Brevik

Brevik
stad
Brevik sett frå brua. «Øya», med Brevik kyrkje, til høgre i bildet.
Land	Noreg
Brevik 59°03′32″N 9°41′15″E / 59.058888888889°N 9.6875°E / 59.058888888889; 9.6875
Wikimedia Commons: Brevik, Telemark

Brevik er eit tettbygd strøk i Porsgrunn kommune i Telemark. Brevik var eigen kommune fram til kommunesamanslåinga i 1964, då staden, saman med Eidanger og Porsgrunn, blei ein ny kommune som fekk namnet Porsgrunn. Brevik er i dag ein bydel i den store fleirkjernebyen i Grenland, som SSB kallar tettstaden Porsgrunn/Skien.

Brevik blir rekna som ein av dei best bevarte «seglskutebyane» i Noreg. Byen ligg ytst på Eidangerhalvøya, og var tidlegare ei viktig utskipingshamn for blant anna is og trelast.

• 1622: General-admiral Cort Adeler blei fødd.
• 1630: Militært batteri (blokkhus) blei sett opp på Øya (Blokkhustangen).
• 1670: Den første kyrkja i Brevik blei bygd.
• 1680: Brevik fekk ladestadsrettar.
• 1689: Brevik fekk postkontor.
• 1693: Brevik fekk sitt første skulestyre.
• 1760. Den første brua over til Øya blei bygd.
• 1761: Stor bybrann i Brevik.
• 1779: Kongeleg løyve til overfarta Brevik-Stathelle.
• 1780: Dei første vektarane blei tilsette.
• 1800: Nok ein stor brann. Brevik hadde no ca. 1000 innbyggjarar.
• 1801: Militært kanonbatteri blei sett opp på Øya.
• 1820. Gapestokken ved kyrkja blei tatt ut av bruk.
• 1837: Morten Thrane Esmark blei den første ordføraren i byen.
• 1838: Postrøvar Berg blei halshogd på Batteriet.
• 1845. Brevik fekk bystatus.
• 1846: Brevik fekk middelskule.
• 1847: Brevik fekk apotek. – Brevik Sparebank blei skipa.
• 1849: Brevik fekk si første avis «Adressetidende».
• 1849: Brevik fekk offentleg bibliotek.
• 1855: Brevik telegrafstasjon blei opna.
• 1867: Dei første vassverkdammane blei bygde.
• 1878: Den andre kyrkja i Brevik blei innvigd.
• 1882: Setrevegen blei etablert som ny hovudveg inn til byen.
• 1883: Brannvakttårnet blei bygd.
• 1895: Brevik jernbanestasjon blei opna av kong Oscar II.
• 1896: Postruta med båt Brevik-Kristiansand blei opna.
• 1905: Den første kinoen i Brevik.
• 1907: Kong Chulalongkorn av Siam (Thailand) vitja Brevik.
• 1914: Brevik fekk elektrisk lys.
• 1919: Sementproduksjonen starta ved Dalen Portland Cementfabrik.
• 1921: Brevik fekk eige sjukehus.
• 1925: Brevik fekk gamleheim.
• 1931: Fiskebasaren blei bygd.
• 1945: Brevik fekk byvåpen.
• 1949: Langbrygga blei opprusta med betongbrygge.
• 1950: Furulund Idrettspark blei opna.
• 1952: Det blei bygd ny bru til Øya.
• 1958: Blekebakkvegen blei bygd.
• 1960: Brevik kyrkje brann.
• 1961: Ny skule blei teken i bruk på Åsen.
• 1962: Brevik bru blei teken i bruk.
• 1963: Ny kino blei bygd.
• 1963: Den tredje kyrkja i Brevik blei innvigd.
• 1963: Kommunesamanslåing. Eidanger og byane Brevik og Porsgrunn blei slått saman.
• 1964: Ny kommune blei oppretta med Porsgrunn som namn.
• 1966: Ferjeruta Brevik-København startar.
• 1979: Kystverket sin trafikksentral på Strømtangen blei oppretta.
• 1982: Breviksbåten «Alliance» blei verdsmeister i segling i ynglingeklassen i Florida.
• 1992: Brevik sjukeheim blei teken i bruk.
• 1995: Kong Harald og dronning Sonja vitja Brevik.
• 1996: Grenlandsbrua blei opna av kong Harald.

Brevik fekk eigen jernbaneline – Brevikbanen – i 1895. Persontrafikken blei nedlagd i 1968, og jernbanesporet er seinare, saman med delar av stasjonsområdet, blitt rive. I dag blir berre delar av bana brukt på strekninga frå Norcem til Porsgrunn for godstransport.

Brevik sitt første postkontor blei opna sommaren 1689. Byen var eit naturleg knutepunkt for posttrafikken i Sør-Noreg og blei hovudpostkontor for heile Skiensfjorden. På byrjinga av 1800-talet var det berre dei fire største byene i Noreg – Bergen, Trondheim, Kristiandsand og Oslo – som hadde større postomsetning enn Brevik. Postkontoret blei lagt ned og bytta ut med Post i butikk 17. september 2001, etter meir enn 300 års drift.

• Curt Adelaer
• Johan Castberg
• Christian Münster
• Jon Gjønnes
• Finn Kristensen

• Brevik Historielag: Innhald i årbøker
• Varden: Brevik - en eventyrby^{[daud lenkje]}