Tekst źródłowy strony Tetratlen

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu:

Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation.

Blokada została nałożona przez ‪Hasley‬. Podany powód to Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected: .

Początek blokady: 17:21, 18 gru 2022
Zakończenie blokady: 17:21, 18 gru 2025

Twój obecny adres IP to 62.210.136.28. Zablokowany zakres to 62.210.0.0/16.

Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce No open proxies.

Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki. Możesz również wysłać e-mail do kolejki VRT stewardów na adres stewards@wikimedia.org, podając wszystkie powyższe szczegóły.

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

'''Tetratlen, oksozon''' – [[alotropia|alotropowa]] odmiana [[tlen]]u złożona z czterech atomów.

W [[warunki normalne|warunkach normalnych]] tlen występuje w dwóch odmianach alotropowych: pierwsza jest występującym w atmosferze gazem o wzorze O<sub>2</sub>, który stosunkowo łatwo łączy się z wieloma pierwiastkami tworząc [[tlenki]]. Drugą jego postacią jest [[ozon]] – występująca w [[ozonosfera|ozonosferze]] trójatomowa cząsteczka O<sub>3</sub>. 
{| class="wikitable" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: center;"
|-
| colspan="2" | Hipotetyczne struktury cząsteczki {{chem2|O4}}
|-
| style="text-align:center;" | [[Plik:Tetraoxygen-D2d-3D-balls.png|120px]]|| style="text-align:center;" | [[Plik:Tetraoxygen-D3h-3D-balls.png|120px]]
|-
| style="text-align:center;" | struktura ''D''<sub>2d</sub> || style="text-align:center;" | struktura ''D''<sub>3h</sub>
|}
Już w latach 20. XX wieku przewidywano istnienie kolejnej, czteroatomowej odmiany tlenu – {{chem2|O4}}. Obliczenia teoretyczne przewidywały istnienie cząsteczek {{chem2|O4}} o dwóch różnych kształtach: zbliżonego do kwadratu, o {{link-interwiki|Q=Q899720|grupa punktowa|tekst=grupie punktowej}} D<sub>2d</sub>, oraz formy z trzema atomami tlenu otaczającymi atom centralny ({{chem2|OO3}}), w płaskiej formie trygonalnej o grupie punktowej D<sub>3h</sub><ref>{{cytuj | autor = R. Hernández-Lamoneda; A. Ramı́rez-Solı́s | tytuł = Reactivity and electronic states of O<sub>4</sub> along minimum energy paths | czasopismo = The Journal of Chemical Physics | data = 2000-09-08 | data dostępu = 2024-05-25 | wolumin = 113 | numer = 10 | s = 4139–4145 | doi = 10.1063/1.1288370 | język = en | dostęp = z}}</ref><ref name=":0">{{cytuj | autor = I. Røeggen, E.Wisløff Nilssen | tytuł = Prediction of a metastable D<sub>3h</sub> form of tetra oxygen | czasopismo = Chemical Physics Letters | data = 1989-05 | data dostępu = 2024-05-25 | wolumin = 157 | numer = 5 | s = 409–414 | doi = 10.1016/0009-2614(89)87272-0 | język = en | dostęp = z}}</ref>. Za pomocą [[Spektrometria mas|spektrometrii mas]] z neutralizacją–rejonizacją znaleziono dowód na istnienie trygonalnego {{chem2|O4}} w fazie gazowej o [[Czas połowicznego rozpadu|czasie życia]] przekraczającym 1 μs, którego dysocjacja wymaga pokonania bariery rzędu 42 kJ/mol<ref>{{cytuj | autor = Fulvio Cacace, Giulia de Petris, Anna Troiani | tytuł = Experimental Detection of Tetraoxygen | czasopismo = Angewandte Chemie International Edition | data = 2001-11-05 | data dostępu = 2024-05-25 | wolumin = 40 | numer = 21 | s = 4062-4065| doi = 10.1002/1521-3773(20011105)40:21<4062::AID-ANIE4062>3.0.CO;2-X| język = en | dostęp = z}}</ref>. W 2006 roku badania [[Rentgenografia strukturalna|krystalografii rentgenowskiej]] wykazały, że w rzeczywistości stabilną odmianą jest [[oktatlen]] ({{chem2|O8}})<ref>{{cytuj | autor = Matti Hotokka, Pekka Pyykkö | tytuł = An ab initio study of bonding trends in the series BO<sub>3</sub><sup>3−</sup>, CO<sub>3</sub><sup>2−</sup>, NO<sub>3</sub><sup>−</sup> and O<sub>4</sub>(D<sub>3h</sub>) | czasopismo = Chemical Physics Letters | data = 1989-05 | data dostępu = 2024-05-25 | wolumin = 157 | numer = 5 | s = 415–418 | doi = 10.1016/0009-2614(89)87273-2 | język = en | dostęp = z}}</ref>.

Obliczenia oparte na rozszerzonym modelu geminalnym wykazały, że w metastabilnej cząsteczce {{chem2|O4}} długość wiązania równowagi (średnia odległość między dwoma związanymi atomami, powiązana z najniższym poziomem energii na wykresie energii wiązania) wynosi 1,330 Å. Energia tej cząsteczki jest o 9,81 kJ/mol wyższa od energii wydzielonego [[ozon]]u i [[tlen]]u w stanie <sup>1</sup>D. Istnieje również [[bariera energetyczna]] o wartości 127,28 kJ/mol, oddzielająca tetratlen od ozonu i tlenu (<sup>1</sup>D)<ref name=":0" />.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Zobacz też ==
* [[stały tlen]]
* [[oktatlen]]

== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj | tytuł = Sygnały – Czerwony Tlen | opublikowany=Wiedza i Życie|data=2000| archiwum = https://web.archive.org/web/20160701034349/http://archiwum.wiz.pl/2000/00033200.asp}}
* {{Cytuj | tytuł = Mass spectroscopy evidence of tetraoxygen | opublikowany = i-mass.com | archiwum = https://web.archive.org/web/20060313161339/http://www.i-mass.com/oxyg1201.html | język = en}}
* {{cytuj | autor = Federico A. Gorelli, Lorenzo Ulivi, Mario Santoro, Roberto Bini | tytuł = The ε Phase of Solid Oxygen: Evidence of an O<sub>4</sub> Molecule Lattice | czasopismo = Physical Review Letters | data = 1999-11-15 | data dostępu = 2024-05-25 | wolumin = 83 | numer = 20 | s = 4093–4096 | doi = 10.1103/PhysRevLett.83.4093 | język = en | dostęp = z}}

[[Kategoria:Tlen]]
[[Kategoria:Odmiany alotropowe pierwiastków]]

Szablony użyte w tym artykule:

Szablon:Chem2 (edytuj)
Szablon:Cytuj (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Link-interwiki (edytuj)
Szablon:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Trim (edytuj)
Moduł:Arguments (edytuj)
Moduł:Chem2 (edytuj)
Moduł:Cytuj (edytuj)
Moduł:Cytuj/czasopisma (edytuj)
Moduł:Cytuj/dane (edytuj)
Moduł:Cytuj/dostęp (edytuj)
Moduł:Cytuj/firewall (edytuj)
Moduł:Lang (edytuj)
Moduł:Lang/data (edytuj)
Moduł:Sprawdź (edytuj)
Moduł:String (edytuj)
Moduł:Wikidane (edytuj)
Moduł:Wikidane/data (edytuj)

Wróć do Tetratlen.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Tetratlen”