Nai

Lo terrador de Nai qu'ei estremat peus de las comunas de Bordetas e Mirapeish au nòrd, Arròs de Nai a l'oèst, Asson au sud e Aigon e Coarrasa a l'èst.

 

La prononciacion qu'ei [naj]. Las fòrmas ancianas que son Nay au sègle XIIau e en 1385, Nai en 1484 e cap a 1630, Nai au sègle XVIIIau, Nai (mapa de Cassini, a la fin deu sègle XVIIIau), Nay-Bourdettes quan las duas comunas èran aplegadas (1972-1996) ^[3].

Segon Dauzat e Rostaing, Nai que vien benlhèu deu nom gallic d'òmi *Nadius, *Nadium (fundum ^[4].

Segon Miquèu Grosclaude, Nai qu'èra dejà lo nom d'ua tèrra dab ua vila arroeinada qui avè per mèste Bernat de Nay. Un nom d'òmi gallic dens ua region qui conservè ua toponimia basca entrò au sègle XVI (implicitament, Grosclaude qu'imagina ua continuitat basca despuish l'Antiquitat). Lo nom Nadius ei pas atestat. Grosclaude que causeish lo mot basco nagi, « lent, moth ». J.B. Orpustan qu'explica lo mot pòt s'aplicar a ua aiga o un terren (Nagiturri, ostau medievau d'Ossés, « hont dormenta »). Lo sens de Nai, vila situada a la confluéncia de Beèz e deu Gave de Pau, que pòt estar « braudèr, terren moth » ^[3].

Véder a l'article.

Nai que vadó en 1302 com ua bastida fondada per la vescomtessa de Bearn, Margalida de Moncada. La vila que patí un gran incendi en 1534 que la cremè gaireben tota sancera. Arron que patí las guèrras de religion. Enter los huganauts qui emigrèn, un cèrt N Olivier que hore ajòu de l'actor britanic Laurence Olivier. En 1772, De Solano, futur governador de Manila qu'i vadó. Au sègle XIX, Nai qu'arcuelhó uas filaturas qui vadón la soa activitat principau. En sovenir d'aquesta tradicion e per'mor de las soas usias, Nai qu'ei considerada com la capitala deu bonet bearnés.

Lo canton de Nai que's creè en 1790. En 1801, que'u despartín en dus : lo canton de Nai a l'oèst e lo canton de Clarac a l'èst ^[5]. Clarac qu'èra ua petita comuna e la comuna màger deu canton de Clarac qu'èra Coarrasa. Que hasón de Clarac un caplòc per duas rasons probablas : pr'amor podèvan hicar las institucions deus dus cantons en un sol lòc, Nai, e pr'amor la municipalitat de Nai desirava pas de deishar Coarrasa viéner ua vila concurrenta.

Per decret imperiau deu 11 de heurèr 1863, la comuna de Clarac qu'estó annexada a la de Nai; lo canton de Clarac que vienó canton de Nai Davant e lo de Nai canton de Nai Darrèr. La comuna de Bordetas que fusionè dab Nai enter 1972 e 1996 ^[6].

• Comunas deus Pirenèus Atlantics

1. ↑ Sit Toponimia occitana
2. ↑ Toponimia Occitana (Institut d'Estudis Occitans) : IEO_BdTopoc : http://bdtopoc.org
3. ↑ ^3,0 et ^3,1 Michel Grosclaude, Dictionnaire toponymique des communes du Béarn, Escòla Gaston Febus, 1991, p. 252
4. ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 491
5. ↑ cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=24637
6. ↑ cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=24637

•   Portau de Bearn