Ч

Ч
	Informacje podstawowe
Majuskuła	Ч
Minuskuła	ч
Podstawowe pismo	cyrylica
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 26 mar 2024, była oparta na tej wersji.

Ч, Чч (cze) – 25. litera podstawowej cyrylicy. Oryginalnie oznaczała spółgłoskę [ʧ] i tak też jest czytana współcześnie w większości języków. Jedynie w języku rosyjskim oznacza głoskę palatalną (miękką) [ʨ]. W języku ukraińskim w pozycji przed І, Ю, Я także oznacza spółgłoskę miękką.

W języku polskim jest transkrybowana przez cz. Oficjalna transkrypcja na alfabet łaciński w językach bułgarskim, rosyjskim i ukraińskim to ch; w językach białoruskim, serbskim i macedońskim – č.

Ortografia języka rosyjskiego

W rosyjskiej ortografii o wyborze między zapisem ча/чя (cza/czia), чо/чё (czo/czio), чу/чю (czu/cziu), чи/чы (czi/czy), че/чэ (czie/cze) decyduje nie wymowa, ale przyjęte zasady formalne oraz względy porządku etymologicznego i historycznego. Typowe pisownie to cza, czu, czi, czie; przeciwstawne czia, cziu, czy, cze są praktycznie niemożliwe, chociaż można je znaleźć w zapożyczeniach np. (Мкртчян, Чюрлёнис, Чэнду, Чыонг) lub są używane ze względów estetycznych: na przykład poetka końca XIX i początku XX wieku Olga Czumina (Олга Чумина) publikowała pod nazwiskiem Cziumina (Чюмина).

Kodowanie

Znak	Ч		ч
Nazwa w Unikodzie	Cyrillic Capital Letter Che^[1]		Cyrillic Small Letter Che^[2]
Kodowanie	dziesiętnie	szesnastkowo	dziesiętnie	szesnastkowo
Unicode	1063	U+0427	1095	U+0447
UTF-8	208 167	d0 a7	209 135	d1 87
Odwołania znakowe SGML	Ч	Ч	ч	ч
Macintosh Cyrillic	151	97	247	F7
ISO 8859-5	199	C7	231	E7
Windows-1251	215	D7	247	F7
Code page 866	151	97	231	E7
Code page 855	252	FC	251	FB
KOI8-R i KOI8-U	254	FE	222	DE

Zobacz też

Щ
Č
Cz

Przypisy

↑ Cyrillic Capital Letter Che. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].
↑ Cyrillic Small Letter Che. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].

[majuskuła-1] Cyrillic Capital Letter Che. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].

[minuskuła-2] Cyrillic Small Letter Che. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].

[1]

[2]

Podstawowe litery i litery używane w językach słowiańskich	А а Б б В в Г г Ѓ ѓ Ґ ґ Д д Ђ ђ Е е Ё ё Є є Ж ж З з З́ з́ Ѕ ѕ И и Й й І і Ї ї Ј ј К к Ќ ќ Л л Љ љ М м Н н Њ њ О о П п Р р С с С́ с́ Т т Ћ ћ У у Ў ў Џ џ Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я
Inne litery	Ӑ ӑ А̄ а̄ Ӓ ӓ Ә ә Ӛ ӛ Ӕ ӕ Ҕ ҕ Ӗ ӗ Ғ ғ Ӻ ӻ Ӷ ӷ Д̆ д̆ Ӂ ӂ Җ җ Ӝ ӝ Ҙ ҙ Ӟ ӟ Ӡ ӡ Ѝ ѝ Ӣ ӣ Ӥ ӥ Ҋ ҋ Ҡ ҡ Қ қ Ҟ ҟ Ҝ ҝ Ӆ ӆ Ԓ ԓ Ӎ ӎ Ң ң Ҥ ҥ Ӈ ӈ О̆ о̆ Ӧ ӧ Ө ө Ӫ ӫ Ԥ ԥ Ҧ ҧ Ҏ ҏ Ҫ ҫ Ҷ ҷ Ӌ ӌ Ҹ ҹ Ӵ ӵ Ҽ ҽ Ҿ ҿ Ӏ ӏ Ҩ ҩ Ҳ ҳ Һ һ Ԧ ԧ Ҭ ҭ Ҵ ҵ Ӳ ӳ Ӯ ӯ Ү ү Ұ ұ Ӱ ӱ Ҍ ҍ Ӹ ӹ Ԛ ԛ Ԝ ԝ
Litery nieużywane współcześnie	Ҁ ҁ Ѹ ѹ Ꙋ ꙋ Ꙉ ꙉ Ѡ ѡ Ѻ ѻ Ѣ ѣ Ѣ́ ѣ́ Ꙗ ꙗ Ѥ ѥ Ꙓ ꙓ Ѧ ѧ Ѫ ѫ Ꙙ ꙙ Ꙛ ꙛ Ѩ ѩ Ѭ ѭ Ꙝ ꙝ Ѯ ѯ Ѱ ѱ Ѳ ѳ Ѵ ѵ Ѷ ѷ Ѿ ѿ Ѽ ѽ Ꙟ ꙟ Ꙩ ꙩ Ꙫ ꙫ Ꙭ ꙭ ꙮ А̨ а̨ Ԁ ԁ Ԃ ԃ Ԫ ԫ Ԭ ԭ Ꚁ ꚁ Ꚉ ꚉ Е̨ е̨ Э̨ э̨ Ꚃ ꚃ Ԅ ԅ Ԇ ԇ Ꚅ ꚅ І̨ і̨ Ԟ ԟ Ԉ ԉ Ԡ ԡ Ԕ ԕ Ԋ ԋ Ԣ ԣ Ԗ ԗ Ԍ ԍ Ԏ ԏ Ꚍ ꚍ Ꚏ ꚏ Ꚑ ꚑ Ꚋ ꚋ У̊ у̊ У̨ у̨ Ꚕ ꚕ Ꚗ ꚗ Я̨ я̨ Ԙ ԙ
Digrafy	Аа аа Аь аь АӀ аӀ Гв гв Гә гә Гь гь Гъ гъ ГӀ гӀ Гу гу Ӷь ӷь Ӷә ӷә Дә дә Дз дз Дж дж Дь дь Ее ее ЕI еI Жә жә Жв жв Жь жь Жъ жъ Зв зв Ӡә ӡә Ии ии ИӀ иӀ Йо йо Кв кв Кә кә Кк кк КӀ кӀ Ку ку Къ къ Кь кь Қь қь Қә қә Ҟь ҟь Ҟә ҟә Лъ лъ ЛӀ лӀ Оо оо ОӀ оӀ Пп пп ПӀ пӀ Св св Сс сс Тв тв Тә тә ТӀ тӀ Тл тл Тт тт Тш тш Ҭə ҭə Уу уу Уь уь УӀ уӀ ФӀ фӀ Хә хә Хх хх Ҳә ҳә ХӀ хӀ Ху ху Хъ хъ Хь хь Цв цв Цә цә Цц цц Цу цу ЦI цI Ҵә ҵә Шв шв Шә шә Щв щв Ьо ьо Џь џь Чч чч ЧI чI Чж чж ЫI ыI Ээ ээ ЭI эI Iу Iу
Trigrafy	Гъв гъв Гъу гъу Гъь гъь ГӀв гӀв Джв джв Джь джь Дзу дзу Жъу жъу Кхъ кхъ Къв къв Къу къу Къь къь КӀв кӀв КӀу кӀу КӀь кӀь ПIу пIу РхӀ рхӀ ТIу тIу Хъв хъв Хъу хъу ХӀв хӀв ЧӀв чӀв Шъу шъу ШIу шIу
Tetragrafy	Кхъу кхъу КӀкӀ кӀкӀ ЦӀцӀ цӀцӀ ЧӀчӀ чӀчӀ ГъӀв гъӀв КкъӀ ккъӀ КъIв къIв Ллъв ллъв ХхьI ххьI ХъIв хъIв ХьIв хьIв
Pentagrafy	ХхьӀв ххьӀв
Elementy systemu liczbowego i inne znaki	҂ (tysiącznik) ⃝ (dziesięć tysięcy) ҈ (sto tysięcy) ҉ (milion) ꙰ (dziesięć milionów) ꙱ (sto milionów) ꙲ (miliard) ҄ (kamora) ҇ (pokrytie) ҃ (tytło) ꙳ (asterysk)