Abraham Kuijper

Abraham Kuijper
Statsborgarskap	Kongeriket Nederlanda
Fødd	29. oktober 1837 Maassluis
Død	8. november 1920 (83 år) Haag
Yrke	journalist, teolog, politikar, universitetslærar, forkynnar, jurist
Språk	nederlandsk
Politisk parti	Anti-Revolutionaire Partij
Medlem av	Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
Religion	kalvinisme, Reformed Churches in the Netherlands
Ektefelle	Johanna Hendrika Schaay
Abraham Kuijper på Commons

Abraham Kuijper (29. oktober 1837–8. november 1920) var ein nederlandsk teolog, politikar og journalist. Han grunnla det nederlandske Anti-Revolutionaire Partij (ARP) og var statsminister i Nederland frå 1901 til 1905.

Kuijper kom frå Maassluis, vest i Nederland. I 1855 vart han student han ved universitetet i Leiden og studerte litteratur, filosofi og teologi. Han fekk doktorgrad i teologi i 1852 med ei avhandling som samanlikna læra til Jean Calvin med den til Jan Łaski. Sjølv var Kuijper kalvinist. Han starta prestegjerninga si same året i småbyen Beesd.

Han forlét Beesd i 1867, og fekk fyrst jobb i Utrecht, deretter i Amsterdam i 1870. I 1871 starta han å skriva for avisa De Heraut, og året etter starta Kuijper si eiga avis De Standaard.

I 1874 vart Kuijper medlem i parlamentet som representant for det konservative partiet. Han flytte til Haag, og to år etter skreiv han det som la grunnlaget for det komande Anti-Revolutionaire Partij. ARP vart skipa i 1879 med Kuijper som partileiar. Tilhengjarane av Kuijper gav han klengenamnet Abraham de Geweldige - «Abraham den veldige». I 1880 grunnla han det private Vrije Universiteit i Amsterdam, og vart også professor i teologi ved universitetet.

Kuyper og ei gruppe kyrkjegåarar hadde uttalt seg om at den reformerte kyrkja i Nederland var vorten for liberal, og burde venda tilbake til dei gamle kalvinske standardane. Gruppa på om lag 80 medlemmer vart på grunn av dette suspendert frå den reformerte folkekyrkja i 1886. Dei suspenderte fortsette likevel å samlast saman og kalla seg Doleantie, «Dei syrgjande» på grunn av sorga dei kjende for den reformerte kyrkja. Doleantie utvikla seg til ei raskt veksande frikyrkje, og hadde 180.000 medlemmer i 1889.

Abraham Kuijper skreiv også ei rekkje politiske og teologiske bøker, m.a. oppslagsverket Encyclopædie der heilige Godgeleerdheid i 3 bind frå 1894. Han vart statsminister i august 1901 for ARP og hadde stillinga fram til 1905. Ein periode var han også innanriksminister i Nederland. I 1913 vart Kuijper kommandør av Den nederlandske løves orden. Frå 1913 var Kuijper medlem i senatet for provinsen Zuid-Holland fram til han døydde i Haag i 1920.

• «Abraham_Kuyper» i Store norske leksikon, snl.no., henta inn 5. desember 2011.