Dyzunici

Dyzunici – określenie wiernych i duchownych prawosławnych w Rzeczypospolitej, którzy po zawarciu unii brzeskiej (1596), nie podporządkowali się jej postanowieniom. W 1632 została odtworzona w granicach Rzeczypospolitej prawosławna metropolia kijowska, podporządkowana kanonicznie Patriarchatowi Konstantynopola. Po traktacie Grzymułtowskiego w 1686 prawosławna metropolia kijowska została podporządkowana Patriarchatowi Moskiewskiemu, zaś Carstwo Rosyjskie uzyskało prawo opieki nad prawosławnymi w Rzeczypospolitej. W drugiej połowie XVIII wieku carat wykorzystał kwestię dyzunitów jako narzędzie ingerencji w wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej (por. Konfederacja słucka 1767). W 1768 nazywanie niekatolików dyzunitami, odszczepieńcami, heretykami i schizmatykami zostało zabronione^[1].

• Kościół unicki

• Natalia Jakowenko, Historia Ukrainy od czasów najdawniejszych do końca XVIII wieku Lublin 2000 Wyd. Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, ISBN 83-85854-54-1, Wyd. II rozszerzone: Historia Ukrainy do 1795 roku, Warszawa 2011, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN 978-83-01-16763-9
• Władysław Konopczyński, Dzieje Polski nowożytnej, wyd. I Warszawa 1936
• Władysław Serczyk, Na dalekiej Ukrainie: Dzieje Kozaczyzny do 1648 roku, Kraków 1984, Wydawnictwo Literackie, ISBN 83-08-01214-0