Tasmania
Tasmania (palawa kani: Lutruwita) es una illa e un Estat d'Austràlia; es situada a 240 km de la còsta sud-èst del continent australian que n'es separada per l'estreit de Bass. Sa superfícia es de 90 758 km² (aiga e tèrra) ; sa populacion èra de 493 300 abitants en 2007.
| Lutruwita | |
  | |
| Devisa | Ubertas et Fidelitas |
|---|---|
| Administracion | |
| Estat | Austràlia |
| Capitala | Hobart |
| Politica | |
| • Governador | Barbara Baker |
| • Primièr ministre | Jeremy Rockliff (2022–) |
| Geografia | |
  | |
| Coordenadas | 42° S, 147° E |
| Superfícia | 68 401 km²[1] |
| Altitud mejana | 1 009 m |
| Punt mai bas | mar (0 m) |
| Punt culminant | mont Ossa, Tasmania (1 617 m) |
| Fus orari | + |
| Demografia | |
| • Totala | 519,100 ab. (2016) |
| Autras informacions | |
| Prefix telefonic | 03 |
| ISO 3166-2 | AU-TAS |
| Sit web | tas.gov.au |
modificar  |
|
Hobart n'es la vila principala e la capitala.
Tasmania foguèt descobèrta en 1642 per Abel Janssen Tasman, olandés, que l'apelèt Tèrra de Van Diémen, del nom d'Antonio van Diemen, governador.
Se pensa que l'illa es estat ocupat pels aborigèns 40,000 ans abans la colonizacion britanica. Los aborigèns tasmanians serián estat separat dels grops del continent aproximadament fa 10,000 ans quora la mar pugèt per formar l'estrech de Bass. La populacion aborigèna foguèt estimada a entre 3,000 e 7,000 personas del temps de la colonizacion, mas foguèt gaireben avalida en 30 ans per una combinason de conflicte de guerrilha violenta amb los colons dita Guèrra Negra (Black War), de conflictes intertribals, e après 1820, l'espandiment de malautiás contagiosas per las qualas avián pas cap immunitat. Aquel conflicte, qu'atenguèt son paroxisme entre 1825 e 1831 e menèt a mai de tres ans de lei marciala, costèt la vida de gaireben 1100 aborigèns e colons. La quasi destruccion de la populacion aborigèna de Tasmania foguèt descrita per d'unes istorians coma un acte de genocidi pel britanics.
L'estat foguèt creat en 1803 coma colonia penala per l'Empèri Britanic per prevenir las revendicacions territorialas del Primièr Empèri Francés del temps de las Guèrras Napoleonencas; aperaquí 75,000 prisonièrs foguèron envejats en Tèrra de Van Diemen abans que la deportacion cessa en 1853.[2] L'illa faguèt d'en primièr partit de la Colonia de Nòva Galas del Sud, mas venguèt puèi una colonia autogovernada separada amb lo nom de Tèrra de Van Diemen (nomenada d'après Anthony van Diemen) en 1825. En 1854 la Constitution actuala de Tasmania foguèt adoptada e l'an seguent l'estat recebèt la permission de cambiar son nom en Tasmania. En 1901 venguèt un estat de la federacion d'Austràlia.
Geografia
modificarLa superfícia de l'Estat de Tasmania es de 68 401 km² amb 64 519 km² per l'illa principala[3] . L'illa principala , se tròba a 42°Sud e 147°Èst, sul passatge dels Quarantas bramaires. L'illa es enrodada pels oceans Indian e Pacific e separada del continent australian (qu'es al nòrd-oèst) per l'estreit de Bass.
Al sud-èst de Tasmania, las còstas son descopadas. Lo relèu es montanhós, modelat pels glacièrs e fòrça accidentat ; la region pus montanhosa es la dels Massís Centrals, qui cobrís lo centre oèst de l'Estat. Los Midlands que se tròban al centre èst, son pron plans e son principalament utilizats per l'agricultura, e mai qu'aquesta siá escampilhada dins tot l'estat. La pus nauta montanha de Tasmania es lo mont Ossa amb sos 1614 mètres. Se tròba al centre del parc nacional de Cradle Mountain-Lake St Clair[4].
La màger part de Tasmania es densament boscada, amb lo parc nacional del Sud-Oèst mas tanben amb lo pus grand bòsc umid temperat al mond, Tarkine, que situat al nòrd-oèst, cobrís aperaquí 3 800 km²[5].
| |||
|
Estats Territòris interiors Territòris exteriors |