Firefox: Różnice pomiędzy wersjami

Szablon:Software infobox

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. Firefoksa

Firefox – przeglądarka internetowa oparta na silniku Gecko, tworzona przez Fundację Mozilla/Korporację Mozilla oraz wolontariuszy.

Początkowo nazywała się Phoenix, potem Mozilla Firebird i Firebird; obecną nazwę nosi od 9 lutego 2004. Oficjalnym skrótem nazwy jest "Fx" lub "fx"^[1]. Firefox jest jedną z najczęściej używanych aplikacji na licencji Open Source, o jego popularności świadczy 100 milionów pobrań w ciągu niecałego roku od daty premiery wersji 1.0.

Najnowsze stabilne wydanie Firefoksa to 2.0.0.3 (z 20 marca 2007). Dostępne jest ono również w polskiej wersji językowej.

Prace nad projektem rozpoczęto w 2002 roku. Celem przyświecającym powstaniu Firefoksa było stworzenie nowej przeglądarki internetowej (oddzielnie od zintegrowanego pakietu Mozilla Suite). Programiści z całego świata^{[potrzebny przypis]} postawili sobie za cel zaprojektowanie aplikacji niezbyt obciążającej komputer i łatwej do pobrania przez Internet. Miała być szybka i przyjazna dla użytkownika, a struktura projektu miała ułatwiać jego rozwijanie (program miał posiadać z początku tylko najważniejsze opcje i funkcjonalności przydatne każdemu, by dzięki rozszerzeniom móc ją rozbudowywać według swoich potrzeb i chęci). Z czasem Firefox stał się najważniejszym projektem tworzonym przez Korporację Mozilla.

Od pierwszego wydania Phoeniksa 23 września 2002 Firefox przeszedł daleką drogę. Razem z wprowadzaniem nowych wersji dodawano kolejne opcje i funkcje, niektóre z nich zastąpiły istniejące dotąd, przejściowe rozwiązania. Zdarzały się czasem konflikty wersji między programem a rozszerzeniami i motywami, będącymi jednym z głównych atutów przeglądarki Mozilli. Ostatecznie, angielska wersja Firefoksa 1.0 ukazała się 9 listopada 2004. Najnowszą wersją stabilną jest wersja 2.0.0.3 (wydana 20 marca 2007).

Projekt, z którego wyłonił się Firefox początkowo funkcjonował pod kodową nazwą m/b (lub mozilla/browser). W sierpniu 2002 przeglądarka została wydana pod nazwą Phoenix (od mitologicznego feniksa) i rozpoczęły się jej publiczne testy.

Po raz pierwszy przemianowano nazwę przeglądarki 14 kwietnia 2003. Z powodów konfliktu nazw oprogramowania Mozilli i producenta BIOS-u Phoenix Technologies, Phoeniksa przemianowano na Firebirda. Zamiana ta spowodowała mieszane reakcje użytkowników, a wątpliwości pojawiły się, gdy okazało się, że tę nazwę nosi już baza danych Firebird (dystrybuowana zresztą na licencji Mozilla Public License). W celu uniknięcia pomyłek w nazewnictwie, fundacja Mozilli zdecydowała, że jedyną i oficjalną nazwą nowej przeglądarki będzie Mozilla Firebird. Jednak pod presją społeczności FLOSS, naciskającej na kolejną zmianę, 9 lutego 2004 obowiązującą nazwą stała się Mozilla Firefox, lub krócej – Firefox (od potocznej angielskiej nazwy pandy małej).

By nie dopuścić do kolejnych konfliktów w nazewnictwie, fundacja Mozilli zarejestrowała nazwę Firefox jako zastrzeżony znak handlowy.

Firefox jest w dużym stopniu zgodny z istniejącymi standardami i wytycznymi światowej organizacji W3C – obsługuje nowoczesne technologie takie jak HTML, XHTML, CSS, CSS2, częściowo CSS3, JavaScript, MathML, SVG, XSLT i XPath. Poprawnie wyświetla przezroczystość obrazków w formacie PNG. Obecnie trwają prace nad niezaimplementowanymi dotąd standardami XForms i XInclude.

Z drugiej strony trwają (zaawansowane) prace^[7] nad implementacją specyfikacji stworzonej przez organizację WHATWG (która jest podmiotem niezależnym od W3C). W szczególności, planowane jest wdrożenie i domyślne włączenie^[8] obsługi kontrowersyjnego^[9][10][11] atrybutu "ping"^[12] w tagach <a> oraz <area>, którego jedynym celem jest dodatkowe umożliwienie zainteresowanym podmiotom (np. reklamodawcom internetowym) śledzenia zachowań użytkowników (tj. wybierania przez nich odnośników).

Firefox obsługuje także kilka przestarzałych rozwiązań zastosowanych w Internet Explorer, by umożliwić względnie poprawne działanie źle napisanych stron na przeglądarce ze stajni Mozilla. Jest to dość kontrowersyjna decyzja twórców, spora część użytkowników odbiera ją jako odejście od idei szerzenia standardów W3C na rzecz dotarcia do szerszej liczby odbiorców.

Przeglądarka dostępna jest na potrójnej licencji MPL/GNU GPL/LGPL. Jednakże oficjalnie skompilowane wydania są dodatkowo obwarowane licencją dla użytkownika końcowego (tzw. EULA).^[13][14]

Korporacja Mozilla udostępnia wydania dla systemów:

• Microsoft Windows 98, 98SE, ME, NT 4.0, 2000, XP, Server 2003, Vista
• Mac OS X
• GNU/Linux

W niespełniającym wymagań systemie Windows 95 również można Firefoksa zainstalować, ale wymaga to przeprowadzenia dodatkowych operacji^[15].

Firefox 3 nie będzie wspierał rodziny systemów Windows 9x (czyli Windows 95, 98 oraz ME)^[16]. Wsparcie dla tych systemów zostanie porzucone ze względu na planowane wprowadzenie nowego podsystemu graficznego (Cairo) oraz brak wsparcia producenta tych systemów (Microsoftu) dla nich.

Wersje dla innych systemów rozwijane są przez osoby spoza fundacji Mozilla. Przeglądarka Firefox dostępna jest na platformę Solaris (x86 i SPARC), OS/2, AIX, Haiku i FreeBSD. Rozwijane są również wersje dla 64-bitowej wersji Windows XP.

• jądro Linux w wersji 2.2.14 lub nowsze
• biblioteka glibc 2.3.2 lub nowsza
• biblioteka GTK+ 2.0.x lub nowsza
• XFree86 3.3.6 lub nowsze
• biblioteka Fontconfig (xft)
• biblioteka libstdc++5
• procesor Pentium II lub AMD K6-III+ 233 MHz lub więcej (zalecane: 500MHz)
• 64 MB pamięci RAM (zalecane: 128MB RAM i więcej)
• 52 MB wolnego miejsca na dysku twardym

• Windows 98, Windows Me, Windows NT 4.0, Windows 2000, Windows XP (zalecany), Windows Server 2003, Windows Vista
• procesor Pentium 233 MHz lub lepszy (zalecane 500 MHz i więcej)
• 64 MB pamięci RAM
• 52 MB wolnego miejsca na dysku twardym

• procesor PowerPC 604e 266 MHz (zalecane: PowerPC G4 667MHz i lepsze)
• G3, G4, 64 MB pamięci RAM (zalecane: 256 MB RAM i więcej)
• 72 MB wolnego miejsca na dysku twardym
• Mac OS X 10.1.x i 10.2.x lub nowsze

Przeglądarka Firefox wspiera technologie zabezpieczeń obsługiwane przez większość pozostałych nowoczesnych programów tego typu (szyfrowanie SSL z obsługą certyfikatów, konfigurowalne ustawienia prywatności, ścisła kontrola uprawnień w obiektowym modelu dokumentu, ograniczenia dla języków Javascript i Java). W odróżnieniu od Internet Explorera i podobnie jak wiele konkurujących z nim przeglądarek, produkt Mozilli nie obsługuje kontrowersyjnej technologii ActiveX, oraz nie opiera się w równie dużym stopniu na podziale witryn na strefy bezpieczeństwa. Obie te cechy uważane są przez część ekspertów za istotny atut tego programu.

W przeglądarce Mozilli znajdowane jest relatywnie dużo błędów zabezpieczeń, ale są one z reguły mniej poważne, a także są korygowane znacznie szybciej, niż w przypadku produktów firmy Microsoft^[17][18]; według redaktora Washington Post, użytkownicy Internet Explorera byli narażeni na znane, niezałatane jeszcze ataki przez 284 dni w roku^[19], podczas gdy dla Firefoksa, najdłuższy okres bez dostępnych poprawek wyniósł 9 dni.

Fundacja Mozilli oferuje użytkownikom, którzy wykryją krytyczny błąd zabezpieczeń Firefoksa nagrodę w wysokości 500 dolarów i koszulkę Mozilli^[20]. Celem tej kampanii jest zachęcenie ludzi do odnajdywania i zgłaszania wszelkich luk bezpieczeństwa w ich produktach, co - w opinii fundacji - czyni je bardziej bezpiecznymi^[21].

Jak deklarują producenci programu, Firefox został zaprojektowany w celu maksymalnego uproszczenia interfejsu użytkownika. Konfiguracja programu została zredukowana, a rzadko używane opcje poukrywane, co miało czynić okna i paski narzędziowe bardziej czytelnymi i wygodniejszymi w użyciu. Decyzja ta wywołała wiele kontrowersji (zobacz sekcja Krytyka). Dla użytkowników preferujących używanie zintegrowanych "kombajnów", posiadających więcej funkcji jest przeznaczony pakiet Mozilla Suite, obecnie przekształcony w SeaMonkey.

Firefox umożliwia przeglądanie stron w kartach. Pozwalają one na otwieranie w jednym oknie przeglądarki wielu stron internetowych, co oszczędza pamięć RAM komputera i czyni przeglądanie bardziej ergonomicznym. Przeglądarka posiada wbudowaną opcję blokowania wyskakujących okienek, menedżer pobierania plików oraz zaawansowany mechanizm zarządzania hasłami, ciasteczkami i formularzami. Wbudowany menedżer zakładek (odpowiednik "ulubionych" z Internet Explorera) pozwala na szybki dostęp do wybranych stron oraz subskrypcję kanałów RSS i Atom.

Domyślne ustawienie paska adresu Firefoksa oferuje opcję "Szczęśliwy traf" wyszukiwarki Google. Po wpisaniu interesującego nas hasła uruchomiona zostaje opcja przekierowująca do pierwszej strony na liście wyników wyszukiwania. Dodatkowo Firefox posiada specjalny pasek wyszukiwania ułatwiający korzystanie z różnych wyszukiwarek za pomocą pluginów wyszukiwawczych Mycroft (rozwiązanie podobne jak w Mozilli Suite), domyślnie pasek ten zawiera parę podstawowych pluginów instalowanych razem z przeglądarką (w polskiej wersji są to Google, polska Wikipedia, Merlin, Allegro, PWN, NetSprint, Polska Biblioteka Internetowa). Pasek wyszukiwania umożliwia doinstalowanie dowolnych wyszukiwarek oferowanych na stronie domowej Mycroft (ponad 1600 pluginów wyszukiwawczych; każdy może też tworzyć i dodawać własne).

Mozilla Firefox obsługuje wyświetlanie stron w kartach, co pozwala użytkownikowi na wyświetlanie wielu stron w jednym oknie programu. Opcja ta została przejęta z pakietu Mozilla Suite, która z kolei opierała się o rozwiązanie zastosowane w rozszerzeniu MultiZilla dla SeaMonkey.

Firefox pozwala na ustawienie wielu stron domowych, poprzez podanie listy adresów oddzielonych pionową kreską (|). Są one automatycznie otwierane w nowych kartach po starcie przeglądarki. Natomiast kliknięcie na przycisk strona domowa otworzy pierwszą stronę w aktywnej karcie (jak przy pojedynczej stronie domowej), a pozostałe otworzą się w nowych kartach.

Firefox zawiera zintegrowany i konfigurowalny system do blokowania wyskakujących okienek pop-up. Ta funkcja była w nim zaimplementowana już od wczesnych wersji beta i – do czasu, gdy o podobną opcję wzbogacił się Internet Explorer po instalacji Windows XP Service Pack 2 – była jedną z kart przetargowych Mozilli w starciu z przeglądarką producenta z Redmond. Domyślnie, Firefox blokuje wszystkie wyskakujące okna, można jednak skonfigurować białą listę stron, z której pop-upy blokowane nie będą. Można również wyłączyć blokadę, umożliwiając stronom otwieranie okien lub pozwolić otworzyć pop-up tymczasowo. System ten potrafi również zablokować pop-upy generowane przez plugin Flasha lub Javy.

Każde zablokowanie okienka powoduje wyświetlenie stosownej informacji, w której można zobaczyć jego adres URL, a także zablokować je lub dodać do białej listy.

Firefox zawiera zintegrowanego menedżera pobierania plików. Pobierane pliki mogą być automatycznie otwierane w zależności od typu, bądź też zapisane bezpośrednio na dysk – domyślnie na pulpit w systemach Windows i katalogu użytkownika w systemach Linux. Domyślna lokacja może być zmieniona na inną, można też nakazać programowi pytanie o katalog zapisu dla każdego pobierania.

Menedżer pobierania w obecnej wersji nie posiada opcji wznawiania pobierania po zamknięciu przeglądarki^[22]. Innym spotykanym problemem jest niemożność automatycznego zamknięcia okna pobierania jeśli plik był zbyt mały, bądź też był przechowywany w pamięci podręcznej^[23].

Wprowadzenie menedżera pobierania plików w wersji 0.8 podzieliło użytkowników Firefoksa. Część z nich preferowała znany z poprzednich wersji system, polegający na otwarciu jednego okna dla każdego pobieranego pliku (tak, jak to robi Internet Explorer). Początkowo domagano się rozszerzenia, które przywróciłoby starą postać pobierania plików, jednak z czasem głosy te ucichły.

Wzorem przeglądarki-matki (Mozilla Suite) – Firefox posiada dwa narzędzia, ułatwiające tworzenie stron internetowych – są to inspektor DOM i konsola JavaScript. Pierwszy z nich nie jest dostępne na żadnej innej przeglądarce, podczas gdy drugie ma znacznie większe możliwości aniżeli konkurencyjne odpowiedniki. Przy instalacji użytkownik może zdecydować się na nieinstalowanie wybranych komponentów.

Firefox posiada wbudowany prosty czytnik kanałów RSS i Atom, umożliwiające użytkownikowi w każdej chwili sprawdzenie newsów i zmian z ich ulubionych stron, oferujących własne kanały.

Są trzy rodzaje dodatków do Firefoksa: są to rozszerzenia, motywy i wtyczki. Pierwsze dwa można dowolnie wyłączać, włączać i usuwać z poziomu przeglądarki, wtyczki można usuwać jedynie bezpośrednio z folderu instalacji Firefoksa. Jako dodatki można również zaliczyć wyszukiwarkę (a dokładniej funkcje ich dodawania), jednak oficjalnie się jej do nich nie dodaje.

Firefox obsługuje skórki – tzw. "motywy", pozwalające na zmianę wyglądu interfejsu (ikony + kolorystyka). Motywy są spakowanymi archiwami, zawierającymi arkusz stylu CSS i pliki graficzne. Można je instalować bezpośrednio ze strony www, dzięki specjalnie utworzonym skryptom JavaScript. Niedogodnością pozostaje fakt konieczności zrestartowania przeglądarki w celu zastosowania zainstalowanego już motywu.

Funkcjonalność programu można zwiększać za pomocą rozszerzeń – są to instalowane dodatkowo moduły: od najprostszych – w niewielkim stopniu modyfikujących pracę przeglądarki, aż po rozbudowane, złożone, zewnętrzne aplikacje.

Firefox jest przeglądarką, która w bardzo szerokim zakresie daje się dostosować do potrzeb użytkownika. Dzięki rozszerzeniom można wzbogacić ją o obsługę gestów myszy, blokowanie reklam, grafiki, animacji Flash, narzędzia dla webmasterów, zaawansowane zarządzanie panelami, integrację z zewnętrznymi aplikacjami i wiele innych. Kilka innych projektów fundacji Mozilla takich jak ChatZilla i Kalendarz zostało zaimplementowanych jako rozszerzenia do Firefoksa (tzw. moduły).

Typowe rozszerzenie ma rozmiar zwykle od kilku do kilkudziesięciu KB (rzadko kilkaset KB). Rozszerzenia zawierają deklarację z jakimi wersjami Firefoksa są kompatybilne. Przeglądarka w innej wersji niż zadeklarowana w rozszerzeniu nie zainstaluje rozszerzenia. Po zaktualizowaniu przeglądarki rozszerzenia zadeklarowane jako niekompatybilne są automatyczne wyłączane i konieczne jest oczekiwanie na zaktualizowaną wersję rozszerzenia. Czasami aktualizacja rozszerzenia polega jedynie na zmianie deklaracji zgodności. Witryny udostępniające rozszerzenia zwykle podają zakres wersji Firefoksa z którymi będzie w stanie poprawnie współpracować.

Osobną kwestią jest sprawa bezpieczeństwa przy instalacji rozszerzeń, ponieważ teoretycznie możliwe jest zainstalowanie takiego, którego autorzy próbują wykraść prywatne dane z komputera lub – co gorsza – uszkodzić niektóre kluczowe funkcje, lub stworzyć lukę bezpieczeństwa.

W celu przeciwdziałania ewentualnym skutkom, twórcy rozszerzeń udostępniają białe listy stron zaufanych, oferujących rzetelne i sprawdzone oprogramowanie. Zabezpieczeniem ze strony programu jest zablokowanie na okres 3 sekund przycisku instalacji rozszerzenia, co zmniejsza ryzyko przypadkowego jej rozpoczęcia, bez zaznajomienia się z komunikatem o bezpieczeństwie i adresem serwisu udostępniającego dany dodatek.

Aby włączyć, wyłączyć lub odinstalować rozszerzenie niezbędne jest zrestartowanie programu. Jest to jeden z większych mankamentów Firefoksa.

Rozszerzenia nie zawsze dodają nową funkcjonalność. Część z nich, jak np. Download Manager Tweak (zmieniające wygląd menedżera pobierania plików), ulepsza istniejące już funkcje:

W serwisie Mozilla Update dostępnych jest ponad 1 100 rozszerzeń (luty 2006), podzielonych na 19 kategorii – najwięcej w kategoriach: różne, nawigacja (po witrynach), narzędzia wyszukiwawcze, integracja (z usługami) witryn, narzędzia deweloperskie. Witryna The Extensions Mirror (TEM) zawiera 429 pozycji (15 lutego 2006) w większości niedostępnych na Mozilla Update, częściowo z powodu odrzucenia. Rozszerzenia w TEM nie są podzielone na kategorie, ale za to można je dokładnie posortować według daty, z czym Mozilla Update słabo sobie radzi.

Niestety, tylko niewielka część rozszerzeń jest tłumaczona przez internautów skupionych wokół Polskiej Bazy Rozszerzeń. Alternatywą pozostaje korzystaniu z anglojęzycznych wersji rozszerzeń, które bez problemu współpracują z polską wersją przeglądarki.

• AdBlock – blokuje niepożądane animacje Flash i umożliwia ręczne zablokowanie wybranych obrazków
• abcTajpu – wprowadzanie liter z różnych alfabetów.
• Adblock Plus – blokada reklam na stronach www.
• Auto Copy – automatyczne kopiowanie zaznaczonego tekstu do schowka, paska adresu lub wyszukiwania.
• ChatZilla – umożliwia czatowanie na IRC-u.
• ConQuery – uniwersalny menedżer pluginów wyszukiwawczych.
• Download Manager Tweak – ulepszone okno pobierania.
• Fasterfox^[24] – wtyczka umożliwiająca zaawansowaną konfigurację i przyspieszenie renderowania stron.
• DownThemAll! – menadżer pobierania plików
• FlashGot! – uniwersalny sprzęg z zewnętrznym downloaderem z opcją budowania galerii z sekwencji obrazków.
• Gesty – zaawansowana obsługa gestów.
• ImgLikeOpera – pozwala wybrać jaka grafika będzie wyświetlane na stronie. Do wyboru filtry i opcje: żadna, z cache'u, z danej witryny, wszystkie.
• Launchy – pozwala na obejrzenie dokumentu w dowolnej przeglądarce, edytorze www, menedżerze plików lub odtwarzaczu multimedialnym.
• Menu Editor – edytor zawartości różnych menu.
• NoScript – blokada skryptów i dodatków do stron jak np. Adobe Flash Player
• Notify^[25] – monitorowanie stron.
• OpenSearchFox – pozwala dodawać do paska wyszukiwań dowolne wyszukiwarki obecne na witrynach.
• ProCon^[26] – wtyczka uniemożliwia otwarcie stron o treści erotycznej.
• Sage – zewnętrzny czytnik RSS i Atom do Firefoksa.
• ScrapBook – zarządza skrawkami lub całymi zapisanymi stronami WWW. Można dodać do nich podświetlenie lub komentarz.
• Secure Password Generator – tworzy hasła o konfigurowalnych cechach.
• TableTools – pozwala sortować dane w tabelach na wyświetlanej stronie HTML.
• Tabmix Plus – rozszerzenie usprawniające przeglądanie w panelach.
• TargetAlert – konfiguruje dodanie do linków różnych obrazków w zależności od położenia i rodzaju pliku docelowego.
• Toolbar NetSprint.pl – dodaje pasek NetSprint.pl ułatwiający korzystanie z wyszukiwarki, słowników i encyklopedii.
• Web Developer – pasek z szeregiem narzędzi przydatnych twórcom stron WWW
• Wikipedia:Rozszerzenie do Firefoksa – narzędzie do edycji haseł Wikipedii/Helionice.
• Wmlbrowser^[27] – umożliwia przeglądanie stron WAPowskich (w formacie WML).

Wtyczki to dodatki potrzebne do poprawnego przeglądania niektórych stron, które usprawniają współpracę z (głównie komercyjnymi) programami zewnętrznymi (osadzanymi w przeglądarce) bądź oferują wyświetlanie treści nieobsługiwanych natywnie przez przeglądarkę, jak np. Adobe Acrobat, QuickTime, Flash czy RealPlayer. Wtyczki instaluje się również bezpośrednio ze stron Mozilli bądź po kliknięciu w odpowiedni odnośnik na stronach (który zastępuje miejsce, którego bez danego dodatku nie można wyświetlić).

Aktualnie, Firefox dostępny jest w 40 wersjach językowych, a dalsze są w przygotowaniu. Obecnie dostępne wersje językowe to: afrikaans, albańska, angielska, arabska, asturyjska, baskijska, chińska, czeska, duńska, fińska, francuska, fryzyjska, grecka, hebrajska, hiszpańska, irlandzka, japońska, katalońska, koreańska, litewska, macedońska, mongolska, niderlandzka, niemiecka, norweska, pendżabska, polska, portugalska, rosyjska, rumuńska, słowacka, słoweńska, szwedzka, turecka, węgierska, włoska, xhosa i zuluska. Mimo tak licznych lokalizacji samego programu treść licencji użytkownika końcowego (EULA) dotycząca Firefoksa 2 jest dostępna tylko w języku angielskim.^[28] Podobnie sprawa się ma z polityką prywatności (która stanowi część EULi).^[29]

Mozilla Foundation stara się dotrzeć do jak największej grupy użytkowników i chętnie przyjmuje nowe zespoły lokalizacyjne nawet jeśli chodziłoby o dialekty lub gwarę.

Poprzez używanie zewnętrznych plików zawierających przetłumaczone polecenia, proces tłumaczenia odbywa się bez ingerencji w kod programu, a do edycji plików *.dtd (w których zawarte jest tłumaczenie) wystarczy zwykły edytor tekstowy.

Oficjalnymi, polskimi lokalizacjami Firefoksa zajmuje się zespół AviaryPL. Grupa, która rozpoczęła działalność w marcu 2004, od września 2004 odpowiada za przygotowanie spolonizowanych wersji produktów Mozilli takich jak Firefox czy klient poczty Thunderbird.

Polskie wersje produktów Mozilli są oprócz języka interfejsu i drobnych zmian (strona główna, zakładki) identyczne z wyjściowym produktem – fundacja Mozilla zabrania wydawania pod jej marką skompilowanych wersji kodu różniącego się od wersji oryginalnej.

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. pięćdziesięciu milionów pobrań Firefoksa

Źródła ze stron marketingowych fundacji Mozilla podają, że przeglądarka Firefox, wydana 9 listopada 2004, została pobrana milion razy w ciągu 24 godzin od premiery. W ciągu 99 dni od tej daty pobrano ją 25 milionów razy, 29 kwietnia 2005 roku została pobrana 50-milionowa kopia programu, natomiast 19 października 2005 ogłoszono pobranie 100-milionowej kopii programu. Dane te uwzględniają tylko oficjalne strony Mozilli i nie biorą pod uwagę na przykład pakietów Firefoksa w dystrybucjach Linuksa.

Według firmy analitycznej OneStat.com, Firefoksa używa już 8,69% użytkowników Internetu na świecie. W zastosowaniach biznesowych wskaźnik ten jest jeszcze wyższy i wynosi ponad 10%. Od lutego 2005 popularność przeglądarki Mozilli wzrosła o jedną czwartą, przy spadku o 0,65% analogicznego wskaźnika konkurenta – Internet Explorera.

Czołówka najpopularniejszych przeglądarek przedstawia się obecnie (dane z września 2006 za w3schools.com^[30]) następująco:

1. Internet Explorer – 61,8%
2. Firefox – 27.3%
3. Opera – 7,2%
4. Mozilla Suite – 2.3%
5. Netscape – 0.4%

Jeśli chodzi o użycie przeglądarek w Polsce, sytuacja wygląda następująco (dane z 13-19 marca 2007 za ranking.pl^[31]):

1. Internet Explorer – 61,8%
2. Firefox – 30,3%
3. Opera – 6,7%
4. Mozilla Suite – 0,6%
5. Netscape – 0,2%

Fundacja Mozilli jako organizacja niekomercyjna ma ograniczone środki do promocji Firefoksa na świecie. Z drugiej jednak strony Mozilla Corporation (wspierająca finansowo Fundację) może w dowolny sposób zabiegać o pieniądze od sponsorów (co udaje jej się z niezłym skutkiem^[32]). Aby zapewnić dobrą reklamę dla swojego produktu, uruchomiona została kampania Spread Firefox (w wolnym tłumaczeniu Szerz Firefoksa). Społeczność tysięcy entuzjastów przeglądarki dąży pod tym hasłem do jej jak najszerszego rozpowszechnienia na świecie. Serwis internetowy kampanii został uruchomiony 14 września 2004.

Entuzjaści Firefoksa stworzyli wiele materiałów promocyjnych^[33] – począwszy na bannerach, poprzez plakaty, hasła, ikony, avatary, tapety, skończywszy na sygnaturkach oraz gotowych treściach wiadomości e-mail przeznaczonych do organizacji, szkół, kafejek internetowych itp.

Korporacja Mozilla jest pod pewnymi względami blisko powiązana z firmą Google. W 2005 łączne dochody Fundacji Mozilla i Korporacji Mozilla ze wszystkich źródeł wyniosły 52,9 milionów dolarów, z czego blisko 95% pochodziło od producenta tej popularnej wyszukiwarki^[34][35]. Google zatrudnia też niektórych developerów pracujących nad Firefoksem.

Część krytyków zauważa, że sytuacja ta prowadzi do potencjalnych konfliktów interesów: Google jest też domyślną wyszukiwarką ustawioną w tej przeglądarce, i od wersji 2.0 programu Firefox, jedynym wspieranym dostawcą danych dla wbudowanej ochrony anty-phishingowej. Ta ostatnia funkcjonalność stała się przedmiotem kontrowersji, ponieważ po aktywacji przez użytkownika opcji "zaawansowanej" ochrony, wszystkie wpisywane przez niego adresy WWW, włącznie z protokołami HTTPS oraz FTP, przesyłane są do Google w celu weryfikacji, gdzie na podstawie ciastek sesyjnych mogą być powiązane z danym użytkownikiem - a to, mimo deklaracji obu firm, budzi obawy dotyczące prywatności^[36].

Firefox podobnie jak inne nie jest przeglądarką bez wad. Niektórzy narzekają na skromne opcje i brak zaawansowanych funkcji, obecnych w konkurencyjnych przeglądarkach (głównie w Operze). Nie wszystkim przypadł do gustu system rozszerzeń (wtyczek), który co prawda pozwala na prawie dowolne rozszerzanie funkcjonalności, ale wymaga od użytkownika poświęcenia czasu na znalezienie i instalację dodatków, które je udostępniają.

Według opinii wielu użytkowników, uruchomienie Firefoksa trwa dłużej niż w przypadku konkurencji. Może to być spowodowane specyfiką implementacji interfejsu, identycznej dla każdej platformy. Firefox zużywa także więcej pamięci RAM, rekompensując to nieco szybszą prędkością renderowania stron.

Nietrudno zauważyć, że Internet Explorer uruchamia się szybciej od Firefoksa, szczególnie z wieloma zainstalowanymi rozszerzeniami. Jest to oczywisty skutek ścisłego zintegrowania kodu przeglądarki IE z powłoką systemową, ładowaną przy starcie systemu, a nie przy żądaniu uruchomienia. Użytkownicy Firefoksa zwracają jednak uwagę na to, że otwieranie strony w nowym oknie w Internet Explorerze trwa tyle samo co jego uruchomienie, natomiast w Firefoksie jest znacząco szybsze (zwłaszcza jeśli strona otwierana jest w nowej karcie).

Niektórzy krytykują również sposób zapisywania stron na dysk. Internet Explorer przy zapisie dodaje do pliku z kodem HTML komentarz (tekst zawarty między znacznikami <!-- i -->, który nie jest wyświetlany przez przeglądarkę), informujący o oryginalnym adresie URL zapisywanej strony. Firefox nie dodaje adresu do kodu zapisywanej strony.

Internauci narzekają czasami na Firefoksa, że źle wyświetla niektóre strony. Jest to konsekwencja obranej przez jego producentów drogi. Firefox (podobnie jak inne nowoczesne przeglądarki) w znacznym stopniu spełnia standardy organizacji W3C, dotyczące obsługi technologii internetowych. Microsoft – producent Internet Explorera – korzystając z dominującej przewagi na rynku wprowadził sporo własnych rozwiązań, które nie są standardami, a ponadto zawiera dużo błędów w obsłudze np. standardów CSS. Z tego powodu alternatywne przeglądarki nie są w stanie wyświetlić poprawnie witryny, która jest – de facto – napisana błędnie, bądź korzysta z niestandardowych rozwiązań.

Dla części osób uniwersalnym rozwiązaniem, pozwalającym cieszyć się z podstawowych funkcjonalności Firefoksa połączonej z tolerancją błędów Internet Explorera jest korzystanie z nakładek typu Avant Browser czy Maxthon. Istnieje też możliwość zainstalowania rozszerzenia dla Firefoksa, które powoduje uruchamianie wybranych stron w Internet Explorerze.

Firefox jest reklamowany jako najbardziej konfigurowalna przeglądarka. Nie jest to jednak prawda, jeśli brać pod uwagę możliwości zmian interfejsu przeglądarki dostępne przeciętnemu użytkownikowi. Interfejs Opery ma pod tym względem szersze możliwości personalizacji. Większa jest również liczba opcji konfiguracyjnych dostępnych dla użytkownika w prosty sposób.

W obecnych wersjach Firefox bez rozszerzeń nie posiada wielu możliwości, np. używania tzw. gestów myszy, płynnego przeskalowania obrazków czy całej zawartości strony (nie tylko tekstu) i wielu innych. Wiele rozwiązań znanych z Opery można dodać do Firefoksa dzięki mechanizmowi rozszerzeń.

Wiele z tych braków wynika z polityki Mozilla Foundation oraz obranej grupy docelowej, którą są zwykli, niekoniecznie zaawansowani użytkownicy komputerów. W założeniu przeglądarka zaraz po zainstalowaniu ma posiadać tylko to, co jest niezbędne do wygodnego przeglądania stron internetowych. Dla użytkowników, którzy oczekują dodatkowej funkcjonalności, przeznaczone są rozszerzenia.

Silnik Firefoksa także ustępuje Operze pod względem ścisłego spełniania standardów organizacji W3C, co jednak jest widoczne niemal wyłącznie w syntetycznych testach typu Acid2.

Użytkownicy Mozilla Suite i SeaMonkey krytykują Firefoksa za zbytnie uproszczenia konfiguracji (wiele zaawansowanych opcji jest dostępnych jedynie poprzez ręczną edycję wpisów w about:config). Narzeka się również na zbytnią komercjalizację Firefoksa i zbytnie upodabnianie do Internet Explorera. Dotyczy to większości elementów – od podobnego układu pasków menu i ikon, skończywszy na niuansach (np. Ctrl+Enter w pakiecie Mozilla otwiera stronę w nowej karcie, podczas gdy w Firefoksie – wzorem IE – dopisuje do wprowadzonego ciągu znaków prefiks "www." i sufiks ".com").

Większość zaawansowanych opcji dostępnych w pakiecie Mozilla można ustawić po zainstalowaniu rozszerzenia Configurationmania, albo też poprzez ręczną edycję plików tekstowych i modyfikację wartości w oknie about:config.

Zobacz kolekcję cytatów związanych z przeglądarką Firefox w Wikicytatach

Zobacz galerię związaną z tematem: Firefox

• Rozszerzenie do edycji Wikipedii
• Polska Baza Rozszerzeń

• polskie forum Firefoksa
• nieoficjalny changelog programu (ang.), zawiera także opis gdzie znaleźć oficjalne informacje o zmianach

Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link FA