Plan działań 2022/Edukacja

Poniższe cztery cele zostały sformułowane w strategii edukacji WMPL na przełomie 2019/2020. Pozostają one w prawie niezmienionym kształcie, ponieważ pomyślane były uniwersalnie, z myślą o wieloletniej pracy.

W 2022 chcemy poszerzyć działalność o zaoferowanie sposobów uczenia się przez całe życie (ang. life long learning) i atrakcyjnego oraz efektywnego podnoszenia kompetencji wśród osób młodych i dorosłych.

Ze względu na wpływ ograniczeń związanych z pandemią COVID-19 na polski system edukacji, nasze działania w tym obszarze potrzebują zachować duży stopień elastyczności. Dlatego podzieliliśmy zadania na kluczowe i warunkowe („na szóstkę”), czyli te o niższym priorytecie, do zrealizowania w miarę możliwości (naszych i naszych partnerów).

• Stan osobowy w 2021: 2 etaty

• Planowany stan osobowy w 2022: 3 etaty

Fundamentem pracy w obszarze edukacji w roku 2022 będzie stworzenie zestawu narzędzi i nowych treści lub nowych sposobów prezentacji istniejących treści.

Przykłady wdrażania narzędzi i metod pracy nasi odbiorcy i potencjalni partnerzy mogą poznać także poprzez zawartość broszury o działaniach edukacyjnych (wersja online i drukowana) opublikowanej jesienią 2021. Portal Wikiszkoła.pl uruchomiony w 2021 r. zbiera z kolei najważniejsze informacje o wikiedukacji, jest bazą scenariuszy lekcji z wykorzystaniem Wikipedii, jest wyjściową propozycją dla edukatorów do korzystania z zasobów Wikimedia Commons pod kątem podstawy programowej.

Wikizeszyty i specjalnie dostosowane do potrzeb szkół audio nagrania haseł opracowane w 1. roku pandemii również znajdują się na stronach portalu, tak jak i krótkie filmy o Wikipedii, otwartych zasobach, źródłach, wikiedukacji i in. wyprodukowane na sam koniec 2020 r., a szerzej promowane przez cały 2021 r.

Kolejne cele (2–4) będą wykorzystywać opisane w tej sekcji materiały i narzędzia.

Uczenie się przez całe życie i interdyscyplinarność oraz umiejętność pracy w grupie to ważne kompetencje przyszłości. W naszych działaniach łączymy różne środowiska, przedstawiając idee i narzędzia wokół projektów Wikimedia jako uniwersalne i przydatne na każdym etapie rozwoju.

Uważamy, że wykorzystanie kapitału środowiska dydaktyczno-naukowego w Wikimediach jest kluczowe, szczególnie że spotyka się z pełnym zrozumieniem współdziałania po drugiej stronie, a wielu akademików jest nawet członkami naszego Stowarzyszenia lub aktywnymi wikipedyst(k). Wikiprojekty akademickie będą mieć swoje kontynuacje lub otwierane nowe ścieżki. Z uczelniami powiązane są biblioteki – staramy się sieciować wydziały i kierunki tak z nami, jak i z tymi właśnie jednostkami uczelnianymi, co już daje dobre efekty w postaci czy to użyczania fizycznej przestrzeni do edytowania, współorganizacji wydarzeń, czy udostępniania źródeł, partycypowania w nagrodach książkowych w przypadku konkursów itp.

Z kolei kurs online, który po testach ruszy w tym roku, będzie w pięciu głównych modułach (lekcjach) zawierał treści zarówno dla nauczycieli niższych poziomów nauczania, jak i dla tych z poziomu uniwersyteckiego oraz – odpowiadając na powszechnie zgłaszane nam zapotrzebowanie – także dla pracowników bibliotek. Ważną częścią kursu będzie obszerna biblioteka publikacji oraz scenariusze wikilekcji, z których część – opracowana przez nauczyciel(k)i z programu Wikiszkoła – jest już dostępna w przestrzeni portalu Wikiszkoła.

Cały czas pamiętamy o młodszych: wersje online materiałów do edukacji klimatycznej są już na stronie Wikiszkoła.pl i będą jeszcze uzupełnione. Szkoły z pilotażu, zgodnie z założeniami programu, będą mieć lekcje pokazowe z Eko WikiPaczkami. Kontynuując wikiprojekty szkolne, gdzie udzielamy konsultacji merytoryczno-szkoleniowych i wsparcia w realizacji, będziemy opracowywać szerszy program wsparcia – skierowany bezpośrednio do uczniów, mających wartościowe pomysły na wikiedukację.

• 250 przeszkolonych osób dorosłych
• 500 uczniów przeszło lekcje z elementami otwartej wiedzy i obsługi Wikipedii

Poprzez nasze działania chcemy promować, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży, ideę otwartej wiedzy i wikipedystyczną postawę dzielenia się swoim czasem i wiedzą. Działania w tej sekcji mają na celu przyciągnięcie do Wikipedii nowych wolontariuszy.

• Co najmniej 70 nowych aktywnych wikipedystów z grona uczniów i studentów

Często w szkołach postpandemicznych brakuje cyfrowych liderów, czyli osób, które mają wiedzę oraz kompetencje, by być dla grona pedagogicznego inspiratorem w poznawaniu cyfrowego świata, przewodnikiem po cyfrowym świecie.

Jak wynika z badań, m.in. „Lekcja:Enter”, wiele szkół nie przeszło pozytywnie procesu transformacji cyfrowej, nawet gdy zostały zmuszone do przejścia na nauczanie zdalne. Z ulgą przyjmują one fakt, że wracają do stacjonarnych zajęć. Nie widzą korzyści płynących z korzystania z cyfrowych treści czy narzędzi. Nie mają wiedzy dotyczącej mediów, reagowania na hejt, praw autorskich, prywatności czy ochrony wizerunku.

W ciągu ostatnich 20 lat biblioteki publiczne przeszły metamorfozę. Zmieniły się w miejsca atrakcyjne zarówno pod względem wizualnym (przestrzeń), merytorycznym (przeszkolony personel) jak i technicznym (sprzęt). Stały się tzw. „trzecim miejscem” (pracą aktywności niezwiązanych z pracą ani z domem). Przejęły rolę wielu innych miejsc, oferując nie tylko wypożyczanie książek. W dzisiejszych bibliotekach publicznych dzieją się ciekawe inicjatywy dla społeczności lokalnych, a bibliotekarz to trochę animator kultury, animator społeczności, trochę trener-szkoleniowiec prowadzący szkolenia, przede wszystkim jednak to osoba obeznana z nowymi technologiami.

Jednak w wielu polskich bibliotekach szkolnych czas się zatrzymał. Są zaniedbane pod względem przestrzeni, kompetencji bibliotekarzy i bibliotekarek, oferty. Czas zacząć to zmieniać i to w taki sposób, by ze zmianą ściśle wiązała się działalność na rzecz celów Stowarzyszenia.

Planujemy stworzyć w szkolnych bibliotekach centra otwartości – miejsca zdobywania nowych kompetencji, poszukiwanie nowego paradygmatu dla rozwoju szkolnych bibliotek.

Zrekrutujemy bibliotekarzy i bibliotekarki szkolne, którzy staną się Ambasadorami Wikimediów, czyli Ambasadorami Otwartości w edukacji. Zostaną oni przeszkoleni i doposażeni w sprzęt potrzebny do prowadzenia działań. Planujemy objąć ich wsparciem przez cały czas trwania pilotażu, a także wspierać ich w podejmowaniu działań na rzecz ich społeczności szkolnych, lokalnych.

Wszystkim działaniom towarzyszyć będzie uważność na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów, tworzenie otwartych zasobów edukacyjnych, udział w projektach Wikimedia Polska, lokalność, współpraca i dzielenie się wiedzą.

1. Powstanie 10 centrów otwartości
2. Przeszkolimy 20 trenerów, priorytetyzując pary szkolnych liderów, złożone z bibliotekarza i nauczyciela
3. Trenerzy przeszkolą 30 nauczycieli ze swoich szkół
4. Trenerzy zrealizują 10 projektów społecznych z udziałem w sumie 100 uczniów

1. Ile klas w szkole / uczniów kontynuuje działania społeczne po zakończeniu pilotażu?
2. Ile osób (uczniów i nauczycieli) jest aktywnymi edytorami po zakończeniu pilotażu?

1. EduWikiWeek – luty
2. Edyton w ramach (Nie)znane Kobiety w Wikipedii – marzec
3. Tydzień Otwartej Edukacji – marzec, Tydzień Otwartej Nauki
4. Wyjazdy terenowe "Żywa tradycja w Wikipedii" - marzec-październik
5. Instytut Wakacyjny - sierpień (projekt biblioteczny)
6. Jednodniówka edukacyjna IV – październik/listopad
7. Edytony edukacyjne i webinary/szkolenia - online i w terenie