Sjå kjelda til Ogg

Du har ikkje løyve til å endre denne sida av di:
IP-adressa di er i et i et IP-intervall som har blitt blokkert på alle Wikimedia-wikier.
Blokkeringen ble gjort av ‪Hasley‬. Årsaken som ble oppgitt var Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected: .
Blokkeringen startet: 18. desember 2022 kl. 17:21
Blokkeringen utløper: 18. desember 2025 kl. 17:21
Din nåværende IP-adresse er 62.210.136.28. Det blokkerte IP-intervallet er 62.210.0.0/16.
⧼blockedtext-includedetails-queries⧽ Hvis du mener du ble blokkert ved en feil kan du finne mer informasjon og instruksjoner i den globale policyen Ingen åpne proxyer.
Du kan også diskutere blokkeringen ved å poste en forespørsel om gjennomgang på Meta-Wiki. Du kan også sende en e-post til forvalternes VRT-kø på stewards@wikimedia.org. Husk å ta med alle detaljene ovenfor.
Du kan sjå og kopiere kjeldekoden til denne sida.
{{Infoboks_filformat|
namn=Ogg|
logo= | 
filending=.ogg|
MIME-type=application/ogg|
magisk tal=OggS|
utvikla av=[[Xiph.org Foundation]]|
formattype=[[Konteinarformat]]|
konteinar for=[[FLAC]], [[Vorbis]], [[Theora]], [[Speex]], etc.|
nettstad=[http://www.xiph.org/ogg/ Xiph.org]|
}}

'''Ogg''' er eit [[Programvarepatent|patentfritt]], [[open standard]] [[konteinarformat]] for [[digital]]e [[multimedia]]-[[bitstraum]]ar, definert av [[Xiph.Org Foundation]]. Ei Ogg-fil kan innehalda fleire ulike mediafiler, organiserte for effektiv avspeling.

Filene i ei Ogg konteinarfil kan kodast og dekodast med mange ulike [[open kjeldekode]] [[codec|kodekar]] for [[digital audio|lyd]], [[digital video|video]] og tekst (for til dømes undertitlar). Filer med endinga «.ogg» kan innehalda alle typar Ogg-mediafiler og på grunn av at formatet er lisensfritt har dei ulike Ogg-kodekane vorte nytta i mange forskjellige [[mediaavspelar]]ar, både gratis og kommersielle. Mange produsentar av bærbare mediaspelarar nyttar òg Ogg-kodekar.

Ogg-filer vert ofte nytta for [[Vorbis]]-koda audio-filer, som då vert kalla «Ogg-Vorbis-format», eller «Ogg-Vorbis-filer». Andre populære [[Xiph]]-kodekar er videokodeken [[Theora]] og talekodeken [[Speex]].

Ogg-formatet, er ein del av eit større [[Xiph.org Foundation]]-initiativ for å utvikla opne og gratis standardar for koding og dekoding av multimediainnhald. Xiph har laga ein såkalla ''referanseimplementering'' som er kan lastast ned gratis. Siste versjonen er '''libogg 1.1.3'''<ref>[http://lists.xiph.org/pipermail/vorbis-dev/2005-November/018295.html libogg 1.1.3], 27/11 2005.</ref>.

== Filformatet ==
Ogg-filer inneheld dataeiningar som vert kalla «Ogg pages» (Ogg-sider). Kvar side startar med [[tekststreng]]en «OggS», som identifiserer fila som ei Ogg-fil. Kvar side har eit [[sidehovud]] som inneheld eit ''serienummer'' og eit ''sidenummer'', som identifiserer sida som ei av fleire sider som til saman utgjer ein [[bitstraum]]. Ei Ogg-fil kan innehalda feire bitstraumar, som vert avspela saman (audio og video til dømes). Dei individuelle sidene i kvar bitstraum er da merkte slik at dei vert avspela til rett tid. Bitstraumar kan òg verta lagt til andre filer, slit at bitstraumane vert dekoda sekvensielt. Dette vert kalla «chaining» (lenking).

== Sidestruktur ==
Strukturen til sidehovudet i ei Ogg-fil ser slik ut:

  0                   1                   2                   3
  0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1| Byte
 +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
 | opptaksmønster: Magisk nummer for sidestart  «OggS»          | 0-3
 +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
 | versjon       | hovudtype   | granule_posisjon               | 4-7
 +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
 |                                                               | 8-11
 +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
 |                               | bitstraum serienummer        | 12-15
 +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
 |                               | sidesekvensnummer            | 16-19
 +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
 |                               | [[CRC]]_sjekksum                 | 20-23
 +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
 |                               | sidesegment | segmenttabbel  | 24-27
 +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+
 | ...                                                          | 28-
 +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+

;Opptaksmønster - 32 bit
:«Opptaksmønstret» (captur pattern), eller «synkroniseringskoden» er ein «magisk verdi» som vert nytta for synkronisering når Ogg-filer vert lesne og tyda (parced). Alle sidene startar med sekvensen «OggS», på fire [[Byte i informatikk|Byte]]. Denne sekvensen kan nyttast for å resynkronisera ein [[parser]] når data er delvis tapt eller [[korrumpert data|korrumpert]]. Sekvensen kan difor nyttast som ein delvis kontroll på at innhalder i file er intakt, før resten av innhaldet er tyda.

;Versjon - 8 bits
:Dette feltet syner versjonsnumret til Ogg-formatet, noko som er nyttig i samband med framtidige utvidingar. Det er for tida 0.

;Hovudtype - 8 bit
:Dette er eit 8-bits flagg-felt, som syner kva for sidetype som kjem etterpå. Biten heilt til høgre er bit 0 og har verdien 0x01. Den nest minst signifikante biten, bit 1, har verdien 0x02, bit 3 har verdien 0x04 og så bortetter. 
:{| class="wikitable"
!width="5%"|Bit
!width="10%"|Verdi
!width="10%"|Flagg
!width="75%"|Sidetype
|-
|0
|0x01
|Framhald 
|Den fyrste pakken i denne sida er framhald av den førre pakken i den logiske bitstraumen.
|-
|1
|0x02
|BOS
|Beginning Of Stream (Straumstart). Denne sida er den fyrste sida i den logiske bitstraumen. BOS-flagget må vera sett i den fyrste sida i kvar logisk bitstraum og må ikkje vera sett i noko anna side. 
|-
|2
|0x04
|EOS
|End Of Stream (straumslutt). Denne sida er den siste sida i ein logisk bitstraum. EOR-flagget må vera sett i den siste sida av kvar logisk bitstraum og må ikkje vera sett i noko anna side. 
|}

;Granule Posisjon - 64 bit
:''Granule posisjon'' er eit tidsmerke (ein abstrakt verdi) som vert tillagt meining av kodeken. Det kan til dømes vera antal [[data sampel|sampel]], talet på rammer, eller ha ei meir kompleks tyding.

;Bitstraum serienummer - 32 bit
:Dette feltet inneheld eit serienummer som syner at ei side høyrer til ein bestemt logisk bitstraum. Kvar logisk bitstraum i ei fil har ein unik verdi og dette feltet syter for at ei realisering vert i stand til å senda ei side til rett dekodar. Til dømes, når ei typisk vorbis+theora-fil vert dekoda vil audio-bitstraumen verta senna til ein vorbis-dekodar og video-straumen til ein theora-dekodar.

;Sidesekvensnummer - 32 bit
:Dette feltet er eit monotons aukande felt for kvar logisk bitstraum. I den fyrste sida er det 0, i den andre 1, osb. Dette kan nyttast av ein dekodar å detektera at det manglar sider.

;Sjekksum - 32 bit
:Dette feltet inneheld ein [[sjekksum]] for all data i sida. Dette kan nyttast for å kontrollere at dataen i sida ikkje har vorte endra (korrumpert) etter at sjekksummen vert utrekna. Sider som har feil sjekksum bør ikkje nytast.

;Sidesegment - 8 bit
:Dette feltet syner talet på segment i sida. Det indikerer òg kor mange byte etterfylgjande segmenttabell inneheld. Ei side kan maksimalt innehalda 255 segment.

;Segmenttabell
:Segmenttabellen er ein 8-bits vektor med verdiar som indikerer lengda på kvart segment i sida. Antal segment kan hentast frå føregåande sidesegmentfelt. Lengda på kvart segment er mellom 0 og 255 Byte.

Segmenta kan grupperast i ''pakkar'', som er meiningsfylte dataeiningar for ein dekodar. Når segmentlengda er 255 tyder dette at det etterfyljande segmentet høyrer til i same pakke og at det skal skøytast på etter dette segmentet. Når segmentlengda er 0 - 254 tyder det at dette er det siste segmentet i denne pakken. Når pakkelengda er eit multippel av 255 vil det siste segmentet ha lengd 0.

Når den siste pakken held fram i neste side vil lengda til siste segment vera 255 og framhaldsflagget vil vera sett i den etterfyljande sida, for å syna at starten på neste side er framhald av føregåande side.

== Ogg-kodekar ==
Ogg er berre eit konteinarformat; audio- og/eller videomaterialet ligg i Ogg-«konteinarar» inne i Ogg-fila. Desse konteinarane kan innehalda audio og video koda med ymse kodekar. Ei Ogg-fil som inneheld ein film vil (som oftast) innehalda både ein videostraum og ein audiostraum. Desse to straumane vil vera koda med to ulike kodekar, ein videokodek og ein audiokodek.

* [[Audiokodek]]ar
** [[Datakomprimering med tap|Med tap]]
*** [[Speex]]: kodar tale med låge [[bit-rate|bitratar]] (~8-32 kbit/s/kanal)
*** [[Vorbis]]: kodar audio med middels til høge bitratar (~16-500 kbit/s/kanal) 
** [[Tapsfri datakomprimering|Tapsfri komprimering]]
*** [[FLAC]]: komprimerer utan tap og høver for arkivering og distribusjon med så høg kvalitet som mogleg
* [[Videokodek]]ar
** [[Theora]]: Tufta på [[On2]] sin [[VP3]]-kodek. Theora er eit alternativ til [[MPEG-4]]-video (koda med kodekar som [[H.264]], [[Xvid]] og [[DivX]]) og proprietære videoformat ([[RealVideo]], [[Windows Media Video]], etc.).
** [[Tarkin]]: Eksperimentell kodek som nyttar 3D [[wavelet transform]]-koding. På grunn av fokuset på Theora er Tarkin-prosjektet førebels «lagt på is». 
** [[Dirac (codec)|Dirac]]: Eksperimentell kodek utvikla av [[BBC]] for video-strauming over internett. Prosjektet [http://schrodinger.sourceforge.net/ Schrödinger] tek sikte på å utvikla eit [[programmeringsspråket C|C]]-bibliotek for Dirac. 
** [[OggUVS]]: Framlegg til ein standard for tapsfri videokomprimering.
* [[Undertitlar|Undertittel]]-strukturar
** [[Annodex]]: Opne standardar for undertekst o.l.
* [[Tekstkodek]]
** [[Ogg Writ|Writ]]: Ein tekstkodek for undertitlar o.l.

== Historie ==
I mars 2003 vart to [[Internet RHC]] publiserte: RFC 3533 og RFC 3534. RFC 3534 har no (2006) status som «Framlegg til protokollstandard».

== Utbreiing ==
Ogg har enda ikkje same utbreiing som [[MPEG]]-standarane (2006), men held på å få ei utbreiing for å koda gratis innhald, som til dømes musikk og multimedia-innhald på Wikipedia. Fleire og fleire [[digital audio spelarar]] får òg støtte for Ogg. Ogg-foratet vert òg nytta for mange spel, som til dømes Doom 3, Unreal Tournament 2004 og «Serious Sam: The Second Encounter engines». Dei mest pupulære Ogg [[Vorbis]] kodekane har innebygd støtte for mange spelarar og utvidingar er tilgjegeleg for dei fleste andre. Dei andre Ogg-kodekane har enda meir sporadisk støtte, men utvidingar er tilgjengelege for mange av dei.

=== Ogg-spelarar ===

==== [[UNIX]] / [[Linux]] ====
* [[Amarok]]: [http://amarok.kde.org/ Nettstaden til Akarok] 
* [[Banshee]]: [http://www.banshee-project.org/Main_Page Nettstaden til Banshee] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061210065943/http://banshee-project.org/Main_Page |date=2006-12-10 }}
* [[MPlayer]]: [http://www.mplayerhq.hu/design7/news.html Nettstaden til MPlayer]
* [[Rhythmbox]]: [http://www.gnome.org/projects/rhythmbox/ Nettstaden til Rhythmbox]
* [[Totem]]: [http://www.gnome.org/projects/totem/ Nettstaden til Totem]
* [[xine]]: [http://xinehq.de/ Nettstaden til xine]
* [[XMMS]]: [http://www.xmms.org/ Nettstaden til XMMS] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050922202654/http://www.xmms.org/ |date=2005-09-22 }}

==== [[Mac OS X]] ====
* [[Amarok]]: [http://amarok.kde.org/ Nettstaden til Akarok]
* [[iTunes]] (med Ogg tilleggsmodul)
* [[Quicktime]] 7 med Ogg tilleggsmodul [http://www.apple.com/quicktime/win.html Nettstaden til Quicktime]
* [[VideoLAN]]: VideoLAN Client (VLC) [http://www.videolan.org/ Nettstaden til VideoLAN]
* [[xine]]: [http://xinehq.de/ Nettstaden til xine]

==== [[Windows]] ====
* [http://vorbis.com/software/ Ogg Vorbis spelarar], vorbis.com
* [[foobar2000]]: [http://www.foobar2000.org/ http://www.foobar2000.org/]
* [[Quicktime]] 7 med Ogg tilleggsmodul [http://www.apple.com/quicktime/win.html Nettstaden til Quicktime]
* [[VideoLAN]]: VideoLAN Client (VLC) [http://www.videolan.org/ Nettstaden til VideoLAN]
* [[Winamp]]: [http://www.winamp.com/ Nettstaden til Winamp] (med Ogg tilleggsmodul)
* [[xine]]: [http://xinehq.de/ Nettstaden til xine]
* [http://www.kanssoftware.com/ Sound Normalizer]

== Andre patentfrie konteinarformat for multimedia ==
* [[Matroska]]
* [[NUT]]

==Kjelder==
{{refopning}}
*''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Ogg|Ogg]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}},  den 6. desember 2006.''  
 {{refslutt}}

; Referansar
<references/>

== Bakgrunnsstoff ==
* [http://www.xiph.org/ogg/ Xiph.org - The Ogg container format]
* Pfeiffer, S., [http://tools.ietf.org/html/rfc3533 RFC 3533: The Ogg Encapsulation Format Version 0], CSIRO, Mai 2003. 
* Walleij, L., [http://tools.ietf.org/html/rfc3534 RFC 3534: The application/ogg Media Type], The Ogg Vorbis Community, Mai 2003.
* [http://www.illiminable.com/ogg/ Directshow Filters for Ogg Vorbis, Speex, Theora and FLAC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060224081849/http://www.illiminable.com/ogg/ |date=2006-02-24 }}
* [http://www.rarewares.org/ogg.html oggdropXPd A short explanation], Rarewaves
* [http://www.kahvi.org/ Kahvi Collective] Elektronisk musikk lagra på Ogg Vorbis-format
* [http://www.musicgoal.com/stations/application-ogg/ 63 OGG Radio Stations online!] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061206174509/http://www.musicgoal.com/stations/application-ogg/ |date=2006-12-06 }}, Musicgoal
{{autoritetsdata}}

[[Kategori:Opne filformat]]
[[Kategori:Opne standardar]]
[[Kategori:Lydfilformat]]
Malar som er brukte på denne sida:
Attende til Ogg.
Henta frå «https://nn.wikipedia.org/wiki/Ogg»