Siarczany: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
+infobox |
m r2.6.4) (Robot dodał eu:Sulfato |
||
Linia 118: | Linia 118: | ||
[[ar:كبريتات]] |
[[ar:كبريتات]] |
||
⚫ | |||
[[bg:Сулфат]] |
[[bg:Сулфат]] |
||
⚫ | |||
[[ca:Sulfat]] |
[[ca:Sulfat]] |
||
[[cs:Sírany]] |
[[cs:Sírany]] |
||
Linia 128: | Linia 128: | ||
[[es:Sulfato]] |
[[es:Sulfato]] |
||
[[eo:Sulfato]] |
[[eo:Sulfato]] |
||
[[eu:Sulfato]] |
|||
[[fa:سولفات]] |
[[fa:سولفات]] |
||
[[fr:Sulfate]] |
[[fr:Sulfate]] |
Wersja z 15:54, 30 gru 2011
| |||||||
Ogólne informacje | |||||||
Wzór sumaryczny |
SO2−4 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa |
96,06 g/mol | ||||||
Identyfikacja | |||||||
PubChem |
{{{nazwa}}}, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: (ang.). | ||||||
| |||||||
|
Siarczany (nazwa systematyczna: tetraoksydosiarczany(2−); w systemie Stocka: siarczany(VI)) – sole lub estry kwasu siarkowego.
Właściwości chemiczne
Jon siarczanowy to dwuujemny anion o wzorze empirycznym SO2−4 i masie cząsteczkowej 96,06 u. Składa się z jednego centralnego atomu siarki otoczonego przez cztery atomy tlenu, ma kształt czworościanu. Jon siarczanowy jest resztą kwasową kwasu siarkowego.
Wiele siarczanów jest dobrze rozpuszczalnych w wodzie. Do wyjątków należą np. siarczan wapnia, strontu, baru, ołowiu(II), srebra i rtęci(I).
Zastosowania
Siarczany mają szerokie zastosowanie:
- siarczan wapnia (gips) jest powszechnie stosowanym materiałem budowlanym
- siarczan magnezu ma właściwości higroskopijne i jest wykorzystywany jako przemysłowy środek suszący
- siarczan miedzi stosuje się w galwanotechnice
- siarczan dimetylu – ester kwasu siarkowego i metanolu, silny czynnik metylujący, wykorzystywany w preparatyce organicznej
Siarczany w mineralogii
Minerały tworzące gromadę siarczanów powstają w niskich temperaturach w środowiskach utleniających. Przeważnie są produktami procesów hipergenicznych, zwłaszcza ewaporacji wód morskich i jeziornych. Wiele siarczanów metali ciężkich tworzy się w strefie utleniania kruszców. Niektóre z nich jako produkty działalności hydrotermalnej powstają w niskich temperaturach. Przeważnie są bezbarwne, lecz niektóre z nich, zwłaszcza siarczany metali ciężkich, odznaczają się żywym zabarwieniem. Przeważnie są przezroczyste. Cechuje je niewielka twardość, która w nielicznych tylko przypadkach osiąga 3,5 w skali Mohsa. Znaczna ich część rozpuszcza się w wodzie, dotyczy to szczególnie siarczanów metali jedno i dwuwartościowych o małych promieniach jonowych np. Na+ i Mg2+. Przy ich rozpoznawaniu najczęściej używa się metod termicznych (DTA, TG, DTG), przydatne są także metody rentgenostrukturalne oraz spektroskopia w podczerwieni.
Klasyfikacja
Ze względu na skład chemiczny wyróżnia się pięć klas siarczanów:
- Klasa 1. Kwaśne siarczany: np. matteucyt NaHSO4·H2O, mercallit KHSO4
- Klasa 2. Siarczany bezwodne: np. anhydryt CaSO4, celestyn SrSO4, baryt BaSO4
- Klasa 3. Siarczany bezwodne zawierające inny anion: np. brochantyt Cu4[(OH)4SO4], jarosyt KFe3[(OH)6(SO4)2]
- Klasa 4. Siarczany uwodnione: np kizeryt MgSO4·H2O, gips CaSO4·2H2O, chalkantyt CuSO4·5H2O, melanteryt FeSO4·7H2O
- Klasa 5. Siarczany uwodnione zawierające inny anion: np. copiapit (FeII,Mg)FeIII4[OH(SO4)3]2·20H2O