Tekst źródłowy strony AJAX

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu:

Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation.

Blokada została nałożona przez ‪Hasley‬. Podany powód to Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected: .

Początek blokady: 17:21, 18 gru 2022
Zakończenie blokady: 17:21, 18 gru 2025

Twój obecny adres IP to 62.210.136.28. Zablokowany zakres to 62.210.0.0/16.

Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce No open proxies.

Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki. Możesz również wysłać e-mail do kolejki VRT stewardów na adres stewards@wikimedia.org, podając wszystkie powyższe szczegóły.

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

'''Asynchroniczny JavaScript i XML''' ({{ang.|Asynchronous JavaScript and XML}}, <b lang="en">AJAX</b>) – technika tworzenia [[Aplikacja internetowa|aplikacji internetowych]], w których interakcja [[Client-side|użytkownika]] z [[Server-side|serwerem]] odbywa się bez przeładowywania całego dokumentu, w sposób [[Asynchroniczność|asynchroniczny]]. Ma to umożliwiać bardziej dynamiczną interakcję z użytkownikiem niż w tradycyjnym modelu, w którym każde żądanie nowych danych wiąże się z przesłaniem całej strony [[HTML]]. Terminal AJAX został wymyślony przez {{link-interwiki|Jesse James Garrett|tekst=Jesse Jamesa Garretta|Q=Q3701412}}<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.adaptivepath.com/publications/essays/archives/000385.php |tytuł = Ajax: A New Approach to Web Applications |autor = Jesse James Garrett |opublikowany = Adaptive path |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20080702075113/http://www.adaptivepath.com/ideas/essays/archives/000385.php |zarchiwizowano = 2008-07-02 |data dostępu = <!--2008-->}}</ref>.

== Podstawowe elementy AJAX ==
Na technikę tę składa się kilka elementów:
* [[XMLHttpRequest]] – klasa umożliwiająca asynchroniczne przesyłanie danych; dzięki asynchroniczności w trakcie pobierania danych użytkownik może wykonywać inne czynności, można także pobierać dane jednocześnie z wielu miejsc. Aktualnie w jej miejsce używa się nowego [[Interfejs programowania aplikacji|API]] – fetch<ref>{{Cytuj stronę |url=https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/API/Fetch_API |tytuł=Fetch API |opublikowany=[[Mozilla Developer Network]] |data dostępu=2022-09-04}}</ref>.
* [[JavaScript]] – mimo użycia w nazwie, może to być ''de facto'' dowolny [[język skryptowy]] funkcjonujący po stronie użytkownika (np. [[JScript]] czy [[VBScript]]).
* [[XML]] – [[język znaczników]], poprzez który miałyby być opisane odbierane informacje. W praktyce jednak dane często przekazywane są w innym formacie, przy czym odbierane są wtedy jako tekst. Mogą to być zarówno gotowe fragmenty [[HTML]], jak i fragmenty kodu JavaScript (zob. [[JSON]]), może to być też format specyficzny dla danego zastosowania.

Teoretycznie są to wszystkie wymagane elementy, jednak w praktyce używane są jeszcze odpowiednie skrypty funkcjonujące po stronie [[serwer WWW|serwera]] i współpracujące z [[baza danych|bazą danych]]. Można sobie jednak bez nich poradzić, jeśli wszystkie potrzebne dane zostały już wcześniej wygenerowane (np. zawartość poszczególnych stron prostego serwisu).

== Wady i ograniczenia ==
* Udostępnianie treści strony poprzez język skryptowy ogranicza [[Dostępność (WWW)|dostęp do niej]] dla części użytkowników. Dotyczy to zarówno osób celowo blokujących sobie skrypty (np. ze względu na wysokie obciążenie komputera), jak i używających [[Czytnik ekranowy|czytników ekranowych]] (w których obsługa skryptów może być mocno ograniczona). Problem ten można obejść, udostępniając alternatywne, bardziej tradycyjne rozwiązania przynajmniej dla podstawowych funkcji serwisu internetowego. To jednak znacząco zwiększa koszty wprowadzania nowych rozwiązań i np. portale posiadające obsługę kont pocztowych udostępniają czasem starsze wersje interfejsu.
* Utrudnione jest automatyczne pobieranie stron, gdyż programy takie nie interpretują zwykle języków skryptowych. Możliwość dowolnego pobierania zawartości serwisu nie musi być jednak korzystna z punktu widzenia właścicieli serwisu.
* Bezpośrednie indeksowanie przez serwisy wyszukujące może być utrudnione, jednak wystarczy zadbać o dostarczanie linków wyświetlających całą treść strony lub stworzyć [[mapa witryny|mapę witryny]].
* Część starych skryptów do analizy ruchu na stronie oparta jest na klasycznym modelu udostępniania całych stron (konieczność odświeżenia całości). Nowsze skrypty potrafią jednak uwzględnić właściwy pomiar oglądalności stron. Można również bez przeszkód analizować [[Log (informatyka)|logi]] żądań wysyłanych do serwera WWW.
* Wadą rozwiązań w znaczącym stopniu opartych na AJAX jest fakt, że przestaje funkcjonować tradycyjny schemat przeglądania stron umożliwiający swobodne poruszanie się w przód i w tył. Na przykład jeśli kliknięcie w link powoduje wywołanie skryptu zmieniającego wnętrze strony (menu pozostaje bez zmian), to użytkownik nie będzie mógł się cofnąć, korzystając z przycisku „Wstecz” przeglądarki. Twórcy serwisu WWW mogą jednak zbudować analogiczny mechanizm, rozwijając go nawet do wycofywania zmian w konkretnym fragmencie strony.
* Utrudnione [[głębokie linkowanie]] – utworzenie bezpośredniego odnośnika do niektórych treści może być niemożliwe<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.impressivewebs.com/deep-linking-javascript-ajax/ | tytuł = Deep Linking in JavaScript and Ajax Applications | autor = Louis Lazaris | data = 17 grudnia 2009 | praca = impressivewebs.com | data dostępu = 2024-02-10}}</ref>.

== Przykład utworzenia nowego obiektu XMLHttpRequest ==
<syntaxhighlight lang="javascript">
function ajaxFunction(){
  var xmlHttp;
  try{
    // Utworzenie obiektu XMLHttpRequest (silnik Gecko, WebKit, Presto, Trident w IE>6)
    xmlHttp=new XMLHttpRequest();
  } catch(e) {
    // Wyłapuje błąd jeśli JavaScript nie posiada obiektu XMLHttpRequest
    try {
      // Utworzenie obiektu ActiveXObject, który jest zawarty w kontrolce ActiveX IE
      xmlHttp=new ActiveXObject("Msxml2.XMLHTTP");
    } catch(e) {
      try {
        // Utworzenie obiektu ActiveXObject, dla innych wersji IE
        xmlHttp=new ActiveXObject("Microsoft.XMLHTTP");
      } catch(e) {
        // Wyświetlenie błędu o braku obsługi obiektu XMLHttpRequest
        alert("Your browser does not support AJAX!");
        return false;
      }
    }
  }
  // zwrócenie obiektu
  return xmlHttp;
}
</syntaxhighlight>

== Przykład pobierania danych JSON przez XHR ==
Uproszczone pobieranie w przeglądarkach wspierających standardowe tworzenie obiektu [[XMLHttpRequest|XHR]] oraz parsowanie [[JSON]].
<syntaxhighlight lang="javascript">
function pobierzDane(onLoad) {
	var request = new XMLHttpRequest();
	request.open('GET', 'data.json');
	request. () {
		var data = JSON.parse(request.responseText);
		onLoad(data);
	};
	request.send();
}
</syntaxhighlight>

== Przykład użycia API fetch ==
Funkcja ''fetch'' to nowe API dostępne w przeglądarkach, które upraszcza wysyłanie zapytań HTTP. Funkcja fetch zwraca [[Obietnica (programowanie)|obietnicę]].

<syntaxhighlight lang="javascript">
fetch('data.json').then(response => {
    return response.json();
}).then(data => {
   console.log(data);
});
</syntaxhighlight>

== Biblioteki AJAX ==
; Popularne biblioteki JavaScript powiązane z AJAX-em
* [[Prototype JavaScript Framework|Prototype]] – biblioteka ułatwiająca korzystanie z możliwości oferowanych przez AJAX
* [[jQuery]] – biblioteka ułatwiająca korzystanie z możliwości oferowanych przez AJAX
* {{Link-interwiki|Ext (AJAX)|tekst=Ext|Q=Q515393}} – dawniej rozszerzenie Prototype, Jquery oraz YUI obecnie samodzielna biblioteka
* [[Script.aculo.us]] – rozszerza Prototype, ułatwiając tworzenie animacji i interfejsów
* [[MooTools]] – modułowa biblioteka AJAX zawierająca również ułatwienia do tworzenia efektów wizualnych
* {{Link-interwiki|Yahoo! UI Library|Q=Q2300096}} – biblioteka narzędziowa ogólnie dla [[Dynamiczny HTML|DHTML]]
* [[Dojo Toolkit]] – biblioteka narzędziowa ogólnie dla DHTML
* [[AJAX.OOP]] – biblioteka narzędziowa stworzona dla AJAX
* [[picoAjax]] – prosta i szybka biblioteka JavaScript ułatwiająca korzystanie z możliwości oferowanych przez technikę AJAX.

; Popularne [[framework]]i zawierające skrypty działające po stronie serwera
{| class="wikitable sortable"
! Nazwa !! Język skryptów !! Uwagi
|-
| {{Link-interwiki|Echo (framework)|tekst=Echo|Q=Q527540}} || [[Java]] ||
|-
| [[Google Web Toolkit]] || [[Java]] ||
|-
| {{Link-interwiki|IT Mill Toolkit|Q=Q1400683}} || [[Java]] ||
|-
| [[ItsNat]] || [[Java]] ||
|-
| [[OpenXava]] || [[Java]] ||
|-
| {{Link-interwiki|ZK Framework|Q=Q2994520}} || [[Java]] ||
|-
| [[Ajax.NET Professional]] || [[ASP.NET]] ||
|-
| [[ASP.NET AJAX]] || [[ASP.NET]] ||
|-
| [[Sajax]] || [[PHP]] ||
|-
| [[Symfony]] || [[PHP]] ||
|-
| [[PRADO]] || [[PHP]] ||
|-
| [[Tigermouse]] || [[PHP]] ||
|-
| [[Xajax]] || [[PHP]] ||
|-
| {{Link-interwiki|Pyjamas|Q=Q7263063}} || [[Python]] ||
|}

== Zobacz też ==
{{Commonscat|AJAX (programming)}}
{{wikibooks|Ajax}}
* [[Rich Internet Application]]
* [[Hypertext Transfer Protocol|HTTP]]
* [[SOAP]]
* [[AdvancedAJAX]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.xul.fr/en-xml-ajax.html Ajax Tutorial] {{lang|en}}
* {{cytuj stronę |url = http://www.isecpartners.com/files/iSEC-Attacking_AJAX_Applications.BH2006.pdf |tytuł = Attacking AJAX Web Applications |autor = Alex Stamos |autor2 = Zane Lackey |opublikowany = www.isecpartners.com |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20120208090100/http://www.isecpartners.com/files/iSEC-Attacking_AJAX_Applications.BH2006.pdf |zarchiwizowano = 2012-02-08 |data dostępu =  }}
* [http://www.asp.net/ajax Centrum ASP.NET AJAX] {{lang|en}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:JavaScript]]
[[Kategoria:Web 2.0]]
[[Kategoria:XML]]

Szablony użyte w tym artykule:

Szablon:Ang. (edytuj)
Szablon:Commonscat (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Cytuj stronę (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Ikona (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:J (edytuj)
Szablon:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css (edytuj)
Szablon:Lang (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Link-interwiki (edytuj)
Szablon:Projekt siostrzany (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Trim (edytuj)
Szablon:W języku (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Wikibooks (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Cytuj/dane (edytuj)
Moduł:Ikona (edytuj)
Moduł:Ikona/dane (edytuj)
Moduł:Kontrola autorytatywna (tekst źródłowy) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)
Moduł:Lang (edytuj)
Moduł:Lang/data (edytuj)
Moduł:Sprawdź (edytuj)
Moduł:String (edytuj)
Moduł:Wikidane (edytuj)
Moduł:Wikidane/data (edytuj)
Moduł:Wikidane/format/string (edytuj)

Wróć do AJAX.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/AJAX”