Biblia Królowéj Zofii/Sędziowie
<<< Dane tekstu >>> | |
Tytuł | Biblia Królowéj Zofii |
Wydawca | Nakładem ks. Jerzego Henryka Lubomirskiego |
Data powstania | XV w. |
Data wyd. | 1871 |
Druk | Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich |
Miejsce wyd. | Lwów |
Tłumacz | zbiorowy |
Inne | Cały tekst |
Indeks stron |
...a na strzesze wyeszney stoyó̗ce wikusze. A przistó̗pyw Abimelech blysco ku wyeszi, dobiwal sylnye, a prziblysziw syó̗ ku dzwyrzom, ogen podloszicz chcyal. A tedi gena nyewyasta zlomkem szamowowim z gori rzucy, ugodzila w glowó̗ Abimelechowó̗, y wikidnó̗l syó̗ mozg gego. Gen prziwolaw ró̗cze swego ubrancza, rzecze k nyemu: Wymy ró̗cze myecz swoy, uderz w myó̗, abi snadz nye rzekly, bich od nyewyasti zabyt bil. Gensze przikazanye spelnyl, zabyl gy. A gdisz on umarl, wszitci, ktorzi s nym bily s Israhela, wrocyly syó̗ na swa myasta. A otplacyl bog zloscz, ió̗sz bil uczinyl Abimalech* przecyw oczczu swemu, zbyw syedmdzesyó̗t bratow swich. Y Syckymyczskym, czsosz bily uczinyly, otplaczono gest, y prziszla klyó̗twa na nye Ioathan, sina Geroboal.
Po Abimalechu uczinyon wodzem w Israhelu Tola, sin Fua, stryia Abimalechowa, mó̗sz s Yzachara, gen bidlyl w Sanyr na gorze Effaymowye. Y só̗dzil Israhel za dwadzeszcya a za trsy lyata, y umarl gest y pogrzebyon w Sanyr. Po nyem powstal Iayr Galaaczski, gen só̗dzil Israhel dwadzeszcya y dwye lecye, maió̗cz trsydzeszcy sinow syedzó̗ce na trsydzeszcy oszlyó̗toch, a ksyó̗szó̗t trsydzeszcy myeszczskich[1], iaszto gego gymyenyem só̗ nazwana Avot Yayr, to gest myasto Iayr, asz do dzisyego dnya, w zemy Galaaczskey. Y umarl Iayr y pogrzeby w scye, gemusz gymyó̗ Kamon. Potem sinowye israhelsci ku grzechom starim prziczinyaió̗cz nowe, uczinyly zloscz przed oblyczim boszim, sluszó̗cz modlam Baalym a Astaroth, y bogom Syrskym y Sydonskim y Moaabyczskim, y sinow Amonowich y Fylyczskich, ostawszi pana, a gego nye naszlyaduyó̗cz. Na nyeszto syó̗ roz(g)nyewal pan, podal ge w ró̗ce Phylystim a sinom Amonowim. Y bily znó̗dzeny barzo y udró̗czeny za oszmnaczcye lyat, wszitci, ktorzi bidlyly za Iordanem w zemy Amoreyskego, iasz gest w Galaat. tak wyele, isze sinowye Amonowy Iordan przechadzaió̗cz, kazily Iudó̗ y Benyamyna y Efrayma. Y udró̗czon Israhel barzo, a placzó̗cz wolaly ku panu a mowyly: Sgrzeszilysmi, ostawszi cyebye, pana boga naszego, iszesmi sluszily Baalym. Gym otpowyedzal pan: Zaly nye Egypsci a Amoreysci, y sinowye Amonowy y Phylysteysci y Sydonsci y Amalechiczsci y Cananeysci ocyó̗szily só̗ was? y wolalyscye ku mnye, a iam was wizwolyl z gych ró̗ku. A wszacoscye mnye ostaly, a modlylyscye syó̗ bogom czudzim. przeto wyó̗cey was nye wizwolyó̗. Gydzcye a wziwaycye bogow swich, geszeszeye zwolyly. ony was wizwolcye*[2] s czasu smó̗tnego. Y rzekly sinowye Israhelsci ku panu: Zgrzeszilysmi, otplacy ti nam, czso raczisz. gedno nynye wizwol nas. To rzekszi, wszitki modli czudzich bogow s swich kraiow wimyotawszi, sluszily panu bogu, gensze syó̗ slyutowal nad gich znó̗dzenym. A tak sinowye Amonowy zwolawszi syó̗ w Galaad, rozbyly stani swe. Przecyw ktorimszeto sebrawszi syó̗ sinowye Israhelsci, w Masfat stani zastawyly. Y rzekla wszitka ksyó̗szó̗ta Galaaczska blysznym swim: Kto pyrwi s nas przecyw sinom Amonowim ucz(i)ny gnanye, bó̗dze wodzem lyuda Galaaczskego.
A bil tego czasu Gepte*[3] Galaaczski mó̗sz przesylni y boiowni, sin szoni zley, gen syó̗ urodzil s Galaad. Y myal Galaad szonó̗, z nyeysze urodzil sini. gisz gdi uroszli, wirzucyly Gepte rzekó̗cz : Dzedzicz w domu oczcza naszego nye bó̗dzesz any moszesz bicz, bo s czudzoloszney macyerze urodzilesz syó̗. Od nychszeto on zabyegl, a wyaruió̗cz syó̗, bidlyl w zemy Top. Y sebraly syó̗ knyemu mó̗szowye nyedostateczny a lotruió̗ci, a iako ksyó̗szó̗cya naslyadowaly. W tich dnyoch walczily sinowye Amonowy przecyw Israhelu. A gdisz przecyw gym przikro zastawyaly syó̗, wezbrały syó̗ wyó̗czszi urodzenym s Galaad, chczó̗cz poió̗cz ku swey pomoci Gepte s zemye Thop. Y rzekly k nyemu: Podz, a bó̗dz nasze ksyó̗szó̗, a walczi przecyw sinom Amonowim. Gymsze on otpowyedzal: Wszakoscye vi, gyszescye
mnye nyenawydzely, a wirzucylyscye myó̗ s domu oczcza mego, a iuszescye przyszły ku mnye s potrzebó̗ przes-dzó̗cznó̗? Y rzekla ksyó̗szó̗ta Galaaczska ku Gepte: Prze takó̗ rzecz k tobyesmi prziszly, abi syó̗ s namy bral a boiowal przecyw sinom Amonowim. a bó̗dz ksyó̗szó̗cyem nad wszitkimy, ktorz bidlyó̗ w Galaad. Tedi Gepte rzecze k nym: Gestly, eszescye* wyernye ku mnye prziszly, abich walczil za was przecyw sinom Amonowim, a poda my ge pan w mogy ró̗ce, ia bó̗dó̗ wasze ksyó̗szó̗? Gemu ony otpo- wyedzely: Pan, gensze to sliszi, ten smowcza y swyadek gest, ysze[b] nasze slyubi mi napelnymi. A tak otszedl Gepte s sksyó̗szó̗ti* Galaaczskimy, y uczinyl gy wszitek lyud swim ksyó̗szó̗cyem. Y mowyl Gepte wszitki rzeczi swe przed panem w Masphat. Y poslal posli ku krolyowy sinow Amonowich, gyszto bi gemu od nych[4] powyedzely: Czso mnye pylno gest y tobye, yszesz prziszedl przecywo mnye, chczó̗cz zagubycz zemyó̗ mó̗? Gymsze on otpowyedzal: Bo Israhel odió̗l zemyó̗ mó̗, gdi wiszedl s Egypta, od myedze Armon asz do Iaboch y Iordana. przeto iusz s pokogem nawrocy my ió̗. Po nychszeto opyó̗cz wskazal Gepte y przikazal, abi rzekly Amonskemu: Tocz mowy Gepte: Nye odió̗l Israhel zemye Moabskey any zemye sinow Amonskich. Ale gdi wiszedl s Egypta, szedl po pusczi asz do Morza Rudnego, y prziszedl do Kades. Y poslal posli ku krolyowy Edomskemu, rzekó̗cz: Przepuscz myó̗, acz przedó̗ przes twó̗ zemyó̗. Gen nye chcyal pozwolycz ku gego proszbam. Przeto posiał ku krolyu Moabskemu: y ten przesoya dacz gym wzgardzil. A tak ostal w Kades, a toczil syo na bok zemye Edomskey y zemye Moabskey, y przyszedl ku wschodu sluneczney stronye zemye Moabskey, a stani zastanowyl za Arnon. any chcyal gydz w myedze Moabske, bo Arnon só̗syedztwo gest zemye Moabskey. A tak poslal Israhel posli ku Seon, krolyowy Amoreyskemu, gen bidlyl w Ezebonye, y rzekly gemu: Przepuscz, acz przedzemi przes twó̗ zemyó̗ asz do rzeky. Gensze y on slowi israhelskimy wzgardzil, nye przepusczó̗cz gemu przedz przes swe myedze, ale wyelikoscz przes lyczbi sebraw, wiszedl przecyw gemu w Gessa, a sylnye bronyl. Y podal gy [Pan] w ró̗kó̗ israhelowó̗ se wszó̗ woyskó̗ gego, gen pobyl gy, y wwyó̗zal syó̗ we wszitkó̗ zemyó̗ amoreyskó̗ bidlyó̗cich tich craiow, y we wszitki krayni gego, od Arnon asz do Iaboch, od pusczey asz do Iordana. Przetosz pan bog israhelow podwrocyl Amoreyskego walczó̗cego przecyw gemu prze swoy lyud israhelski. a ti tak nynye chcesz odzerszecz zemyó̗ gego? Wszak to wszitko, czsosz dzerszi Tamos, bog twoy, k tobye s prawa przislucha. Ale czso pan bog nasz wycyó̗scza odzerszal, dostanye syó̗ k naszemu gymyenyu. Gedno snadz acz gesz lepszi Balacha, sina Sefor, krolya Moabskego. bo[5] rzecz moszesz, iszesz syó̗ wadzil s Israhelem y walczil przecyw gemu, gdi bidlyl w Ezebonye y w gego wsyach, y w Aroer y w gego wyesznyczach, y we wszech myescyech gego za Iordanenem za trsy sta lyat. Przecz w takem czasye nyczegosz syó̗ nye pokusyl o tem nawrocenyu? Przeto nye ia grzeszó̗ nad tobó̗, ale ti przecyw o mnye zle czinysz, vkladaió̗ przecywo mnye boge nyesprawyedlywre. Só̗dz panye, a vkladzcza bó̗dz tego dnya myedzi Israhelem a myedzi sini Amonowimi! Nye chcyal dbacz krol sinow Amonowich slow Gepte, gen* przes posli gemu wskazal. Y ziawyl syó̗ przeto nad Gepte duch boszi, y toczil syó̗ okolo Galaad y Manase w Masfat, a ottó̗d prziszedl ku sinom Amonowim, slyub zaslyubyl panu rzekó̗cz: Podaszly syni Amonowi w mogy ró̗ce: ktorikoly napyrwey winydze ze drzwy domu mego, a mnye potka, gdi syó̗ wroczó̗ s pokogem od sinow Amonowich, tego za obyató̗ zapalnó̗ offyeruyó̗ panu. Y szedl Gepte ku sinom Amonowim, abi boiowal przecyw gym. geszto podal pan w ró̗ce gego, y zbyl ge od Aroer asz gdisz przidzesz do Menrat*, dwadzeszcya myast asz do Abel, gesz wynnyczamy obloszono, ranó̗[6] wyelykó̗ barzo. Y ponyszony só̗ sinowye Amonowy przed sini Israhelskimy. A gdisz syó̗ wrocy Gepte w Masfa do swego domu: srzatla gy gedina dzewka gego z bó̗bni y s tanci. bo nye myal gynich synow. Uzrzaw ió̗, rozdarl odzenye swe a powyedzal: Byada mnye, dzewko moia! oklamalasz[7] myó̗, y ti sama gesz oklamana. bocyem otworzil usta ma ku panu, a gynego uczinycz nye mogó̗. Gemu ona otpowye: Oczcze moy, gdiszesz otworzil usta swa ku panu, uczin mnye, czsoszkolysz slyubyl, gdisz gest tobye posziczona pomsta y wycyó̗stwo nad twimy nyeprzyiacyelmy. Y rzekla ku oczczu: To gedzine my day, gegosz proszó̗. przepuscz my, acz dwa myesyó̗cza chodzó̗ po gorach, placzó̗cz dzewstwa mego s swimy towarziszkamy. Geyszeto otpowyedzal on: Gydzi! Y przepuscyl gey dwa myesyó̗cza. A gdisz odidze s swimy towarziszkamy, plakala swego dzewstwa na gorach, a napelnywszi dwa myesyó̗cza, wrocyla syó̗ ku oczczu swemu, gescze mó̗sza nye znaió̗cz. Y uczinyl gey, czsosz bil zaslyubyl. Od nyegoszto obiczay wszedł w Israhelu, a ten obi...
... Benyamynow z naszich dzewek zo-ni. Y prziszly wszitci do boszego domu w Sylo, przed gego oblyczim syedzó̗cz asz do wyeczora. A wznyesly swoy glos, z wyelykó̗ szaloscyó̗ poczó̗ly plakacz, rzekó̗cz: Przecz panye bosze israhelski stalo syó̗ to zle w twem lyudu, isze dzisz pokolenye geno seszlo od nas? A drugego dnya, na dnyu wstawszi, udzalaly oltarz, a offyerowawszi tu dari y pokoyne obyati, rzekly: Kto nye prziszedl do woyski boszey se wszego pokolenya israhelskego? Bo cyó̗szkó̗ przisyó̗gó̗ biły syó̗ zawyó̗zaly, gdi bily w Masfat, ti wszitki zbycz, ktorzibi s nymy nye bily. A prziwyodszi syó̗ sinowye israhelsci ku pokaianyu prze swego brata Benyamyna, poczó̗ly mowycz: Odnyesyono gest geno pokolenye israhelske. odkó̗d poymó̗ sobye szoni? bo wszitcismi pospolycye przisyó̗gly, nye dacz gym swich dzewek. A potem rzekly: Kto gest ze wszego pokolenya israhelskego ten, gen gest nye wszedl ku panu w Masfat? A tako naleszly, bidlycyele Iabes Galaad w tey woyscze nye biwszi. (Bo tegosz czasu, gdi bily w Silo, ny geden tu nye naleszon). Tak poslawszi dzesyó̗cz tysyó̗czow mó̗szow wibornich, przikazaly gym: Gydzycye, a zbycye bidlycyele Iabes Galaad myeczem, tako nyewyasti, iako dzecy gich. Ale to pomnyecz macye: wszitci mó̗sczinskego rodu y szon(y), gesz mó̗sze poznali, zbycye. Ale dzewki zachowaycye. Y naleszono w Iabes Galaad trzi sta dzewek, gesz nye znali mó̗skego losza, y prziwyedzoni do stanow w Sylo, do zemye Kananeyskey. Y poslaly posli ku sinom Benyamynowim, gisz bily na gorze Remmon, y przikazaly gym, abi ge spoymowaly z myrem. Y prziszly sinowye Benyamynowy tego czasu y oddani só̗ gym szoni z dzewek Iabes Galaad. A gynich rzeczi nye naleszly, gyszbi tym czinem[8] gym oddaly. Bo wszitek Israhel zaloscywye szalowal y kaial syó̗ prze zbycye genego pokolenya w Izrahelu. Y rzekly wyó̗czszi urodzenym: Czso uczinymi gym, gisz zon nye poymaly? bo wszitki zoni w Benyamyanowu* rodu zgynó̗li, a to gest nam wyelyka pyecza y wisokim rozumem obmiszlycz mami, bi geno pokolenye s Israhela nye bilo zagladzono. Dzewek naszich nye moszemi gym dacz, só̗cz zawyó̗zany przisyó̗gó̗ y klyó̗twó̗, geszesmi rzekly: Przeklyó̗ti, kto da swó̗ dzewkó̗ zonó̗ Benyamynowy! A wszó̗wszi o to radó̗, powyedzely: Otocz swyó̗to roczne bosze gest w Sylo, gesz przileszi ku polnocney stronye myasta Betel, a ku wschodu sluneczney stronye drogy, iasz syó̗ chily ku[9] Betel do Sychymi, ku poludney stronye myasta Lebna. Y przikazaly synom Benyamynowim rzekó̗cz: Gydzcye, utaycye syó̗ w wynnyczach. A gdisz uzrzicye dzewki w Sylo, gydó̗ce z obiczaia ku wodzenyu tanczow: zrzó̗dziwszy syó̗ wibyegnycyesz nagle s wynnycz, a zlapacyesz* ge sobye kaszdi genó̗ zonó̗, a byercye* syó̗ s nymy do zemye Benyamynowi. A gdisz przidó̗ oczczowye gich y bracya, szaluyó̗c na was: powyemi gym: Slyutuycye syó̗ nad nymy. bocz só̗ nye zlapaly gich sinowye Benyamynowy prawem boiownim any wycyó̗skym, ale proszó̗cim, abi wszó̗ly, nye dalyscye. y spoymały só̗ ge, a z waszey stroni wyna gest. Y uczinyly sinowye Benyamynowy, iako gym bilo przikazano, a podle swey lyczbi zlapaly sobye szoni s tich, gesz tance wodzili, y odeszly s nymy na swa gymyenya, udzalawszi sobye myasta, bidlyly w nych. A sinowye israhelsci wrocyly syó̗, kaszdi w swem pokolenyu y w swey czelyadzi, do swich przebitkow. W tich dnyoch nye bilo krolya w Israhelu, ale geden iako drugy, czso syó̗ gemu prawego wydzalo, to czinyl. Poczinaió̗ syó̗ ksyó̗gy Ruth Moabyczskey.