcją FDK), uporządkowali metastrony w 7 metakategorii głównych, opracowują strategię porządkowania każdej z nich, a następnie własnoręcznie wdrażają podjęte decyzje. W kręgu ich zainteresowania pozostaje m.in. użyteczność metastron, standaryzowanie wyglądu, obserwacja funkcjonowania metastron w praktyce, dopasowywanie ich do zmiennych potrzeb społeczności. Stosownie do mniejszego wpływu zasady Frontem Do Klienta na dane przestrzenie (metakategorie), mniejszy jest zakres działań Wikiprojektu Badania i rozwój Wikipedii w danej dziedzinie.

Wikiprojekt zajmuje się także koordynacją koordynacji, poziomem meta-meta, czyli takim porządkowaniem przestrzeni meta, by jak najłatwiej można było się podjąć poszczególnych zadań koordynacyjnych, prowadzić je i w razie potrzeby rezygnować.

Informacje o planach wobec poszczególnych metakategorii oraz o działaniach uczestników wikiprojektu są umieszczone na jego stronie i podstronach.