[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Tekstura krystaliczna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Tekstura krystaliczna – rozkład orientacji krystalograficznej ziaren w materiale polikrystalicznym[1].

W materiałach polikrystalicznych tekstura jest przypadkowa, a w efekcie ich właściwości uśredniają się i materiał taki jest anizotropowy[2]. Teksturę można kształtować poprzez procesy obróbki cieplno-mechanicznej materiału (np. walcowanie)[3].

Podział tekstury

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się dwie charakterystyczne orientacje:

Tekstura deformacyjna (odkształcenia)

[edytuj | edytuj kod]

W walcowanych na zimno materiałach większość ziarn jest tak zorientowana, że pewna płaszczyzna(hkl) jest praktycznie równoległa do powierzchni materiału, a pewien kierunek [uvw] leżący w tej płaszczyźnie jest równoległy do kierunku, w którym walcowany był materiał. Spowodowane jest to tendencją ziarna do obrotu podczas odkształcenia plastycznego[3].

Tekstura wyżarzenia

[edytuj | edytuj kod]

Obrobiony na zimno materiał wykazujący teksturę deformacyjną rekrystalizowany jest poprzez wygrzewanie. Nowa struktura materiału ma zwykle wyróżnioną orientację, często inną od orientacji uzyskanej w wyniku obróbki plastycznej na zimno. Rozróżnia się dwa rodzaje takiej tekstury ze względu na przeprowadzony proces rekrystalizacji:

  • pierwotną
  • wtórną[3]

Znaczenie tekstury krystalograficznej

[edytuj | edytuj kod]

Tekstura ma duże znaczenie dla przemysłu, gdyż wyróżniona orientacja w bardzo znaczący sposób wpływa na makroskopowe własności materiałów. Dla blach do głębokiego tłoczenia metal powinien płynąć plastycznie równo we wszystkich kierunkach. Jeżeli taka blacha będzie wykazywać w wysokim stopniu wyróżnioną orientację, to w pewnych kierunkach różnice w granicy plastyczności danego materiału będą niekorzystnie duże. Niekiedy od materiałów wymaga się silnie kierunkowych własności. W blachach transformatorowych zachodzi powtarzający się cykl magnesowania i rozmagnesowywania, co wymaga wysokiej przenikliwości w kierunku przyłożonego pola. Monokryształ żelaza łatwiej magnesuje się w kierunku krystalograficznym [100], niż w innych. Proces walcowania i wyżarzania prowadzony jest tak, aby otrzymać wysoki stopień wyróżnionej orientacji w kierunku [100]. Kierunek łatwego magnesowania jest jednocześnie kierunkiem walcowania[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Krzysztof Sztwiertnia, Characteristics of materials structure by the X-ray diffraction. IV. Crystallographic texture [online], Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN [dostęp 2023-11-17] (ang. • pol.).
  2. Maria Głowacka, Andrzej Zieliński (red.), Podstawy materiałoznawstwa, Gdańsk: Politechnika Gdańska, 2011, s. 26–27.
  3. a b c d e Cullity Bernard Denis: Podstawy dyfrakcji promieni rentgenowskich. Warszawa: PWN, 1964.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]