sumienie

Podobna pisownia: sumiennie

wymowa:

IPA: [sũˈmʲjɛ̇̃ɲɛ], AS: [sũmʹi ̯ė̃ńe], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• -ni…• i → j  ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) rel. wewnętrzne odczucie pozwalające rozróżniać dobro i zło; zob. też sumienie w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	sumienie	sumienia
dopełniacz	sumienia	sumień
celownik	sumieniu	sumieniom
biernik	sumienie	sumienia
narzędnik	sumieniem	sumieniami
miejscownik	sumieniu	sumieniach
wołacz	sumienie	sumienia

przykłady:

(1.1) Ci, których dręczy głód, mogą liczyć tylko na tych, których z tego powodu dręczy sumienie^[1].

(1.1) Pod hasłem „precz z absolutyzmem” domagano się wolności zgromadzeń, sumienia i wyznania^[2].

składnia:

kolokacje:

(1.1) deformacja / głos sumienia • klauzula sumienia • sumienie faryzejskie • nieczyste / skrupulanckie / szerokie / własne / zwichrowane sumienie • nie mieć sumienia

synonimy:

(1.1) daw. sumnienie; st.pol. sąmnienie

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. sumienność ż

przym. sumienny

przysł. sumiennie

związki frazeologiczne:

wyrzut sumienia • wyrzuty sumienia • czyste sumienie • mieć na sumieniu • rachunek sumienia • więzień sumienia • wolność sumienia • kto ma sumienie w duszy, ten cudzego nie ruszy

etymologia:

st.pol. sąmnienie < czes. svědomí < kalka z łac. conscientia^[3]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) conscience
• białoruski: (1.1) сумленне n
• bułgarski: (1.1) съвест ż
• czeski: (1.1) svědomí n
• duński: (1.1) samvittighed w
• estoński: (1.1) südametunnistus
• fiński: (1.1) omatunto
• francuski: (1.1) conscience ż
• hiszpański: (1.1) conciencia ż
• interlingua: (1.1) conscientia
• japoński: (1.1) 良心 (りょうしん, ryōshin)
• jidysz: (1.1) געוויסן n (gewisn), יושר m (jojszer)
• kataloński: (1.1) consciència ż
• litewski: (1.1) sąžinė ż
• łaciński: (1.1) conscientia ż
• łotewski: (1.1) sirdsapziņa ż
• niemiecki: (1.1) Gewissen n
• norweski (bokmål): (1.1) samvittighet
• nowogrecki: (1.1) συνείδηση ż
• portugalski: (1.1) consciência
• rosyjski: (1.1) совесть ż
• słowacki: (1.1) svedomie n
• szwedzki: (1.1) samvete n
• tuvalu: (1.1) loto lagona
• ukraiński: (1.1) совість ż, сумління n
• węgierski: (1.1) lelkiismeret
• włoski: (1.1) coscienza ż

źródła: