ciąć

wymowa:

IPA: [t͡ɕɔ̇̃ɲt͡ɕ], AS: [ćo̊̃ńć], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• asynch. ą  ​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) dzielić na części ostrym narzędziem

czasownik nieprzechodni niedokonany

(2.1) pot. żądlić

czasownik zwrotny niedokonany ciąć się

(3.1) slang. kaleczyć się umyślnie

odmiana:

(1.1, 2.1) koniugacja Xc

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		ciąć
czas teraźniejszy		tnę	tniesz	tnie	tniemy	tniecie	tną
czas przeszły	m	ciąłem	ciąłeś	ciął	cięliśmy	cięliście	cięli
	ż	cięłam	cięłaś	cięła	cięłyśmy	cięłyście	cięły
	n	cięłom	cięłoś	cięło
tryb rozkazujący		niech tnę	tnij	niech tnie	tnijmy	tnijcie	niech tną
pozostałe formy czas przyszły m będę ciął, będę ciąć będziesz ciął, będziesz ciąć będzie ciął, będzie ciąć będziemy cięli, będziemy ciąć będziecie cięli, będziecie ciąć będą cięli, będą ciąć ż będę cięła, będę ciąć będziesz cięła, będziesz ciąć będzie cięła, będzie ciąć będziemy cięły, będziemy ciąć będziecie cięły, będziecie ciąć będą cięły, będą ciąć n będę cięło, będę ciąć będziesz cięło, będziesz ciąć będzie cięło, będzie ciąć czas zaprzeszły m ciąłem był ciąłeś był ciął był cięliśmy byli cięliście byli cięli byli ż cięłam była cięłaś była cięła była cięłyśmy były cięłyście były cięły były n cięłom było cięłoś było cięło było forma bezosobowa czasu przeszłego cięto tryb przypuszczający m ciąłbym, byłbym ciął ciąłbyś, byłbyś ciął ciąłby, byłby ciął cięlibyśmy, bylibyśmy cięli cięlibyście, bylibyście cięli cięliby, byliby cięli ż cięłabym, byłabym cięła cięłabyś, byłabyś cięła cięłaby, byłaby cięła cięłybyśmy, byłybyśmy cięły cięłybyście, byłybyście cięły cięłyby, byłyby cięły n cięłobym, byłobym cięło cięłobyś, byłobyś cięło cięłoby, byłoby cięło imiesłów przymiotnikowy czynny m tnący, nietnący ż tnąca, nietnąca tnące, nietnące n tnące, nietnące imiesłów przymiotnikowy bierny m cięty, niecięty cięci, niecięci ż cięta, niecięta cięte, niecięte n cięte, niecięte imiesłów przysłówkowy współczesny tnąc, nie tnąc rzeczownik odczasownikowy cięcie, niecięcie

(3.1) koniugacja Xc

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		ciąć się
czas teraźniejszy		tnę się	tniesz się	tnie się	tniemy się	tniecie się	tną się
czas przeszły	m	ciąłem się	ciąłeś się	ciął się	cięliśmy się	cięliście się	cięli się
	ż	cięłam się	cięłaś się	cięła się	cięłyśmy się	cięłyście się	cięły się
	n	cięłom się	cięłoś się	cięło się
tryb rozkazujący		niech się tnę	tnij się	niech się tnie	tnijmy się	tnijcie się	niech się tną
pozostałe formy czas przyszły m będę się ciął, będę się ciąć będziesz się ciął, będziesz się ciąć będzie się ciął, będzie się ciąć będziemy się cięli, będziemy się ciąć będziecie się cięli, będziecie się ciąć będą się cięli, będą się ciąć ż będę się cięła, będę się ciąć będziesz się cięła, będziesz się ciąć będzie się cięła, będzie się ciąć będziemy się cięły, będziemy się ciąć będziecie się cięły, będziecie się ciąć będą się cięły, będą się ciąć n będę się cięło, będę się ciąć będziesz się cięło, będziesz się ciąć będzie się cięło, będzie się ciąć czas zaprzeszły m ciąłem się był ciąłeś się był ciął się był cięliśmy się byli cięliście się byli cięli się byli ż cięłam się była cięłaś się była cięła się była cięłyśmy się były cięłyście się były cięły się były n cięłom się było cięłoś się było cięło się było forma bezosobowa czasu przeszłego cięto się tryb przypuszczający m ciąłbym się, byłbym się ciął ciąłbyś się, byłbyś się ciął ciąłby się, byłby się ciął cięlibyśmy się, bylibyśmy się cięli cięlibyście się, bylibyście się cięli cięliby się, byliby się cięli ż cięłabym się, byłabym się cięła cięłabyś się, byłabyś się cięła cięłaby się, byłaby się cięła cięłybyśmy się, byłybyśmy się cięły cięłybyście się, byłybyście się cięły cięłyby się, byłyby się cięły n cięłobym się, byłobym się cięło cięłobyś się, byłobyś się cięło cięłoby się, byłoby się cięło imiesłów przymiotnikowy czynny m tnący się, nietnący się ż tnąca się, nietnąca się tnące się, nietnące się n tnące się, nietnące się imiesłów przysłówkowy współczesny tnąc się, nie tnąc się rzeczownik odczasownikowy cięcie się, niecięcie się

przykłady:

(1.1) Laserem można ciąć diament.

(2.1) Osy cięły na łące, więc poszliśmy na spacer do lasu.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) reg. pozn. bzybzać

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. cięcie n, ścięcie n, przecinka ż, odcinek m, ścinek m, wycinanka ż, nacinanie n

czas. uciąć, ucinać, naciąć, nacinać, przeciąć, przecinać, rozciąć, rozcinać, wyciąć, wycinać, zaciąć, zacinać, dociąć, docinać, odciąć, odcinać, pociąć, ściąć, ścinać, przycinać, wcinać, przyciąć

przym. cięty

związki frazeologiczne:

ciąć koszty

etymologia:

prasł. *tęti, prasł. *tьnǫ^[1]

uwagi:

mówiąc o jedzeniu najczęściej używa się kroić

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) cut
• arabski: (1.1) قطع, قلم, بضع
• baskijski: (1.1) ebaki, moztu
• białoruski: (1.1) рэзаць
• czeski: (1.1) řezat
• duński: (1.1) skære; (3.1) skære
• esperanto: (1.1) haki, tondi, tranĉi
• fiński: (1.1) leikata
• francuski: (1.1) couper; (2.1) piquer; (3.1) fouetter
• hiszpański: (1.1) cortar
• jaćwieski: (1.1) piaud
• japoński: (1.1) 切る(きる)
• kaszubski: (1.1) cyc, cąc
• koreański: (1.1) 자르다
• łotewski: (1.1) griezt
• niderlandzki: (1.1) snijden
• niemiecki: (1.1) schneiden
• nowogrecki: (1.1) κόβω; (2.1) κεντρίζω, κεντώ, τσιμπώ
• rosyjski: (1.1) резать
• rumuński: (1.1) tăia
• słowacki: (1.1) rezať
• staroegipski: (1.1) (sš) (tylko odnośnie płótna)
• starogrecki: (1.1) τέμνω
• suahili: (1.1) kata
• szwedzki: (1.1) klippa
• tajski: (1.1) ตัด
• tamilski: (1.1) வெட்டு
• tuvalu: (1.1) ˈkati
• ukraiński: (1.1) різати
• węgierski: (1.1) vág
• włoski: (1.1) mozzare, sforbiciare (nożyczkami), tagliare
• wolof: (1.1) dàgg

źródła: