Cremona

Szablon:ITA gmina infobox

Cremona – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Lombardia, nad rzeką Pad, stolica prowincji Cremona. Według danych na rok 2004 gminę zamieszkują 69 444 osoby, 992,1 os./km². Cremona leży na lewym brzegu Padu, na wschód od Piacenzy.

Podstawę gospodarki stanowi rozwinięty przemysł przetwórstwa spożywczego. Występuje także przemysł elektromaszynowy, włókienniczy, instrumentów muzycznych, chemiczny i drzewno-papierniczy. W mieście funkcjonuje także duża rafineria ropy naftowej. Ważny węzeł kolejowy, ze stacją Cremona, oraz drogowy. Cremona jest znaczącym ośrodkiem ruchu turystycznego.

Około 400 p.n.e. w rejonie Cremony mieszkało plemię Cenomanów - Galów z Galii Przedalpejskiej. Miasto zostało założone w 222 p.n.e. lub 218 p.n.e. wraz z miastem Placentia (współczesna Piacenza) przez Republikę Rzymską jako miasto-kolonia strzegące ówczesnych granic imperium^[1]. Szybko wyrosła na jedno z największych miast północnych Włoch. Została zniszczona w 69 w czasie bitwy pod Bedriacum. Po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego w państwie Odoakra (476-489). W latach 489-553 w państwie Ostrogotów, w latach 565-603 pod władzą Bizancjum w Egzarchacie Rawenny. W 603 zdobyte i zniszczone przez Agilulfa i odtąd^[2] pod władzą Longobardów. W 615 królowa Teodolinda odbudowała miasto i przywróciła biskupstwo. Po wojnach włoskich Karola Wielkiego stało się lennem jego cesarstwa. W XI w. komuna miejska w północnych Włoszech. XII-XV ośrodek handlu i rzemiosła. W XII wieku jako wolne miasto walczyło po stronie Fryderyka Barbarossy przeciwko Mediolanowi. W 1441 roku w wyniku małżeństwa Bianki Marii Visconti z Francesco I Sforzą przechodzi pod wpływy Mediolanu. W latach 1499-1509 pod kontrolą Wenecji. Po bitwie pod Agnadello znowu w księstwie Mediolanu. Później pod władzą Hiszpanii (1525-1702), krótko Francji, a następnie Austrii (1707-1861). Od 1861 w składzie zjednoczonych Włoch.

Cremona była znanym ośrodkiem nauki w średniowieczu. W okresie późnego renesansu powstała tu szkoła malarska Giulia Campi. W XVI-XVIII w. działa słynna kremońska szkoła lutnicza, z którą związani byli m.in. Antonio Stradivari, Guarneri, Ruggeri, Amati czy Lorenzo Storioni. Do dziś istnieje tutaj fabryka instrumentów muzycznych.

W Cremonie urodził się kompozytor madrygałów i oper Claudio Monteverdi (1567-1643).

• Romańsko-gotycka katedra z najwyższą we Włoszech kampanilą (112,27 m) - budowę katedry rozpoczęto w 1107 roku w stylu lombardzko-romańskim a zakończono w 1332 już w stylu gotyckim. Fasada obłożona jest jasnym marmurem i ozdobiona figurami, kolumnami i rozetą. Na tyle kościoła zwracają natomiast uwagę wieżyczki podobne do minaretów. Wewnątrz freski z XVI wieku nieznanego artysty;
• Romańskie baptysterium położone obok katedry z chrzcielnicą z I połowy XVI wieku autorstwa Lorenza Trotiego;
• Ratusz (XIII w.);
• Palazzo Comunale mieszczące muzeum w którym wystawione są m.in. słynne skrzypce il Cremonese zbudowane w 1715 przez Antonia Stradivariego;
• Kościoły i pałace z XIV-XVIII w.

• 
  Baptysterium
• 
  Fasada katedry
• 
  Palazzo Comunale

Cremona występuje w łacińskim przysłowiu Unus Petrus in Roma, unus portus in Ancona, una turris in Cremona, czyli jeden św. Piotr w Rzymie, jeden port w Ankonie, jedna wieża w Cremonie. W XVI w. znana była jego inna wersja (łacińsko - czeska): Unus papa Romae, unus portus Anconae, una turris Cremonae, una ceres Raconae (czes. Jeden papež v Římě, jeden přístav v Anconě, jedna věž v Cremoně, jedno pivo v Rakovníku), czyli: Jeden papież w Rzymie, jeden port w Ankonie, jedna wieża w Cremonie, jedno piwo w Rakovníku.

• Alaquàs, Hiszpania
• Krasnojarsk, Rosja

• Baedeker - Włochy północne. Wyd. I. Bielsko-Biała: Pascal sp. z o.o., 2008, s. 194-198. ISBN 978-3-8297-6558-9.