Parlament del Reialme Unit

Lo Parlament del Reialme Unit de Grand Bretanha e Irlanda del Nòrd (en anglés : Parliament of the United Kingdom of Great Britain and Nothern Ireland), comunament nommat Parlament britanic o Parlament de Westminster, es lo suprèma còrs legislatiu del Reialme Unit, de las dependéncias de la Corona e dels Territòris Britanics d’Otramar.^[1][2] Ten sol la sobeiranetat parlamentària e de fach lopoder ultim dels còrs politics del Reialm Unit e de sos territòris. Son sèti es lo Palais de Westminster a Londres.

Lo Parlament britanic es bicameral mas es compausat de tres partidas, consistuit del Sobeiran (La Reina en son Parlament), d’una cambra nauta (de fach la segonda cambra)^[3][4][5] nomenada Cambra dels Lòrds, e la nomenada cambra bassa^[6] (mas de fach la primièra cambra)^[7] Nomenada Cambra de las Comunas.^[8]

La cambra dels Lòrds inclusís dos diferents tipes de members: the Lòrds Esperitals, consistuit dels mai ancian evèsques de la Glèisa d’Anglatèrra, e los Lòrds Temporals, consistuits subretot per de pars a vida, nomenats pel sobeiran sus avís del Primièr Ministre,^[9] e de 92 pars ereditaris.

Los 650 membres de la Cambra de las Comunas son elegits al vòte uninominal majoritari a un torn per cinc ans.^[10] Las doas Cambras se reünisson dins de cambras separadas del Palais de Westminster a Londres. Per convencion constitucionala, totes los ministres del governament, inclusit lo primièr Ministre, son membre de la Cambra de las Comunas o, pus rarament, de la Cambra dels Lòrds.

Lo Parlament de Grand Bretanha foguèt fondat en 1707 après la ratificacion del Tractat de l’Union segon l’Acte d’Union passat entre lo Parlament d’Anglatèrra e lo Parlament d’Escòcia. Al començament del sègle XIX, lo Parlament s’agrandiguèt per l’Acte d’Union de 1800 ratificat entre lo Parlament de Grand Bretanha e lo Parlament d’Irlanda per crear lo Parlament del Reialme Unit de Grand Bretanha e d’irlanda. En1927 foguèt nomenat "Parlament del Reialme Unit de Grand Bretanha e d’Irlanda del Nòrd",^[11] per rendre compte de la secession de la Republica d'Irlanda en 1922.

Amb l’espandiment mondial de Empèri britanic, lo Parlament del Reialme Unit serviguèt d’exemple amb lo Sistèma de Westminster atal se nomena "Maire dels Parlaments".^[12]

En teoria, lo poder legistatiu suprèm del RU es oficialament investit per la Corona en son Parlament. Mas, la Corona complís los avises del Primièr Ministre e los poders de la Cambra dels Lòrds son limitats sonque dins l’escasença de legislacion dilatòria; alara, de facto lo poder es conferit a la Cambra de las Comunas.^[13]

Lo Reialme Unit de Grand Bretanha e d’Irlanda foguèt creat lo 1èr de genièr de 1801, per la fusion dels reialmes de Grand Bretanha e d’Irlanda Segon l’Acte d’Union de 1800. Lo principe de responsabilitat ministeriala de la Cambra bassa èra pas desvolopat al sègle XIX—La Cambra dels Lòrds èra superiora a la Cambra de las Comunas que siá en teoria e en practica. Los Membres de las Cambras de la Comunas (MPs) èran elegits per un sistèma electoral antic, dins de circonscripcions de dimencions fòrça diferentas. Atal, la circonscripcion Old Sarum, amb sonque set votans, podava elegir dos membres, tot coma aqueste de Dunwich, qu’aviá gaireben desaparegut dins la mar per causa d’erosion.

Fòrça circonscripcions pichonas èran contrarotladas per de membres de la Cambra dels Lòrds, que s’asseguravan l’eleccion dels pròches o sostens. Pendent las refòrmas del sègle XIX, lo sistèma foguèt regularizat. Dependents pas pus dels Lòrds per lors sèti, los MPs s’afirmèron.

La supremacia del Cambra de las Comunas s’afirmèt al començament del sègle XX. In 1909, la Comunas passèron lo nomenat "Budget del pòble", que fa diferents cambiaments dins lo sistèma de taxacion que venguèt desaventjós per tèrratenents. La cambra dels Lòrds, qu’èra mai sovent de tèrratenent poderoses, regetèt lo Budget. Sus la basa de la popularitat del Budget e en consequéncia l’impopularitat dels Lòrds, lo Partit Liberal de pauc ganhèron doas eleccions generalas en 1910.

Dins son mandat, lo Primièr Minister Liberal, Herbert Henry Asquith, introduguèt un projècte de lei parlamentari per restrénher los poders de la Cambra dels Lòrds. Quand los Lòrds refusèron de votar lo projècte, Asquith los contrèt amb la promesa facha en secret del Rei abans la segondas eleccion generalas 1910 respondent favorablament a la demanda de creacion d’un centenat de pars liberals, atal seriá estat avalida la majoritat concervatritz de la Cambra dels Lòrds. Per paur d’aquò, la Cambra dels Lòrds votèt de pauc en favor del projècte.

Lo projècte de lei sul Parlament de 1911, que passèt, empachava los Lòrds de blocar lo projècte de lei monatari blocking a money bill, e permetava de retardar los autres projèctes sonque pendent tres sesilhas (tombada a doas en 1949), après que la lei es passada malgrat lors objections. Pasmens, malgrat la leis sul Parlament de 1911 e 1949, la Cambra dels Lòrds sempre gardèt lo poder illimitat de vèto sus quin que siá projècte amb per objectiu d’espandre la vida d’un parlament.^[14]

L’Acte de 1920 sul Govèrn d’Irelanda creèt los parlaments de Irlanda del Nòrd e de l’Irlanda del Sud e redusiguèt la representacion d’ambedos partidas a Westminster. Lo nombre dels sètis d’Irlanda del Nòrd tornèt aumentar en 1973 (direct rule). L’Estat Liure d’Irlanda benguèt independent en 1922, e en 1927 lo parlament foguèt nomenat Parlament del Reialme Unit de Grand Bretanha e d’Irlanda del Nòrd.

De refòrmas de la Cambra dels Lòrds se realizèron al sègle XX. L’acte suls pariatges de 1958 autorizèt la creacion regulara de dignitats de pariatges a vida. Dins las annadas 1960, la creacion regularade dignitats de pariatge ereditari s’acabèt; thereafter, gaireben totes los pars novèls foguèron nomenats a vida

L’ Acte de 1999 sus la cambra dels Lòrds remandèt lo drech automatic dels pars ereditaris de far sesilha a la Cambra Nauta, demora l’exepcion per 92 d’eles per èsser elegit a vida pels autres pars ereditaris, amb eleccion parciala a lors mòrt. La Cambra dels Lòrds es ara una cambra subordonada a la Cambra de las Comunas. Mai, l’Acte de 2005 sus la Refòrma Constiticionala establís l’abolicion de la foncion judiciària de la Cambra dels Lòrds amb la crecion de la novèla Cort Suprèma del Reialme Unit en octobre de 2009.

L’autoritat legislativa, la Corona en son Parlament, se compausa de tres elements destriats: lo Monarca, la [Cambra dels Lòrds, e la Cambra de las Comunas. Un mèsme individú poirà pas èssser membre d’ambedoas cambras, e los membres de la Cambra dels Lòrds son legalament enebit de votar per las eleccions dels membres de la Cambra de las Comunas. Formalament, pas deguns serà membre del Parlament mentretant que foncionari de la Corona, per manténir la separacion dels poders, mas lo principi s’erodèt. Fins a 1919, los Membres del Parlament qu’èra pagat per un ofici ministerial perdavan lor sèti a la Cambra de las Comunas e devon èsser de nòu elegits, la règla foguèt abolida en 1926.

La sanccion reiala del Monarca es necessària per que los projèctes legislatius vengan de leis, e unas legislacions delegadas devon èsser realizadas pel Monarca amb decrèt en Conselh. La Corona a tanben de poders executius que dependon pas del poder legislatiu, mejans lo poders prerogatius, coma la realizacion dels tractats, declaracion de guèrra, prèmis onorifics e nominacion als oficis civils e militaris. En practica son sempre realizats pel Monarca sota avís del Primièr Ministre o autre membre del govèrn. Los Primièr Ministre e Membres del Govèrn son responbles fàcia al Parlament, mejans lo contraròtle de las finanças publicas, fàcia al public mejans l’eleccion dels membres del Parlament.

Lo Monara tanben nomena lo Primièr Ministre, alara aquestes darrièr forma un govèrn que los membres son eissits de la Cambras del Parlament. Aqueste deu èsser un cap de la majoritat eissida de la Cambra de la Comunas. Pel passat lo monarca deguèt a vegadas realizar un jutjament, coma al monenar Alec Douglas-Home en 1963 que pensava que lo Primièr Ministre sortent, Harold Macmillan, èra en un estat terminal d’un càncer. Mas, ara lo monarca es avisat pel Primièr Ministre sortant de l’identitat de qui deuriá succedir.

La Cambra Nauta es formalament designada "Los fòrces onorables, los Lòrds Esperitals e Temporals dins lo Parlament Reünits", los Lòrds Esperitals son los evèsques de la Glèisa d’Anglatèrra e los Lòrds Temporals son los Pars del Reialme. Los Lòrds Esperitals e los Lòrds Temporals son considerats coma "estates" separats, mas fan sesilha, debaton e vòtan ensems.

Amb los Actes pel Parlament de 1911 e 1949, los poders de la Cambra dels Lòrds venguèt fòrça men important qu’aquestes de la Cambra de la Comunas. Totes los projèctes levat los projèctes budgetaris son debatuts e votat dins la Cambra dels Lòrds; pasmens, al votar contre un projècte, la Cambra dels Lòrds pòt retardar l’adopcion al maxim per doas sesilhas parlamentàrias de l’annada. Après que, la Cambra de las Comunas pòt forçar l’adopcion del projècte sens lo concens dels Lòrds, sota los Actes Parlamentaris. La Cambra dels Lòrds pòt tanben demanda de comptes als ministres del govèrn mejans de questions e un pichon nombre de comitats restrenchs. La Nautissima Cort en Anglatèrra e Escòcia e en Irlanda del Nòrd èra un comitat de la Cambra dels Lòrds, mas ne venguèt independent en 2009.

Los Lòrds Esperital enclusissiá totes los membres del clergats de la Glèisa d’Anglatèrra—arquevèsques, evèsques, abats, e prior mitrats. Amb la Dissolucion dels Monastèris jos Enric VIII los abats e prior mitrats perdèron lors posicions al Parlament. Totes los evèsques diocesans contunhan a far sesilha al Parlament, mas amb lo temps sonque los 26 mai ancians demoran Lòrds Esperital. D’entre aquestes son inclusits sempre los tenents dels ‘cinc grands sètis’ que son Arquevèsque de Canterbury, l’Arquevèsque d’Yòrk, l’evèsque de Londres, l’evèsque de Durham e l’evèsque de Winchester. Los autres 21 Lòrds Esperitals son lo mai ancians dels evèsques diocesans.

Los Lòrds Temporals son de pars a vida creats en 1876 (Appellate Jurisdiction Act 1876) e 1958 (Life Peerages Act 1958), en mai 92 pars ereditaris (House of Lords Act 1999). Ancianament, los Lòrds Temporals èran de pars ereditaris. Lo drech d’unes pars ereditaris a far sesilha al Parlament èra pas automatic: après l’union de l’Escòcia e de l’Anglatèrra dins la Grand Bretanha en 1707, foguèt establit que totes los pars que las dignitias qu’avián estat creadas pels reis Angleses podavan far sesilha al Parlament, mas per aquestes qu’avián estat creadas pels reis d’Escòcia devián èsser elegits en nombre limitat coma "pars representatius". Un arenjament similar foguèt realizat per l’Irlanda qund s’uniguèt a la Grand Bretanha en 1801, mas amb l’independéncia de l’Irlanda (levat lo Nòrd) en1922 l’eleccion de representants. En 1963 (Peerage Act 1963), l’eleccion de pars representants escoceses tanben s’acabèt, e totes los pars escoceses avián un sèti garantit al Parlament. En 1999 (House of Lords Act 1999), sols los pariatges (es a dire, las dinignitats de pariatges que son pas ereditàrias) donavan automaticament a lors titularis de sètis a la Cambra dels Lòrds. D’entre los pars ereditaris, sonque 92—lo Comte Marescal (Earl Marshal), lo Lòrd Grand Chamberlain (Lord Great Chamberlain) e los 90 pars autres causits—gardan lors sètis a la Cambra.

La Comunas, lo darrièr dels "estats" del Reialme, son representadas a la Cambra de la Comunas, qu’es formalament desiganda "L’Onorabla, la Comunas en lo Parliament Assemblat". En 2016, la Cambra es constituida de House 650 membres. Cada membre del Parlament (MP) es causit per vòte uninominal majoritari. Existís un sufragi universal Pels adultes de 18 ans d’edat passats; Los ciutadans del Reialme Unit e aquestes de la Republica d’Irelanda e de las ncions del Commonwealth demorant al Reialme Unit, son qualificats pel vòte, levat se son en preson al moment de l’election. Lo tèrme del mandat dels membres de la Cambra de la Comunas depend del tèrme de la Parlament, amb per maxim cinc ans; una eleccion generala, pendent que totes los sètis son renovelats, se debana a cada dissolucion.

Cada legislacion deu passar per la Cambra de la Comunas per venir lei, tanben contraròtla la fiscalitat e los revenguts del Govèrn. Los ministres del Govèrn e los ministres (inclusit lo Primièr Ministre) deu regulament respondre dins la Cambra de las Comunas e i a un nombre de comitats d’enquèsta especifics segon las òbras del Govèrn. Tanben existís de mecanismes que permeton als membres de la Cambra de las Comunas per portar a l’atencion del govèrn de subjèctes particulars tocant lors electors.

L’Obretura de l’estat de Parlament es una cereminia annala que marca lo començament d’una sesilha de la Parlament de Reialme Unit. Se debana a al sèti de Cambra dels LòrdsI. Abans de 2012, se realizava en Novembre o Decembre,^[15] o, l’annada de l’eleccion generala, per la prièra sssamblada del Parlament novèl. Dempuèi 2012, la ceremonia de realiza en Mai o Junh.

Al senhal del Monarca, lo Lòrd Grand Chamberlain lèva sa gimbla per far signe al Gentilòme de la Verja Nègra, qu’es en carga de convocar la Cambra de la Comunas e qu’es estat en espèra dins l’antecambra. Lo Gentilòme de la Verja Nègra vira e, jos l’escòrta del Gardian de la Pòrta de la Cambra dels Lòrds e un inspector de polícia, apròchan del Gardian de la Pòrta de la Cambra de las Comunas. En1642, lo rei Carles I se roncèt dins la Cambra de la Comunas dins un assag fracaçat per arrestar los Cinc Membres, que n’èra lo celèbre patriòta anglés e parlamentari who included the celebrated English John Hampden. Aqueste acte desencadenèt la Guèrra Civila Anglesa.^[16][17] Las Guèrras establiguèron los drechs constitucionals del Parlament, un concèpte legalament establit dins la Revolucion Gloriosa en 1688 e realizat per la Declaracion dels Drechs de 1689. D’empuèi alara, pas cap de monarca britanic dintrèt dins la Cambra de la Comunas alara qu’es en sesilha.^[18] A l’apròcha de la verja negra,se fa petar las pòrtas contra el, simbolizant los drechs del parlament e son independéncia al respèctre del monarca doors are slammed shut against him.^[18] Tusta alara amb lo tèrme de sa gimbla de ceremonia(la Verja nègra) per tres còps la pòrtas barradas de la Cambra de las Comuna. Es alara admés, e anóncia l’òrdre del monarca per sa preséncia a las Comunas.^[18]

Lo monarca legís un discors, nomenat lo discors del Tròn qu’es preparat pel Primièr Ministre e lo Cabinet de Reialme Unit, raportant l’agenda de Govèrn per l’an que ven. Lo discors rebat l’agenda legislatiu assagant d’agradar ambedoas Cambra del Parlament.

Après la partença del monarca, cada Cambra procedís a l’examen de l’"Adreça en Responça al Discors Graciós de Sa Majestat". Mas, d’en primièr, cada Cambra considèra un projècte pro forma per simbolizar lor dreche de deliberar de biais independent del monarca. A la Cambra dels Lòds, se nomena Select Vestries Bill, e a las Comunas l’equivalent es Outlawries Bill. Aquestes projèctes son considerats simplament formalament, e son pas realizats.

Ambedoas Cambras del Parlament Britanic son presididas per son orator, L’orator de la Cambra (Speaker of the House) per las comunas e lo Lòrd Orator (Lord Speaker) a la Cambra dels Lòrds.

Per las Comunas, l’aprobacion del Sobeiran es teoricament requerida abans que l’eleccion de l’Orator venga valida, mas es, per convecion actuala, sempre garantida. L’Orator pòt èsser remplaçat per tres deputats, Conegut coma President (Chairman), Primièr Deputa President (First Deputy Chairman) e lo Segond Deputat President de la Vias e Mejans (Second Deputy Chairman of Ways and Means).

Abans julhet de 2006, la cambra dels Lòrds èra presidida pel Lòrd Cancelièr (un membre del Cabinet), que l’influéncia coma Orator èra fòrça limitada (alara que lo poder de l’Orator de la Cambra de las Comunas èran espandits). Puèi, segon lo Constitutional Reform Act 2005, la posicion de l’Orator de la Cambra dels Lòrds foguèt separada de l’ofici del Lòrd Cancelièr (ofici que contrarotlava lo judiciari dins son ensems), alara que lo Lòrds demoran largament jos autogovèrn. Las decisions al respècte de l’òrdre e de la disciplina dels membres desobeïssents son presas per l’ensems dels membres a la Cambra Nauta. Los discors a la Cambra dels Lòrds son adreçats a la Cambra dins son entièr (« Los Meus Lòrds »), mas aquestes de la Cambra de las Comunas son adreçadas solament a l’Orator (« Sr Orator » o « Sra Oratritz »). Los discors se pòdon far a las doas Cambras de biais simultanèu.

Ambedoas Cambras pòdon decidir de las questions per un vòte a la votz; los membre cridan "Aye!" e "No!" a las Comunas—o "Content!" e "Not-Content!" Al Lòrds—e l’oficièr president declara lo resultat. Lo pronociat de cada Orator pòt èsser desfiat, e es demandat un vòte registrat (nomenat division). (L’Orator de la Cambra de las Comunas pòt causir de remandat una demanda de division pauc seriosa, mas lo Lòrd Orator lo pòt). Dins cada cambra, una division demanda que los membres se plaçan en fila dins una de las doas antecambras (los lobbies) lo long de la Cambra; lors noms son registrats pels clèrgues, e los vòtes son comptats a lor sortida de l’antecambra e tornant dintrar dins la Cambra. L’orator de la Comunas es exemptat essent non partisan, levat en cas d’egalitat; lo Lòrd orator vòta ensems amb los autres Lòrds.

Ambedoas Cambras menan normalament los afars en public, e los visitors son plaçats dins la galeriás.

Dempuèi 2016, lo tèrme del Parlament es fixat a 5 ans.

Istoric dels tèrmes dels Parlament del Reialme Unit

Annada	Periòde (annadas)	Acte	Nòtas
1707	3 (maxim)	Ratification of the Acts of Union	Formacion del Parlament de Grand Bretanha.
1715	7 (maxim)	Septennial Act 1715
1801	7 (maxim)	Acte d'Union (1800)	Formacion del Parlament del reialme Unit.
1911	5 (maxim)	Parliament Act 1911
Segonda Guèrra Mondiala	10	Diferents Actes del Parlament
Après la 2a Guèrra Mondiala	5 (maxim)	–	Tèrme Parliamentari fixat a 5 ans.
2011	5	Fixed-term Parliaments Act 2011	Tèrme Parliamentari fixat a 5 ans, levadas un o doas situacions de delai

En seguida d’una eleccion generala, una novèla sesilha parlamentària comença. Lo Parlament es formalament convocat 40 jorns en avança pel Sobeiran, çò qu’es la font de l’autoritat parlamentària. Lo jorn indicat per la proclamacion del Sobeiran, las doas Cambras s’assamblan dins lors sètis respectius. Las comunas son alara convocadas a la Cambra dels Lòrds, ont los Lòrds Commissionaris (Lords Commissioners) (representats del Sobeiran) lors demandan d’elegir un Orator (Speaker). Las Comunas realizan l’eleccion; lo jorn seguent, tornan a la Cambra del Lòrds, ont los Lòrds Commissionaris confirman l’eleccion; autrejan a l’Orator novèl la saccion reiala al nom del sobeiran.

Los afars del Parlament pels jorns seguents de sesilha consistís en discutir dels jurament d’aleujança. Un còp la maloritat del membres prenguèron lo jurament dins cada Cambra, l’Obertura de l’estat de Parlament pòt se realizar. Los Lòrds prenon lors plaças a la Cambra dels Lòrds, las Comunas apreisson a la Barra (a la dintrada de la Cambra), e lo Sobeiran pren plaça sus son tròn. Lo Sobeiran, alara legís lo Discors del Tròn—lo contengut ne foguèt determinat pels Ministres de la Corona—descrivent l’agenda legislatiu del Govèrn per l’an venent. Puèi, cada Cambra procedís a la transaccion de l’òbra legislativa.

De costuma, abans de considerar l’agenda legislatiu, un projècte es introduch pro forma dins cada Cambra—lo Select Vestries Bill a la Cambra dels Lòrds e l’Outlawries Bill dins la cambra de las comunas. Aquestes projèctes vendràn pas de leis; son de mòstras del poder de cada Cambra de debatre de biais independent de la Corona. Après l’introduccion del projècte pro forma, cada Cambra debat del contengut del discord del Tròn unes jorns. Un còp que cada Cambra mandèt formalament sa responça al Discors, l‘òbra legislative pòt començar, nomenar de comitats, elegir d’oficièrs, passar de resolucions e prene en consideracion la legislacion.

Una sesilha del Parlament s’acaba amb la prorogacion. Se debana una ceremonia similara a l’Obertura d’estat, mas fòrça mens coneguda del public. Normalament, lo Sobeiran assitís pas en persona a la ceremonia de prorogacion a la Cambra dels Lòrds; es representat(da) pels Lòrds Commissionaris. La sesilha venenta del Parlament comença jos las proceduras descrichas mai naut, mas es pas necessari de realizar una autra eleccion d’Orator o de novèl jurament d’aleujança.

Cada Parlament s’acaba, après un nobre de sesilhas, per anticipacion dins una eleccion generala. Lo Parlament es dissolgutd en vertut del Fixed-term Parliaments Act 2011. Abans, la dissolucion èra realizada pel Sobeiran, sempre sota l’avís del Primièr Ministre. Lo PM pòt demandar la dissolucion a un temps politicament avantatjós per son partit. Se lo Primièr Ministre pèrd la fisança de la Cambra de las Comunas, lo Parlament serà dissolgut e una novèla eleccion nenada. De Parlaments pòdon tanben èsser dissolguts se dos terces de la Cambra de la Comunas vòtan per una eleccion aviada.

Abans, la disparicion del Sobeiran automaticament significava la fon del Parlament, la Corona èra vist coma lo caput, principium, et finis (començament, principis e fin) del còrs, mas es pas pus lo cas. Lo primièr cambiament se realizèt pendent lo reialme de William e Mary, quand foguèt vist coma un inconveniant d’aver pas de Parlament al moment de la succession de la Corona se podavan disputir, e se passèt un Acte qu’indicava que lo Parlament podava contunhar sièis meses après la mòrt del Sobeiran, al mens que siá estat dissolgut abans. Ara segon lo Representation of the People Act 1867 lo Parlament pòt ara contunhar tant de temps qu’auriá podut lo far quitament en cas de mòrt del Sobeiran.

Après cada la fin de la legislatura, la Corona redigís las ordonanças per organizar l’eleccion de la Cambra de las Comunas, quitament se los membres de la Cambra dels Lòrds cambia pas.

Las leis son realizadas pels Actes de Parlament de Reialme Unit. Quitament se las leis pòdon s’aplicar a l’ensems de Reialme Unit, Escòcia compresa, a causa de la separacion de contunh del drech escocés, fòrça leis s’aplican pas en Escòcia e devon s’acompanhar de leis equivlentas s’aplican sonque a l’Escòcia o, dempuèi 1999, d'una lei del Parlament escocés sus las questions devoludas.

Las leis, jos forma de projècte, pòdon èsser introduchas qui quin que siá membre de quina que siá Cambra. Un projècte pót èsser introduch per un Ministre (Projècte del Govèrn); un introduch per un autre parlamentari se nomena "Projècte d’un Membre Privat". Una mena diferenta de classificar los projèctes implica lo subjècte. Fòrça projèctes, tocant lo public en general, son nomenats "projèctes publics". Un projècte tractant d’un drech especial, individual o un grop pichon d’individús, un còrs o una autoritat locala se nomena "Projècte Privat". Un projècte public que tòca de drechs privats (dins lo sens de Projècte Privat) se nomena "Projècte ibrid", mas los redactors evitant aqueste tipe.

Los Projèctes del Parlamentaris son la majoritat, mas an fòrça mens d’escasença de passar que los projèctes del Govèrn. I a tres metòdes per un MP d’introduire un projècte. Lo Bulletin del parlamentari (un per sesillha), se plaça sus un bulletin de noms e aquestes an de temps per prepausar un projècte. La Règle de la Detz Minutas es un autre metòde, que los parlamentaris son garantits d’aver 10 minutas per presentar lo cas d’una novèla pèça legislativa. L’article 57 del Reglament es la tresena via, que permet a un projècte d’èsser introduch sens debat se un preavís d’un jorn es donat al Tablèu de Burèl. L’empacha parlamentària es un dangièr, qu’un opausant a un projècte pòt passar fòrça de son temps limitat que li es donat. Un projècte venent d’un MP a oas d’escasença de passar se lo Govèrn en plaça s’i opausa, mas sovent tractan de subjèctes societals: Los projèctes per decriminalizar l’omosexualitat e l’avortament èra de Projèctes venent del parlamentaris, per exemple. De Govèrns pòdon, a vegada, profiechar de projèctes venent dels parlamentaris per far passar de causas que prefirisson pas èsser associats.

Cada projècte passa per diferents estadis dins cada Cambra. Lo primièr estadi, nomenat primièra lectura, es formala. A la segonda lectura, los principes generals del projècte son debatuts, e la Cambra pòt votar per regetar lo projècte, per la mocion de blocatge "Aqueste projècte serà ara legit un segond còp". Las desfacha dels Projèctes del Govèrn es fòrça rare, lo darrièr èra en 2005, e pòt constituir una mocion de fisança. (La desfacha dels projèctes dels Lòrds jamai agís sus la fisança e son mai frequents.)

Après la segonda lectura, lo projècte en mandat al comitat. Dins la Cambra dels Lòrds, lo Comitat del Plen de Cambra o Grand Comitat son utilizats. Candun es constituit de totes los membres de la Cambra; lo darrièr fonciona jos de proceduras especialas, e es utilizat sonque per de projèctes sens controvèrsia. A la Cambra de las Comunas, lo projècte es de fach engatjat pels comitat dels projèctes public (Public Bill Committee), constituit entre 16 e 50 membres, mas lo Comitat del Plen de la Cambra es utilizat per las legislacions importantas. Diferents autre tipes de comitats, inclusits de Comitats Especials, pòdon èsser utilizats, mas rarament. Un comitat considèra lo projècte clausula per clausula, e pòrta lo projècte atal amandat per la Cambra, puèi seguís l’examen detalhat ("consideration stage" o "report stage"). Mai, s’utiliza una practica nomenada "kangaroo" (Article 32 del Reglament) autreja l’Orator de causir quals amendaments son debatuts. Aqueste dispositiu es tanebn utilizat segon l’aticle 89 del Reglament pel president del comitat, per restrénher lo debat al comitat. L’Orator, qu’es imparcial entre las partidas, per convencion causís los amendaments a debatre que representan la divisions màger de l’opinion al sen de la Cambra. D’autres amendaments pòdon tecnicament èsser prepausats, mas en practica a pas d’escsença de succès solament se las partidas a la Cambra an de mal a se destriar. Quichant, seràn normalament vencuts per acclamacion.

Un còp que la Cambra estudièt lo projècte, la tresena lectura comença. Dins la Cambra de la Comunas, pas cap d’autres amendaments se pòt apondre, e l’adopcion de la mocion "Que lo projècte siá ara legit pel tresen còp" passa per l’ensemble del projècte. A la Cambra dels Lòrds se pòt apondre d’amendaments. Après l’adopcion de la tresena lectura, la Cambra dels Lòrds deu votar la mocion "Que lo projècte siá adoptat". Seguent l’adopcion a una Cambra, lo projècte es enviat a l’autra Cambra. S’es adoptat en tèrmes identics per ambedoas Cambras, pòt èsser presentat a la Sanccion Reialala. Se una de las Cambra adòpta d’amendaments que l’autra agrada pas, E que la doas Cambras pòdon pas resòlvre lors desacòrdis, lo projècte normalament cai.

Dempuèi l’adopcion de Parliament Act 1911 lo poder de la Cambra dels Lòrds per regetar los projèctes adoptats per la Cambra de la Comunas foguèt restrench, amb d’autras restriccions foguèron establidas pel Parliament Act 1949. Se la Cambra de la Comunas adòpta un projècte public dins doas sesilhas successivas, e la Cambra dels Lòrds lo regeta dins ambedos cases, la Comunas pòdon presentar lo projècte al Sobeiran per sa sanccion, sens prene en compte lo rebut de la Cambra dels Lòrds. Que que siá, lo projècte deu èsser adoptat per la Cambra de la Comunas al mens un mes calendar abans la fin de la sesilha. La disposicion s’aplica pas als Projèctes Privats e als Projèctes Publics an per origina la Cambra dels Lòrds o se cercan a espandre la durada del Parlament al delà dels cincs ans. Una procedura especiala s’aplica al respècte dels projèctes classificats per l’Orator de la Cambra de la Comunas coma "Projècte Budgetari". Un projècte budgetari concernís solament la fiscalitat nacionala e los fons publics; la certificacion de l’Orator es supausada veraia quina que siá escasença. Se la Cambra dels Lòrds capita pas a adoptar lo projècte budgetari dins lo mes de son passatge dins la Cambra de las Comunas, La Cambra Bassa pòt directament sometre lo projècte a la Sanccion del Sobeiran.

La darrièra estapa demanda l’autreg de la Sanccion Reiala. En teoria, lo sobeiran pòt autrejar o rebutar la Sanccion Reiala (fasent del projècte una lei o lo veto del projècte). A l’ora d’ara lo sobeiran sempre autreja la Sanccion Reiala, utilizant los mots normands de "La Reyne le veult" (La Reina lo vòl; "Le Roy" dins lo cas del rei). Lo darrièr refús d’autreg de la Sanccion foguèt en 1708, quand la Reina Annan refusèt la Sanccion per un projècte "per l’installacion de la Milícia en Escòcia", pels mots "La reyne s'avisera" (La Reina s’avisarà).

Atal, cada projècte obten la Sanccion dels tres compausants del Parlament abans de venir lei (levat quand la Cambra dels Lòrds es otrapassada segon lo Parliament Acts 1911 and 1949). La formula "QUE SIÁ ADOPTAT per la fòrça exellenta Majestat la Reina [lo Rei], Per e amb l’avís e consentida del Lòrds Esperitals e Temporals, e de las Comunas, dins aqueste present Parlament assemblat, e per l’autoritat d’aquestes, çò que seguís atal:-" o, quand l’autoritat de la Cambra dels Lòrds a estat otrapassada segon los Parliament Acts, la formula "QUE SIÁ ADOPTAT per la fòrça exellenta Majestat la Reina [lo Rei], Per e amb l’avís e consentida de las Comunas, dins aqueste present Parlament assemblat, e per l’autoritat d’aquestes, en acòrdi amb las disposicions dels Actes del Parlament de 1911 e 1949, çò que seguís atals:-" aparéis al començament de cada Acte del Parlament.

Abans la creacion de la Cort Suprèma del Reialme Unit en 2009, lo Parlament èra la mai nauta cort del reialme per fòrça matèrias. La jurisdiccion del Parlament ven d’una ancian costuma de demandar a las Cambras de redreçar los grèuges e far la justícia. La Cambra de la Comunas acabèt de prene en compte las peticions per anullar los jutjaments de la corts mai bassas en 1399, daissent de fach la Cambra dels Lòrds coma cort de darrièr ressòrt. A l’epòca modèrna, las foncions judiciària de la Cambra dels Lòrds èran pas realizada pel plen de la Cambra, mas pels Lòrds d’Apellacion a l’Ordinari (los judges avent obtengut de dignitat de pariatges a vida segon lo Appellate Jurisdiction Act 1876) and by Lòrds en Apellacion (d’autres pars amb experiéncia judiciària). Pasmens, amb lo Constitutional Reform Act 2005, aquestas foncions judiciàrias foguèron transferidas a la Cort suprèma en 2009, e los Lòrds en Apellacion a l’Ordinari venguèron los primièrs Jutges de la Cort Suprèma. Los Pars qu’ocupan una nauta foncion judiciària son pas pus autorizats a parlar a la Cambra dels Lòrds fins a lor retirada coma jutges.

D’autras foncions judiciàrias foguèron realizadas istoricament per la Cambra dels Lòrds. Fins a 1948, èra lo còrs que jutjava los pars per felonniá o nauta traïson; ara, son jutjats per las jurisdiccions normalas. Lo darrièr procés per un par a la Cambra dels Lòrds se debanèt en 1935. Quand la Cambra de la Comunas plaça en acusacion (impeachment) un individú, lo prcés se debana a la Cambra dels Lòrds. Los Impeachments son ara benlèu revolguts, se debanèt pel darrièr còp en 1806. En 2006, unes parlamentaris assagèron de far tornar la costuma, signan una mocion per un impeachment de Tony Blair, mas sens succès.

Lo Govèrn britanic es responsable fàcia al la Cambra de las Comunas. Pasmens, ni lo Primièr Ministre o los membres dels Govèrn son pas elegits per la Cambra de las Comunas. A la plaça, la Reina [lo Rei] demanda a la persona mai susceptibla de mandar la pièja de la majoritat a la Cambra, normalament lo líder del mai grand partit de la Cambra de la Comunas, per formar un govèrn. Per poder èsser responsable fàcia a la Cambra Bassa, lo Primièr Ministre e fòrça membres del Cabinet son, per convecion, de membres de la Cambra de la Comunas. Los darrièr Primièr Ministre membre de la Cambra dels Lòrds èra Alec Douglas-Home, 14n Comte de Home, que venguèt Primièr Ministre en 1963. Per aderir a la convencion d’èsser responsable a la Cambra Bassa, renoncièt al pariatge e foguèt elegit a la Comunas unes jorns abans de venir Primièr Ministre.

Los Govèrns tendon a dominar las foncions legislativas del Parlament, utilizant los majoritat integrada a la Cambra de la Comunas, e a vegada utilizan lo clientellisme per nomenar de pars favorables al Lòrds. En practica, los govèrns pòdon passat quina que siá legislacion a las Comunas, levat en cas de disciéncia màger dels parlamentaris de la majoritat. Quitament dins aquestas escasenças, es fòrça improbable que lo projècte siá rebutada, quitament lo parlamentaris dissidents serián capables d’obténer de concessions del govèrn.

Lo Parlament contraròtla l’executiu adoptant e remandant los Projèctes de lei per respondre de lors accions, que siá a l’escasença de las « Questions al Primièr Ministre » o pendent las reünions dels comitats parlementaris. Dins ambedoas cases, los Ministres son questionats pels membres de lors Cambras, e son obigats de respondre.

Pasmens se la Cambra dels Lòrds pòt contrarotlar l’executiu a l’escasença de las Questions al Primièr Ministre e dins los comitats, pòt pas capvirar lo Govèrn. Un ministèri deu de contunh aver la fisança e la pièja de la Cambra de la Comunas. La Cambra Bassa pòt indicar son manca de sosten e rebutar una mocion de fisança o adobtant una mocion de desfisança. Las mocions de fisanças son mai sovent d’origina governamentala per tornar enforçar sa pièja dins la Cambra, alara que la desfisança son introducha per l’oposicion. A vegada las mocions prenenon aquestas formas: "Aquesta Cambra a [pas] la fisança del Govèrn de Sa Majestat" mas n’existisson d’autras, sovent se referissent a de politicas que pòrta o que s’opausa portadas lo Parlament.

Quand un Govèrn a perdut la fisança de la Cambra de la Comunas, es a dire qu’a perdut la possibilitat d’assegurar de garantidas d’autoritat a la Cambra de la Comunas al subjècte de la fiscalitat, lo Primièr Minisitre es obligat o de demissionar, o de cercar la dissolucion del Parlament amb novèla eleccion generala. Senon lo mecanisme del govèrn se clava en unes jorns. La tresena causida - realizar un còp d’Estat o una revolucion antidemocratica - es malaisit de concebre a l’ora d’ara.

Quand lo Primièr Ministre a pas pus la majoritat necessària e demanda la dissolution, lo Sobeiran pòt en teoria regetar la demanda, forçar sa demission e a autorizar lo Líder de l’Oposicion a formar un Govèrn novèl. Aqueste poder (Lascelles Principles) es utilizat fòrça rarament. Aquestas condicions e principes son de convencions constitucionalas venent dels poders e resèrva del Sobeiran e d’una practica e tradicion de longas, non previstas per la lei.

Al Reialme Unit, las questions al Govèrn (question time) a la Cambras de la Comunas duran una ora cada jorn de Diluns a Dijòus (de 2:30 a 3:30 pm Diluns, de 11:30 A 12:30 pm Dimarç a Dimercre, e de 9:30 to 10:30 am Dijòus). Cada ministèri del Govèrn a sa plaça dins un ròtle que torna cada setmana. Se fa excepcion al ròtle las Questions (Questions al Líder de la Cambra de la Comunas), a aquestes questions se respond cada Dimarç suls Afars de la Cambra la setmana venenta. Puèi, las Questions al Primièr Ministre se debanan cada Dimercres each de 12 a12:30 pm.

En mai dels ministèris del Govèrn, se fa tanben de questions per los Comissionaris de la Glèisa.^[19] encara, cada membre del Parlament es autorizat a pausar de question per escrich. Las question escrichas son adreçadas al cap d’un departament ministerial del govèrn, mai sovent lo Secretari d’Estat, mas sovent i respond lo Ministre d’Estat e lo Sossecretari d’Estat. Las Questins Escrichas son somesas als Clègues del Tablèu del Burèl, sus papièr o de biais electronic, e las responsas son registradas al The Official Report (Hansard) que siá largament disponible e accessible.^[19]

A la Cambra dels Lòrds, una mièja ora es prevista cada vespre après lo començament de l’òbra del jorn per las questions oralas dels Lòrds. Un par somés una question en avança, ont aparéis dins un ròtle pel jorn dich.^[19] Lo Lòrd dirà: "Los meus Lòrds, vos demadi la permission de pausar la Question que se ten sul ròtle". Lo Ministre responsable alara respond a la question. Lo Lòrd es alara autorizat a pausar una question suplementària e los autres pars fan las questions seguentas sul tèma figurant sul ròtle. (Per exemple, se lo subjècte de la question es l’immigracion, los Lòrds pòdon far al Ministre quina que siá question sul tèma pendent la passa).^[19]

Existís diferentas opinions al subjècte de la sobeiranetat del Parlament. Segon lo jurista Sir William Blackstone, "Ten una autoritat sobeirana e sens contraròtle per far, confirmar, alargar, restrénher, abrogar, reviscolar, e expausar de leis, suls subjèctes de quin que siá tipe, ecclesiastic, o temporal, civil, , maritim, o criminal ... pòt, en brèu, far tota causa qu’es pas impossibla per natura."

Una opinion diferenta es tenguda pel jutge escocés Lord Cooper of Culross. Al jutjar l’afar MacCormick v. Lord Advocate coma Lòrd President de la Cort en Session, declarèt, "Lo principe de sobeiranetat sens limita del Parlament es un principe especificament anglés e ten pas de centrartida dins la lei constitucionala escocesa." De contunhar "Considerant que l’Union de las legislaturas avaliguèt los Parlaments d’Escòcia e d’Anglatèrra per los remplaçar per un Parlament novèl, Manqui de veire perque un Parlament novèl de Grand Bretanha deu eretar de totas la caracteristicas singularas del Parlament anglés e non pas de l’escocés." Que que siá, fa pas de conclusion al subjècte.

Alara, la question de sobeiranetat del Parlament aparéis demorant pas resolguda. Lo Parlament estatuèt pas legislativament sus sa quita sobeiranetat. Una possibla limitacion del Parlament al subjècte fa referéncia al sistèma legal escocés e a la religion presbiteriana, que lors sèrvas èran una de las condicions prealablas de l’Escòcia a la creacion del Parlament unificat. Dempuèi lo Parlament del Reialme Unit es basat sus aquestas promesas, benlèu qu’a pas lo poder de far de leis per las trencar.

Lo poder del Parlament foguèt a vegas quitament erodat per la sieunas leis. Los actes adoptats en 1921 e 1925 garantisson per la Glèisa d’Escòcia una independéncia complèta en matèria eclesiastica. Mai recentament, son poder èra restrench per èsser membre de l’Union Europèa.

Lo Parlament tanben deguèt desvolopar de Parlaments e Assambladas nocionalas amb diferents gras d’autoritat legislativa en Escòcia, Galas e Irelanda del Nòrd. Lo Parlament garda lo poder suls domènis que la responsabilitat ligada a las institucions devolgudas, mas deuriá obténer l’acòrdi d’aquestas institucions per agir a lor plaça. Tanben, balhèt lo poder al Ministre de la Corona per far de reglamentacions, e lo poder d’agir sus la legislacion religiosa al Sinòde General de la glèisa d’Anglatèrra.

Dins totes los cases de per abans mencionats, l’autoritat foguèt concedida per un acte parlamentari e pòt èsser levada del mèsme biais. Per exemple, es de l’entièra autoritat del Parlament d’abolir la devolucion dels govèrns d’Escòcia, de Galas e d’Irlanda del Nòrd o de quitar l’UE. Pasmens, del mèsme biais lo Parlament revoquèt sa competéncia legislativa sus l’Austràlia e lo Canadà (Australia Act 1986 e Canadà Act 1986): quitament se lo Parlament del Reialme Unit adoptariá una accion de retorn, auriá pas d’efièch sus l’Austràlia e lo Canadà que la competéncia del Parlament Imperial es pas pus reconeguda en drech.

Una exepcion plan coneguda al poder del Parlament concernís l’avenir dels Parlaments futurs. Pas cap d’acte del Parlament actual pòt pas enebir un amendment o revocacion d’un futur Parlament. Per example, quitament se l’Acte d’Union de 1800 establís que los reialmes de Gran Bretanha e d’Irlanda seràn units "per sempre", lo Parlament deguèt permetre a l’Irlanda (levat lo Nòrd) de quitar lo Reialme Unit en 1922.

Cada Cambra del Parlament ten e garda de privilègis ancians. La Cambra dels Lòrds invòca de drech inerants. Dins lo cas de la Cambra de las Comunas, l’Orator va a la Cambra del Lòrds al novèl Parlament començar e demanda als representants del sobeiran de confirmar los privilègis e los drechs "incontestablas" de la Chambra bassa. la ceremonia observada per la Cambra de la Comunas data del règne d’Enric VIII. Cada Cambra es lo gardian de sos privilègis, e pòt castigar las infraccions. L’espandiment del privilègi parlamentari es basat sus la lei e la costuma. Sir William Blackstone establís qu’aquestes privilègis son "fòrça largs e indefinits", e pòdon èsser definits sonque per las quitas Cambras del Parlament.

Lo màger privilègi revendicat per las doas Cambras es la libertat d’expression pendent los debats; pas res de çò que se dich dins quina que siá Cambra poirà èsser jutjat per una cort o autra institucion fòra del Parlament. Un autre privilègi revendicat es aqueste d’èsser pas arrestat; a una epòca se deviá demandar per que siá aplicat quina que siá arrestacion levat per nauta traïson, feloniá e infraccion contra la patz mas ara son exclusidas del privilègi totas las arrestacions per de cargas criminalas; s’aplica pendent la sesilha del Parlament, e 40 jorns abans e après cada sesilha.^[20] Los membres d’ambedoas Cambras son pas pus privilegiats al subjècte del servici per las juradas.^[21]

Ambedoas Cambras tenon lo poder de castigar las infraccions a lor privilègi. L’ofensa al Parlament—per example, refús d’obeir a una subpoena venent d’un comitat—tanben pòt èsser castiga. La Cambra dels Lòrds pòt empresonar un individú per un periòde de temps, mas un individú empresonat per la Cambra de la Comunas es liberat fins a la prorogacion.^[22] Los castigs impausats per ambedoas Cambras los pòdon pas contestar quina que siá cort, e las leis suls drechs umans s’aplica pas.^[23]

Fichièr:Parliament portcullis.png

L’emblèma gaireben oficial de las Cambras del Parlament es lo rastèl coronat. Lo rastèl figurava a l’origina sus l’escut de diferents ostals nòbles angleses del sègle XIV. Foguèt adoptat pels reis de la dinatia dels Tudors al sègle XVI, a l’epòca que lo Palais de Westminster venguèt lo sèti regular del Parlament. La corona foguèt aponduda per realizat un escut especific amb simbòl reial.

Lo rastèl benlèu foguèt d’en primièr associat al Palais de Westminster que son usatge coma decòrs dins la reconstruccion après incendi en 1512. Pasmens a l’epòca, èra pas que un dels diferents simbòls. L’utilizacion generalizada del rastèl per tot lo palais data del sègle XIX, quand Charles Barry e Augustus Pugin utilizèron de biais extensiu coma element de decòrs pel palais novèl bastit après l’incendi de 1834.

Lo rastèl coronat foguèt acceptat pendent lo sègle XX coma emblèma de las doas Cambras del Parlament. Foguèt simplament lo resultat de l’usatge e de la costuma puslèu qu’una decision especiala. L’emblèma aparéis ara sus las fornituras oficialas, las publicacions e papièrs, e es la marca de diferents objèctes en usatge del Palais de Westminster, coma los cobèrts, l’argenteria e porcelanas.^[24] De variantas rojas e verdas son utilizadas per destriar la Cambra dels Lòrds e la Cambra de las Comunas.

Modèl:Refbegin

•  {{{títol}}}. 
•  {{{títol}}}. 
• .
•  {{{títol}}}. 
• Modèl:Cite EB1911
• «{{{1}}}»
•  {{{títol}}}. 

Tanner, R. J. (October 2000). The Lords of the Articles before 1540: a reassesment. 

•  {{{títol}}}. 

Modèl:Refend

•  {{{títol}}}. 

• The Parliament of the United Kingdom. Official website.
• Public Policy Hub – Parliament and law making
• Hansard from 1803 to 2005
• The Parliament of the United Kingdom. Parliament Live TV.
• The British Broadcasting Corporation. (2005). "A–Z of Parliament."
• The Guardian. Politics.
• The Guardian. House of Lords.
• Parliamentary procedure site at Leeds University
• British House of Commons people (C-SPAN)
• Works by or about Parliament of the United Kingdom at Internet Archive
• Works by Parliament of the United Kingdom at LibriVox (public domain audiobooks)