Satira
La satira es un sosgenre liric qu'exprimís d'indignacion cap a mantuna causa o persona, amb una tòca moralizairitz, ludica o risolièra. S'escriu en pròsa o en vèrs o en alternant las doas formas (satira menipea).
Origina
[modificar | Modificar lo còdi]Sorgís en Grècia (los iambografs Simonides de Amorgos e Arquiloco de Pharos principalament, encara que tanben lo comediograf Aristofanes, l'utilizan dins sas òbras, coma tanben lo poèta Bion e los filosòfs cinics Menip de Gadara e Lucian de Samosata), mas se desvolòpa fondamentalament a Roma (Enni, Lucili, Varron, Catul, Oraci, Juvenal, Persi, Marcial, per ordre cronologic). Marc Fabi Quintilian considerava tanben la satira coma un genre complètament roman.
Estil
[modificar | Modificar lo còdi]La satira se servís generalament de l'umor, de l'anecdòta e de l'engenh per tal de ridiculizar los defèctes socials o individuals, en fasent atal una critica sociala; imita de còps l'epigrama, qu'exprimís un sol concèpte e un unic tèma de borla; mas, al contrari, la satira es generalament pus longa e prolixa.
Autors
[modificar | Modificar lo còdi]Enni, Lucili e Varron escriguèron de satiras inspiradas per la filosofia cinica o estoica, que s'exprimiá a travèrs discors morals nomenats diatribas. Epictet, Bion, Menip e Lucian de Samosata avián ja escrich aquel tipe de discors que ridiculizavan los defèctes morals e socials e serviguèron de modèl d'aquestes escrivans latins.