Institut d'Estudis Catalans

Sas foncions son reconegudas pel decret reial 3118/1976 del 26 de novembre 2 e la resolucion de la Generalitat de Catalonha del 17 de mai de 2001, per las qualas son publicats sos estatuts, que reprenon la letra e l'esperit dels acòrdis fondators.

La societat a sa sedença sociala dins la vila de Barcelona e a establit de delegacions dins tot son perimètre geografic d'accion (article 6 dels estatuts). Aquel camp d'accion cobrís totes los luòcs de lenga e de cultura catalanas (article 1 del decret reial 3118/1976).

La seccion filologica de l'IEC emplena la foncion d'acadèmia de la lenga catalana. Es actualament en carga de revision del Diccionari catalan valencian de las Balearas e sos poders normatius son reconeguts en Catalonha, a las illas Balearas e en Andòrra. En Rosselhon, malgrat lo caractèr oficiós de la lenga, lo Conselh general del departament de Pirenèus Orientals li reconeis egalament son autoritat de regulacion. Dins la Benda d'Aragon, sa reglamentacion de fach es utilizada perque lo catalan es pas oficial. Dins la Comunautat valenciana, son regits per las règlas de l'Acadèmia valenciana de la lenga, que son en fach los meteisses que las de la CEI (veire Règlas de Castelló). Dins aquela Comunautat, l'IEC a pas de sèti net, mas desvolopa sas activitats dins lo Centre d'octobre per la cultura contemporaina, sèti actual de l'Acció Cultural del País Valencià e d'autras entitats pancatalanas.

La CEI, en mai de far de declaracions de natura lingüistica, s'es prononciada sus d'aspèctes de natura politica, criticant l'aplicacion de l'article 155 de la Constitucion espanhòla e la destitucion del governament de la Generalitat e qualificant de "presonièrs politics" los politicians empresonats en seguida del procediment d'independéncia de Catalonha. Tot parièr, defend lo drech a l'autodeterminacion d'aquela comunautat autonòma espanhòla e l'idèa dels Païses catalans.

Aquelas presas de posicion, aital coma los corses, publicacions e eveniments organizats per la CEI, son estats qualificats per l'istorian e escrivan José Luis Corral de « nacionalisme pancatalan monolitic e exclusiu ».

En 1906, pendent lo primièr congrès internacional de la lenga catalana, s'encoratjarà la creacion d'una entitat per organizar la cultura dels Païses Catalans. L'IEC es fondat lo 18 de junh de 1907 per Enric Prat de la Riba, alara president de la província de Barcelona. Antoni Rubió i Lluch es elegit president de l'institut e Josep Pijoan secretari.

Es una de las organizacions creadas en aquel temps per promòure lo catalan e la cultura catalana. Se pòt atal egalament citar la Bibliotèca de Catalonha, l'Escola Industrial, l'Escola Superior de Belles Arts, e l'Escola del Treball.

L'institut s'ocupa primièr fondamentalament d'estudi de l'istòria, del classament e de la preservacion de l'art romanic dels Pirenèus.

En 1911, quatre ans après sa creacion, l'Institut se dividís en tres seccions: istorico-arqueologic, presidida per Rubió, filologic, presidida per Antoni Maria Alcover, e sciéncias, presidida per Miquel Àngel Fargas. Eugeni d'Ors ven secretari de l'Institut e los tres presidents de seccion, president a tot de ròtle de l'Institut per periòde de quatre meses.

En 1912 es creada la Societat catalana de biologia, que s'afilia a l'IEC, e en 1913 son creadas los Burèus lexicografics, dont las nòrmas ortograficas seràn declaradas oficialas per la Mancomunautat de Catalonha un an mai tard.

En 1922, es admés a l'Union academica internacionala.

• (es) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en castelhan intitolat « Instituto de Estudios Catalanes ».
• (ca) Aqueste article es parcialament o en totalitat eissit d’una traduccion de l’article de Wikipèdia en catalan intitolat « Institut d'Estudis Catalans ».