Adam Kocur

Adam Bronisław Kocur
Data i miejsce urodzenia	1 maja 1894 ; Kuźnia Raciborska
Data i miejsce śmierci	12 stycznia 1965 ; Frankfurt nad Menem
	Prezydent Katowic
Okres	od 30 maja 1928; do 3 września 1939
	Poseł II kadencji Sejmu Śląskiego (II RP)
Okres	od 1930; do 1930
Przynależność polityczna	Narodowo-Chrześcijańskie Zjednoczenie Pracy
	Poseł III kadencji Sejmu Śląskiego (II RP)
Okres	od 1930; do 1935
Przynależność polityczna	Narodowo-Chrześcijańskie Zjednoczenie Pracy
	Poseł IV kadencji Sejmu Śląskiego (II RP)
Okres	od 1930; do 1939
Przynależność polityczna	Narodowo-Chrześcijańskie Zjednoczenie Pracy
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 1 lis 2024, była oparta na tej wersji.

Od lewej prezydent Królewskiej Huty Wincenty Spaltenstein, prezydent Katowic Adam Kocur wraz z członkami śląskiego Sokoła w holu Sejmu śląskiego w 1934.

Tablica pamiątkowa w katowickiej archikatedrze

Adam Bronisław Kocur (ur. 1 maja 1894 w Kuźni Raciborskiej, zm. 12 stycznia 1965 we Frankfurcie nad Menem) – polski powstaniec, doktor praw, polityk, duchowny, główny komendant Policji Województwa Śląskiego (1926–1928), prezydent Katowic (1928–1939), wiceprezes Związku Związków Komunalnych Kas Oszczędności w 1939^[1], poseł na Sejm Śląski II, III i IV kadencji, major piechoty rezerwy Wojska Polskiego, ksiądz katolicki.

Życiorys

Urodził się w Kuźni Raciborskiej k. Raciborza, w rodzinie chłopskiej. W gimnazjum w Raciborzu był członkiem kółka im. Tomasza Zana. Następnie studiował teologię we Wrocławiu. Był członkiem organizacji „Zet”. W latach 1914–1918 został powołany do armii niemieckiej.

Po wybuchu powstania wielkopolskiego wziął w nim udział jako dowódca batalionu. Następnie został oficerem 1 pułku Strzelców Bytomskich. Po udziale w II powstaniu śląskim pełnił służbę w sztabie Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Następnie służył w Policji Górnego Śląska. Był komendantem II sotni w Gliwicach, która z końcem września 1920 została przeniesiona do Bogucic. W nocy z 2 na 3 maja 1921 roku dowodził polskimi członkami tej organizacji przy rozbrajaniu niemieckich policjantów w Katowicach. Wraz z Walentym Fojkisem był przejściowo dowódcą grupy taktycznej. Podczas III powstania organizował Żandarmerię Górnego Śląska.

Zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W 1934 roku zajmował 362. lokatę na liście starszeństwa oficerów rezerwy piechoty. Pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Katowice i posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V^[2]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 14. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[3].

W latach 1922–1926 studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od 2 grudnia 1926 roku do 17 lipca 1928 roku był komendantem głównym Policji Województwa Śląskiego. W roku 1928 uzyskał doktorat w Krakowie i został prezydentem Katowic^[4] (pełnił tę funkcję do 3 września 1939 roku). Był posłem do Sejmu Śląskiego II–IV kadencji, działaczem Związku Powstańców Śląskich, Polskiego Związku Zachodniego oraz Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku. W dwudziestoleciu międzywojennym przewodniczył także Śląskiemu Towarzystwu Wystaw i Propagandy Gospodarczej^[5]. Był inicjatorem i przewodniczącym komitetu budowy polskiego stadionu narodowego, którego projekt był gotowy w 1939 roku. Plan budowy pokrzyżowała niemiecka agresja na Polskę.

W latach II wojny światowej służył w Polskich Siłach Zbrojnych. Po wojnie pracował w UNRRA w Niemczech Zachodnich. W roku 1949 podjął studia teologiczne w Rzymie, a 22 grudnia 1951 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk kard. Clemente Micary w bazylice św. Jana na Lateranie^[6]. Od 1957 roku pełnił obowiązki kanclerza kurii dla Polaków w Niemczech we Frankfurcie nad Menem. Tam zmarł i został pochowany.

Ordery i odznaczenia

Krzyżem Niepodległości z Mieczami (6 czerwca 1931)^[7]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[8]
Krzyż Walecznych
Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[9]
Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi
Wielkopolski Krzyż Powstańczy

Upamiętnienie

Jego imieniem została nazwana ulica w Katowicach-Szopienicach oraz Zespół Szkół Zawodowych nr 3 w Katowicach. W 1992 odsłonięto tablicę pamiątkową w katowickiej archikatedrze.

Przypisy

↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 309.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 9, 917.
↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. XXXI, 601.
↑ Historia miasta - Katowice miastem www.mhk.katowice.pl [dostęp 2017-01-20]
↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922–1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 113. ISBN 978-83-7729-021-7.
↑ Ewa Wyglenda, Kocur Adam, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku (pod redakcją Mieczysława Patera), Księgarnia św. Jacka, Katowice 1996, s. 177–178. ISBN 83-7030-177-0.
↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy narodowej, społecznej i państwowej”.
↑ M.P. z 1931 r. nr 75, poz. 123 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i rozwoju sportu”.

Bibliografia

Danuta Sieradzka, Prezydent Katowic w latach 1928–1939 Adam Kocur, Katowice, Muzeum Historii Katowic, 1992.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.

[1] Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 309.

[2] Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 9, 917.

[CITEREFRybkaStepan2003XXXI,_601-3] Rybka i Stepan 2003 ↓, s. XXXI, 601.

[4] Historia miasta - Katowice miastem www.mhk.katowice.pl [dostęp 2017-01-20]

[5] Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922–1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 113. ISBN 978-83-7729-021-7.

[6] Ewa Wyglenda, Kocur Adam, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku (pod redakcją Mieczysława Patera), Księgarnia św. Jacka, Katowice 1996, s. 177–178. ISBN 83-7030-177-0.

[7] M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[8] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy narodowej, społecznej i państwowej”.

[9] M.P. z 1931 r. nr 75, poz. 123 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i rozwoju sportu”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Burmistrzowie Katowic (1866–1920)	Louis Diebel (1866–1870) Oswald Kerner (1871–1873) Otto Rüppel (1874–1889) August Schneider (1890–1902) Alexander Pohlmann (1903–1919)
Prezydenci Katowic (1922–1939)	Alfons Górnik (1922–1928) Adam Kocur (1928–1939)
Nadburmistrzowie Katowic (1939–1945)	Hans Tießler (1940–1945)
Prezydenci Katowic (1945–1950)	Józef Wesołowski (1945) Zenon Tomaszewski (1945–1946) Aleksander Willner (1946–1950) Stefan Krużel (1950)
Przewodniczący Prezydium MRN w Katowicach (1950–1973)	Stefan Krużel (1950–1952) Antoni Wojda (1953–1971) Paweł Podbiał (1971–1973)
Prezydenci Katowic (od 1973)	Paweł Podbiał (1973–1975) Lucjan Gajda (1975–1978) Marian Wysocki (1978–1981) Edward Mecha (1981–1984) Jerzy Świrad (1984–1989) Krystyna Nesteruk (1989–1990) Jerzy Śmiałek (1990–1994) Henryk Dziewior (1994–1998) Piotr Uszok (1998–2014) Marcin Krupa (od 2014)