[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

New Age: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
popr.
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
{{dopracować|źródła=2009-09|wyrażenia zwodnicze=2012-08}}
{{dopracować|źródła=2009-09|wyrażenia zwodnicze=2012-08}}
{{Inne znaczenia|ruchu kulturowego|[[new age (muzyka)]]}}
{{Inne znaczenia|ruchu kulturowego|[[new age (muzyka)]]}}
'''New Age''' (z [[język angielski|ang.]]: '''Nowa Era''', wymowa: [{{IPA|njuː eɪdʒ}}]; także , '''Nowy Wiek'''{{r|swor}}) – złożony i wielowymiarowy, alternatywny ruch kulturowy{{odn|Dobroczyński|2000|s=108}}, zapoczątkowany w latach sześćdziesiątych XX wieku{{r|swor}}, wyrosły z przekonania, że ludzkość, pogrążona w głębokim kryzysie, znajduje się w punkcie zwrotnym pomiędzy dwiema epokami ("erami"){{odn|Dobroczyński|2000|s=95}}.
'''New Age''' (z [[język angielski|ang.]]: '''Nowa Era''', wymowa: [{{IPA|njuː eɪdʒ}}]; także , '''Nowy Wiek'''{{odn|Wrgacki|2007}}) – złożony i wielowymiarowy, alternatywny ruch kulturowy{{odn|Dobroczyński|2000|s=108}}, zapoczątkowany w latach sześćdziesiątych XX wieku{{odn|Wrgacki|2007}}, wyrosły z przekonania, że ludzkość, pogrążona w głębokim kryzysie, znajduje się w punkcie zwrotnym pomiędzy dwiema epokami ("erami"){{odn|Dobroczyński|2000|s=95}}.


'''Uwaga:''' jest to termin bardzo wieloznaczny{{refn|grupa=uwaga|1=Termin "New Age" jest kategorią niezwykle rozciągliwą czy też pojemną i – ze względu na swoją niedookreśloność – może konkurować z tak wieloznacznymi kategoriami, jak "[[mistycyzm]]", "[[romantyzm]]" czy "[[Postmodernizm (filozofia)|postmodernizm]]"{{odn|Dobroczyński|2000|s=9}}.}}, często będący ''etykietą'' służącą do oceny zjawisk (zachęcającej lub zniechęcającej), a nie do ich nazywania{{odn|Dobroczyński|2000|s=12–14}}. Często służy także do prowadzenia walk ideologicznych{{refn|grupa=uwaga|1=Termin "New Age" jest częstokroć używany jako negatywny termin ideologiczny - odpowiednik tego, co w języku niemieckim określa się mianem [[:de:wikt:Kampfbegriff|''Kampfbegriff'']] - i jako taki służy nie tyle do opisywania czegokolwiek, ile raczej do "zwalczania" oraz oceniania innych.{{odn|Dobroczyński|2000|s=14}}.}}.
'''Uwaga:''' jest to termin bardzo wieloznaczny{{refn|grupa=uwaga|1=Termin "New Age" jest kategorią niezwykle rozciągliwą czy też pojemną i – ze względu na swoją niedookreśloność – może konkurować z tak wieloznacznymi kategoriami, jak "[[mistycyzm]]", "[[romantyzm]]" czy "[[Postmodernizm (filozofia)|postmodernizm]]"{{odn|Dobroczyński|2000|s=9}}.}}, często będący ''etykietą'' służącą do oceny zjawisk (zachęcającej lub zniechęcającej), a nie do ich nazywania{{odn|Dobroczyński|2000|s=12–14}}. Często służy także do prowadzenia walk ideologicznych{{refn|grupa=uwaga|1=Termin "New Age" jest częstokroć używany jako negatywny termin ideologiczny - odpowiednik tego, co w języku niemieckim określa się mianem [[:de:wikt:Kampfbegriff|''Kampfbegriff'']] - i jako taki służy nie tyle do opisywania czegokolwiek, ile raczej do "zwalczania" oraz oceniania innych.{{odn|Dobroczyński|2000|s=14}}.}}.


== Zarys poglądów ==
== Zarys poglądów ==
Część zwolenników ruchu New Age uważa, że dzisiejsze czasy to ostatni etap świata, jaki znamy. Po przejściu tego świata w nową rzeczywistość (Nową Erę), ma nastąpić [[Złoty wiek (mitologia)|złoty wiek]] ludzkości{{r|swor}}. Bliżej nieokreśloną, ale raczej niedaleką przyszłość zwolennicy ''New Age'' wyobrażają sobie jako czasy, w których nie będzie konfliktów, granic państwowych, zaś ludzkość będzie żyła w ogólnoświatowej wspólnocie kierowanej przez wspólny Rząd Światowy{{r|swor}}. To czas, w którym ludzie całkowicie przewartościują swoje spojrzenie na otaczający ich świat. Zgodnie z tym przekonaniem nastanie wtedy kres wszelkich systemów [[religia|religijnych]] oraz ich instytucji, zaś ludzi będzie jednoczyć wzajemnie zrozumienie, pozbawione wszelkich podziałów{{r|swor}}.
Część zwolenników ruchu New Age uważa, że dzisiejsze czasy to ostatni etap świata, jaki znamy. Po przejściu tego świata w nową rzeczywistość (Nową Erę), ma nastąpić [[Złoty wiek (mitologia)|złoty wiek]] ludzkości{{odn|Wrgacki|2007}}. Bliżej nieokreśloną, ale raczej niedaleką przyszłość zwolennicy ''New Age'' wyobrażają sobie jako czasy, w których nie będzie konfliktów, granic państwowych, zaś ludzkość będzie żyła w ogólnoświatowej wspólnocie kierowanej przez wspólny Rząd Światowy{{odn|Wrgacki|2007}}. To czas, w którym ludzie całkowicie przewartościują swoje spojrzenie na otaczający ich świat. Zgodnie z tym przekonaniem nastanie wtedy kres wszelkich systemów [[religia|religijnych]] oraz ich instytucji, zaś ludzi będzie jednoczyć wzajemnie zrozumienie, pozbawione wszelkich podziałów{{odn|Wrgacki|2007}}.


Według niektórych głosicieli New Age, dobiega końca tzw. [[era Ryb]] (interpretowana między innymi symbolicznie jako epoka [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]]), zaś na jej miejsce ma nastać [[era Wodnika]]{{r|swor}}. Wyznawcy tej doktryny wierzą, iż ludzkość doznaje duchowego wejścia w nową epokę, przypisane konkretnemu znakowi zodiaku, co ma według nich następować co około 2150 lat{{r|swor}}.
Według niektórych głosicieli New Age, dobiega końca tzw. [[era Ryb]] (interpretowana między innymi symbolicznie jako epoka [[chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]]), zaś na jej miejsce ma nastać [[era Wodnika]]{{odn|Wrgacki|2007}}. Wyznawcy tej doktryny wierzą, iż ludzkość doznaje duchowego wejścia w nową epokę, przypisane konkretnemu znakowi zodiaku, co ma według nich następować co około 2150 lat{{odn|Wrgacki|2007}}.


Źródeł tego poglądu oraz genezy całego ruchu można doszukiwać się w astrologii, [[teozofia|teozofii]], zwłaszcza w pismach [[Helena Bławatska|Heleny Bławatskiej]] i kontynuatorki jej myśli [[Alice Bailey]] (1880-1949), ważnej prekursorki New Age, [[Księga Urantii|Księdze Urantii]], [[antropozofia|antropozofii]] [[Rudolf Steiner (filozof)|Rudolfa Steinera]] oraz [[kontrkultura|kontrkulturze]] lat 60. XX wieku (np. [[ruch hippisowski]]). Jak w przypadku większych społecznych kultur duchowych takich jak buddyzm, chrześcijaństwo czy islam, trudno jest wskazać absolutnie wszystkie źródła leżące u podstaw zaistnienia danej kultury duchowej.
Źródeł tego poglądu oraz genezy całego ruchu można doszukiwać się w astrologii, [[teozofia|teozofii]], zwłaszcza w pismach [[Helena Bławatska|Heleny Bławatskiej]] i kontynuatorki jej myśli [[Alice Bailey]] (1880-1949), ważnej prekursorki New Age, [[Księga Urantii|Księdze Urantii]], [[antropozofia|antropozofii]] [[Rudolf Steiner (filozof)|Rudolfa Steinera]] oraz [[kontrkultura|kontrkulturze]] lat 60. XX wieku (np. [[ruch hippisowski]]). Jak w przypadku większych społecznych kultur duchowych takich jak buddyzm, chrześcijaństwo czy islam, trudno jest wskazać absolutnie wszystkie źródła leżące u podstaw zaistnienia danej kultury duchowej.


New Age jako kierunek filozoficzny może być scharakteryzowany jako [[monizm]], [[panteizm]], a także skrajny etyczny [[indywidualizm]] i [[woluntaryzm]]. Zakłada, iż wszyscy są jednością, a poczucie odrębności jednostki od świata i innych istot jest uświadomieniem sobie własnego ego przez [[umysł]]{{r|swor}}. Ruch ten zaleca wiele praktyk, mających na celu zjednoczenie ze światem. Są to np. [[medytacja]], [[Koncentracja (psychologia)|koncentracja]], [[Afirmacja (psychologia)|afirmacja]], [[joga]], [[reiki]] i [[channeling]] – przekazy rzekomo pochodzące od obcych cywilizacji poprzez osobę będącą w [[trans]]ie (np. przekazy [[Kasjopeanie|Kasjopean]], Plejadian, Ra, [[Wingmakers]], [[Wniebowstąpiony mistrz|Wniebowstąpionych Mistrzów]]){{r|swor}}. Zaleca, lecz nie nakazuje. Zwolennicy New Age deklarują, iż uznają wolną wolę każdej istoty ludzkiej za najwyższe dobro i szanują każdą decyzję każdego człowieka. Ideologia New Age głosi, że każdy jest równy każdemu{{r|swor}}. New Age jest także często łączony z psychologią perennis (psychologią wieczną) o której mówił, między innymi, [[Aldous Huxley]] mając na myśli wiedzę o duchowości i jedności człowieka ze światem, bliskiej temu, o czym mówi [[panteizm]].
New Age jako kierunek filozoficzny może być scharakteryzowany jako [[monizm]], [[panteizm]], a także skrajny etyczny [[indywidualizm]] i [[woluntaryzm]]. Zakłada, iż wszyscy są jednością, a poczucie odrębności jednostki od świata i innych istot jest uświadomieniem sobie własnego ego przez [[umysł]]{{odn|Wrgacki|2007}}. Ruch ten zaleca wiele praktyk, mających na celu zjednoczenie ze światem. Są to np. [[medytacja]], [[Koncentracja (psychologia)|koncentracja]], [[Afirmacja (psychologia)|afirmacja]], [[joga]], [[reiki]] i [[channeling]] – przekazy rzekomo pochodzące od obcych cywilizacji poprzez osobę będącą w [[trans]]ie (np. przekazy [[Kasjopeanie|Kasjopean]], Plejadian, Ra, [[Wingmakers]], [[Wniebowstąpiony mistrz|Wniebowstąpionych Mistrzów]]){{odn|Wrgacki|2007}}. Zaleca, lecz nie nakazuje. Zwolennicy New Age deklarują, iż uznają wolną wolę każdej istoty ludzkiej za najwyższe dobro i szanują każdą decyzję każdego człowieka. Ideologia New Age głosi, że każdy jest równy każdemu{{odn|Wrgacki|2007}}. New Age jest także często łączony z psychologią perennis (psychologią wieczną) o której mówił, między innymi, [[Aldous Huxley]] mając na myśli wiedzę o duchowości i jedności człowieka ze światem, bliskiej temu, o czym mówi [[panteizm]].


New Age odrzuca zorganizowaną strukturę, będąc zinstytucjonalizowanym ruchem religijnym. Wszystkie doktryny oraz rytuały mają charakter oddolny, wychodząc bezpośrednio od jego członków. Z tego też powodu w New Age nie ma osób duchownych{{r|swor}}.
New Age odrzuca zorganizowaną strukturę, będąc zinstytucjonalizowanym ruchem religijnym. Wszystkie doktryny oraz rytuały mają charakter oddolny, wychodząc bezpośrednio od jego członków. Z tego też powodu w New Age nie ma osób duchownych{{odn|Wrgacki|2007}}.


== Założenia kultury duchowej New Age ==
== Założenia kultury duchowej New Age ==
: ''opracowano na podstawie materiału źródłowego''{{r|swor}}
: ''opracowano na podstawie materiału źródłowego''{{odn|Wrgacki|2007}}
* Wszystko we wszechświecie jest ze sobą powiązane, jest jednością ([[jednia|jednią]]).
* Wszystko we wszechświecie jest ze sobą powiązane, jest jednością ([[jednia|jednią]]).
* Wszystko jest emanacją kosmicznej energii, którą można nazwać na przykład [[bóg|Bogiem]] albo [[Absolut]]em.
* Wszystko jest emanacją kosmicznej energii, którą można nazwać na przykład [[bóg|Bogiem]] albo [[Absolut]]em.
Linia 33: Linia 33:
{{Uwagi}}
{{Uwagi}}


{{Przypisy | przypisy=
{{Przypisy}}
<ref name="swor">{{Cytuj książkę | tytuł = Słownik wiedzy o religiach | rozdział = „New Age” | nazwisko r = Wrgacki | imię r = Stanisław A. | wydawca = Wydawnictwo „Park” | odpowiedzialność = Kazimierz Banek (redaktor naczelny) | miejsce = Bielsko-Biała | rok = 2007 | strony = 567-575 | isbn = 978-83-7266-595-9}}</ref>

}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
{{Wikicytaty|o New Age}}
{{Wikicytaty|o New Age}}
{{commonscat|New Age}}
{{commonscat|New Age}}
# {{cytuj książkę | odn=tak| autor link=Bartłomiej Dobroczyński |nazwisko=Dobroczyński |imię=Bartłomiej |tytuł=New Age |wydawca=[[Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”|Wydawnictwo „Znak”]] |miejsce= Kraków |rok=2000 |isbn= 83-7006-926-6}}
# {{cytuj książkę | odn=tak | autor link=Bartłomiej Dobroczyński |nazwisko=Dobroczyński |imię=Bartłomiej |tytuł=New Age |wydawca=[[Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”|Wydawnictwo „Znak”]] |miejsce= Kraków |rok=2000 |isbn= 83-7006-926-6}}
# {{Cytuj książkę | tytuł = Słownik wiedzy o religiach | rozdział = „New Age” | nazwisko r = Wrgacki | imię r = Stanisław A. | wydawca = Wydawnictwo „Park” | odpowiedzialność = [[Kazimierz Banek]] (redaktor naczelny) | miejsce = Bielsko-Biała | rok = 2007 | strony = 567-575 | isbn = 978-83-7266-595-9}}
# {{Cytuj książkę | odn=tak | tytuł = Słownik wiedzy o religiach | rozdział = „New Age” | nazwisko r = Wrgacki | imię r = Stanisław A. | wydawca = Wydawnictwo „Park” | odpowiedzialność = [[Kazimierz Banek]] (redaktor naczelny) | miejsce = Bielsko-Biała | rok = 2007 | strony = 567-575 | isbn = 978-83-7266-595-9}}


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==

Wersja z 17:07, 7 sty 2016

New Age (z ang.: Nowa Era, wymowa: [njuː eɪ]; także , Nowy Wiek[1]) – złożony i wielowymiarowy, alternatywny ruch kulturowy[2], zapoczątkowany w latach sześćdziesiątych XX wieku[1], wyrosły z przekonania, że ludzkość, pogrążona w głębokim kryzysie, znajduje się w punkcie zwrotnym pomiędzy dwiema epokami ("erami")[3].

Uwaga: jest to termin bardzo wieloznaczny[a], często będący etykietą służącą do oceny zjawisk (zachęcającej lub zniechęcającej), a nie do ich nazywania[5]. Często służy także do prowadzenia walk ideologicznych[b].

Zarys poglądów

Część zwolenników ruchu New Age uważa, że dzisiejsze czasy to ostatni etap świata, jaki znamy. Po przejściu tego świata w nową rzeczywistość (Nową Erę), ma nastąpić złoty wiek ludzkości[1]. Bliżej nieokreśloną, ale raczej niedaleką przyszłość zwolennicy New Age wyobrażają sobie jako czasy, w których nie będzie konfliktów, granic państwowych, zaś ludzkość będzie żyła w ogólnoświatowej wspólnocie kierowanej przez wspólny Rząd Światowy[1]. To czas, w którym ludzie całkowicie przewartościują swoje spojrzenie na otaczający ich świat. Zgodnie z tym przekonaniem nastanie wtedy kres wszelkich systemów religijnych oraz ich instytucji, zaś ludzi będzie jednoczyć wzajemnie zrozumienie, pozbawione wszelkich podziałów[1].

Według niektórych głosicieli New Age, dobiega końca tzw. era Ryb (interpretowana między innymi symbolicznie jako epoka chrześcijaństwa), zaś na jej miejsce ma nastać era Wodnika[1]. Wyznawcy tej doktryny wierzą, iż ludzkość doznaje duchowego wejścia w nową epokę, przypisane konkretnemu znakowi zodiaku, co ma według nich następować co około 2150 lat[1].

Źródeł tego poglądu oraz genezy całego ruchu można doszukiwać się w astrologii, teozofii, zwłaszcza w pismach Heleny Bławatskiej i kontynuatorki jej myśli Alice Bailey (1880-1949), ważnej prekursorki New Age, Księdze Urantii, antropozofii Rudolfa Steinera oraz kontrkulturze lat 60. XX wieku (np. ruch hippisowski). Jak w przypadku większych społecznych kultur duchowych takich jak buddyzm, chrześcijaństwo czy islam, trudno jest wskazać absolutnie wszystkie źródła leżące u podstaw zaistnienia danej kultury duchowej.

New Age jako kierunek filozoficzny może być scharakteryzowany jako monizm, panteizm, a także skrajny etyczny indywidualizm i woluntaryzm. Zakłada, iż wszyscy są jednością, a poczucie odrębności jednostki od świata i innych istot jest uświadomieniem sobie własnego ego przez umysł[1]. Ruch ten zaleca wiele praktyk, mających na celu zjednoczenie ze światem. Są to np. medytacja, koncentracja, afirmacja, joga, reiki i channeling – przekazy rzekomo pochodzące od obcych cywilizacji poprzez osobę będącą w transie (np. przekazy Kasjopean, Plejadian, Ra, Wingmakers, Wniebowstąpionych Mistrzów)[1]. Zaleca, lecz nie nakazuje. Zwolennicy New Age deklarują, iż uznają wolną wolę każdej istoty ludzkiej za najwyższe dobro i szanują każdą decyzję każdego człowieka. Ideologia New Age głosi, że każdy jest równy każdemu[1]. New Age jest także często łączony z psychologią perennis (psychologią wieczną) o której mówił, między innymi, Aldous Huxley mając na myśli wiedzę o duchowości i jedności człowieka ze światem, bliskiej temu, o czym mówi panteizm.

New Age odrzuca zorganizowaną strukturę, będąc zinstytucjonalizowanym ruchem religijnym. Wszystkie doktryny oraz rytuały mają charakter oddolny, wychodząc bezpośrednio od jego członków. Z tego też powodu w New Age nie ma osób duchownych[1].

Założenia kultury duchowej New Age

opracowano na podstawie materiału źródłowego[1]
  • Wszystko we wszechświecie jest ze sobą powiązane, jest jednością (jednią).
  • Wszystko jest emanacją kosmicznej energii, którą można nazwać na przykład Bogiem albo Absolutem.
  • Wszystko, co istnieje, posiada moc (współ)tworzenia rzeczywistości.
  • Najwyższym dobrem i celem istnienia jest miłość, w najszerszym rozumieniu.
  • Nauka nie jest w stanie wytłumaczyć wszystkiego, ponieważ jest tylko niedoskonałym instrumentem naszego poznania. Alternatywne metody mogą być niekiedy skuteczniejsze od naukowych.
  • Życie ziemskie jest tylko stanem przejściowym, jednym z etapów rozwoju. Śmierć nie jest finalna, to tylko proces transformacji energii w inną formę.
  • Człowiek, tak jak i wszystko inne, jest uduchowiony, posiada nadfizyczną jakość.
  • Świat zmieni się, gdy ludzkość osiągnie odpowiedni poziom rozwoju duchowego.
  • Najważniejszym narzędziem człowieka jest wolna wola. Może on dokonywać w każdym momencie życia dowolnego wyboru, bez narażania siebie na osąd, krytykę bądź aprobatę (o ile czyni to świadomie i zdaje sobie sprawę z konsekwencji swojego postępowania).

Zobacz też

 Zobacz więcej w artykule Fenomen roku 2012, w sekcji Wierzenia New Age.
  1. Termin "New Age" jest kategorią niezwykle rozciągliwą czy też pojemną i – ze względu na swoją niedookreśloność – może konkurować z tak wieloznacznymi kategoriami, jak "mistycyzm", "romantyzm" czy "postmodernizm"[4].
  2. Termin "New Age" jest częstokroć używany jako negatywny termin ideologiczny - odpowiednik tego, co w języku niemieckim określa się mianem Kampfbegriff - i jako taki służy nie tyle do opisywania czegokolwiek, ile raczej do "zwalczania" oraz oceniania innych.[6].

Bibliografia

  1. Bartłomiej Dobroczyński: New Age. Kraków: Wydawnictwo „Znak”, 2000. ISBN 83-7006-926-6.
  2. Stanisław A. Wrgacki: „New Age”. W: Słownik wiedzy o religiach. Bielsko-Biała: Wydawnictwo „Park”, 2007, s. 567-575. ISBN 978-83-7266-595-9.

Linki zewnętrzne