Konstanty Haller

Konstanty Haller

pułkownik saperów
Data i miejsce urodzenia	2 czerwca 1874 Pułtusk
Data i miejsce śmierci	9 listopada 1959 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1891–1927, 1936–1939
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	2 brygada artylerii grenadierów Dagestański Dystans Inżynieryjny Korpus Doński Departament Budownictwa MSWojsk. 1 Batalion Saperów Legionów Oficerska Szkoła Inżynierii Inspektorat Saperów Sztabu Głównego
Stanowiska	oficer 2 brygady artylerii szef Wojskowo-Inżynieryjnego Zarządu Wojsk Dońskich szef sekcji organizacyjnej komendant szkoły oficerskiej zastępca szefa Departamentu V Inżynierii i Saperów MSWojsk.
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
Odznaczenia

Konstanty Haller (ur. 2 czerwca 1874 w Pułtusku^[1], zm. 9 listopada 1959 w Warszawie) – pułkownik saperów inżynier Wojska Polskiego II RP.

Konstanty Haller urodził się 2 czerwca 1874 roku w Pułtusku. Syn Włodzimierza i Marii z Puksztów^[1]. W 1891 roku ukończył Korpus Kadetów w Pskowie, a dwa lata później Konstantynowską Szkołę Wojskową w Petersburgu. Do 1899 roku był oficerem 2 Brygady Artylerii Grenadierów. W 1902 roku ukończył Mikołajewską Inżynieryjną Akademię w Petersburgu^[1], po czym wyznaczono go na kierownika robót budowlanych i fortyfikacyjnych w Dagestańskim Dystansie Inżynieryjnym, gdzie przebywał do 1910 roku. W 1902 ożenił się też z Heleną Jałozo^[1]. W latach 1911–1918 pracował na różnych stanowiskach kierowniczo-budowlanych w Fortecy Grodzieńskiej m.in. przy budowie Twierdzy Karsie 1911–1915^[2]. W lipcu 1918 roku dostał się pod władzę wojskową kozaków dońskich i wyznaczony został na szefa bazy materiałowej, a w roku następnym – na szefa oddziału budowlanego Zarządu Wojskowych Inżynierów Wojska Dońskiego w Armii gen. Antona Denikina. Następnie był inżynierem Korpusu Dońskiego i szefem Wojskowo-Inżynieryjnego Zarządu Wojsk Dońskich. Pod koniec 1920 roku ewakuował się z resztkami Armii Ochotniczej gen. Wrangla do Konstantynopola, skąd przy pomocy konsulatu polskiego przyjechał do Polski.

1 stycznia 1921 roku rozpoczął służbę w Wojsku Polskim na stanowiskach: szef sekcji organizacyjnej Departamentu Budownictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych, zastępca szefa Departamentu V Inżynierii i Saperów Ministerstwa Spraw Wojskowych^[1]. W 1923 roku jako oficer nadetatowy w 1 batalionie saperów Legionów^[3] został pierwszym komendantem Oficerskiej Szkoły Inżynierii^[4], którą organizował i skutecznie kierował do 1927 roku. W latach 1922–1927 był redaktorem naczelnym pierwszego technicznego miesięcznika wojskowego Saper i Inżynier Wojskowy, a od 1927 roku – członkiem komitetu redakcyjnego Przeglądu Wojskowo-Technicznego. Z dniem 1 marca 1927 roku został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia 1927 roku został przeniesiony w stan spoczynku^[5]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I”^[6].

Po zwolnieniu z wojska pracował jako prezes i kierownik techniczny spółdzielni mieszkaniowej Domy Spółdzielcze. W latach 20. był członkiem władz Wojskowego Klubu Samochodowego i Motocyklowego^[7][8]. W marcu 1936 roku generał brygady Mieczysław Dąbkowski powołał go na stanowisko inspektora technicznego w Inspektoracie Saperów Sztabu Głównego^[9]. Zmarł 9 listopada 1959 roku w Warszawie. Pochowany na Powązkach (kwatera 301).

• podporucznik – 1893^[2]
• sztabskapitan – 1901^[2]
• kapitan – 1902^[2]
• podpułkownik – 1914^[2]
• pułkownik – luty 1915 – w Wojsku Polskim ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[4]

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – dwukrotnie (2 maja 1923^[10] i 1955^[11]
• Złoty Krzyż Zasługi – Polska
• Order Świętej Anny II i III klasy – Rosja
• Order Świętego Stanisława II i III klasy – Rosja
• Order Świętego Włodzimierza III i IV klasy – Rosja
• Kawaler Orderu Gwiazdy Czarnej – Francja^[12]
• Kawaler Orderu Palm Akademickich – Francja
• Komandor Orderu Św. Sawy – Jugosławia

W opinii o nim napisano w 1926 roku – „(...) charakter prawy, dba o podwładnych, uparty, jako fortyfikator wzorowy, taktycznie bardzo dobry, szybki w działaniu, dobrze orientuje się w nowej sytuacji, łagodny dla szkolonych”. Gen. Dąbkowski w 1938 roku napisał o nim: „(...) posiada duże doświadczenie w budownictwie fortyfikacji stałych, wyniesione ze służby w armii rosyjskiej. Jest niezastąpiony przy opracowywaniu instrukcji technicznych i rozstrzyganiu trudniejszych problemów techniczno-fortyfikacyjnych”^[9].

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Zdzisław Barszczewski, Władysław Jasieński: Sylwetki saperów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09287-7. Brak numerów stron w książce
• Tadeusz Skarzyński "Słownik Biograficzny Techników Polskich"