Archocentrus centrarchus
| Archocentrus centrarchus[1] | |||
| (Gill, 1877) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Archocentrus | ||
| Gatunek |
Archocentrus centrarchus | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Archocentrus centrarchus – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae); obecnie (2023) uznawany za jedynego przedstawiciela rodzaju Archocentrus[2][4]. Bywa hodowany w akwariach[5][6]. Na polskich stronach internetowych poświęconych akwarystyce występuje pod nazwą „pielęgnica kraterowa”[5][6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten opisał Theodore Nicholas Gill w 1877 roku na łamach „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. Autor nadał rybie nazwę Heros centrarchus, a jako miejsce typowe wskazał jezioro Nikaragua. Równocześnie zaproponował wydzielenie tego gatunku do nowego podrodzaju Archocentrus[7], później podniesionego do rangi rodzaju. Do Archocentrus zaliczano dawniej szereg innych gatunków[8], ale po badaniach filogenetycznych zostały one przeniesione do innych rodzajów i obecnie (2023) Archocentrus centrarchus pozostaje jedynym jego przedstawicielem[4][9].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała zazwyczaj do 11 cm[2], maksymalnie do 15 cm[5][6]. Samce są większe od samic[5][6].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten jest endemitem Ameryki Centralnej – występuje w Kostaryce, Hondurasie i Nikaragui[2][3].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Jest to gatunek słodkowodny i bentopelagiczny. Zamieszkuje głównie płytkie wody lub bagniste rejony jezior i rzek. Często spotykany w eutroficznych starorzeczach, stawach, przydrożnych rowach i pozostałościach rozlewisk porośniętych gęstą roślinnością[2].
Preferuje wody o temperaturze 26–36 °C. Rozmnaża się w wodach stojących. Samica składa ikrę na płyciznach[2]. Wylęg następuje po 3–4 dniach[5]. Narybek przez pierwsze kilka dni żeruje na śluzie skóry rodziców[2][5].
Ryba ta żywi się detrytusem[2][3], owadami wodnymi i skorupiakami[3].
Warunki w akwarium
[edytuj | edytuj kod]| Zalecane warunki w akwarium | |
|---|---|
| Zbiornik | minimum 80 cm dla jednej pary[6] |
| Temperatura wody | 26–30 °C[5][6] |
| Skala pH | 6,5–7,5[5] |
| Pokarm | żywy, mrożony i suchy[5] |
W akwarium należy zapewnić dużą liczbę kryjówek z korzeni i kamieni[6], ponieważ samiec jest napastliwy w stosunku do niedojrzałych samic[5].
Status zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody Archocentrus centrarchus został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern „najmniejszej troski”)[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Archocentrus centrarchus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Archocentrus centrarchus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 2023-10-02]
- ↑ a b c d e Archocentrus centrarchus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 6 września 2023 [dostęp 2023-10-02] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Pielęgnica kraterowa – Archocentrus centrarchus. [w:] akwarium.info.pl [on-line]. [dostęp 2023-10-02].
- ↑ a b c d e f g Archocentrus centrarchus (Gill, 1877) Pielęgnica kraterowa. [w:] AKWA-MANIA [on-line]. [dostęp 2023-10-02].
- ↑ T.N. Gill, J.F. Bransford, Synopsis of the Fishes of Lake Nicaragua, „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”, 29, 1877, s. 185–186 (ang.).
- ↑ Archocentrus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2023-10-02] (ang.).
- ↑ Scientific Names where Genus Equals Archocentrus. [w:] Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [on-line]. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).