Sjå kjelda til Øl

Du har ikkje løyve til å endre denne sida av di:

IP-adressa di er i et i et IP-intervall som har blitt blokkert på alle Wikimedia-wikier.

Blokkeringen ble gjort av ‪Hasley‬. Årsaken som ble oppgitt var Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected: .

Blokkeringen startet: 18. desember 2022 kl. 17:21
Blokkeringen utløper: 18. desember 2025 kl. 17:21

Din nåværende IP-adresse er 62.210.136.28. Det blokkerte IP-intervallet er 62.210.0.0/16.

⧼blockedtext-includedetails-queries⧽ Hvis du mener du ble blokkert ved en feil kan du finne mer informasjon og instruksjoner i den globale policyen Ingen åpne proxyer.

Du kan også diskutere blokkeringen ved å poste en forespørsel om gjennomgang på Meta-Wiki. Du kan også sende en e-post til forvalternes VRT-kø på stewards@wikimedia.org. Husk å ta med alle detaljene ovenfor.

Du kan sjå og kopiere kjeldekoden til denne sida.

:''Sjå òg [[varme]]''
[[Fil:Weizenbier.jpg|mini|upright|Eit glas tysk [[kveiteøl]].]]
[[Fil:Prague Praha 2014 Holmstad U Fleku Nove Mesto Beer Hall ølhall Glass of dark beer.jpg|mini|[[Tsjekkia|Tsjekkisk]] mørkt øl.]]
'''Øl''' er eit samleomgrep på [[alkohol]]haldige drikkar brygga på [[korn]]. Øl er kjent frå [[oldtida]] og det første ølet vart truleg [[ølbrygging|brygga]] for meir enn seks tusen år sidan. Også i [[Noreg]] har øl ein lang tradisjon. [[Gulatingslova]] hadde reglar med strenge straffer for dei som ikkje følgde reglane for ølbrygging, ettersom rituell brygging og drikking av øl hadde ei religiøs meining. Til dømes skulle joleølet drikkast til takk til Kristus og Maria for godt år og fred. I fylgje lova kunne ein bonde verte fråteken gard og grunn om han ikkje hadde brygga øl dei siste tre åra. Som regel vart då halvparten av eigendommen overført til kongen og andre halvparten til biskopen.

I eldre tid vart norsk øl laga av [[bygg]] eller [[havre]] og tilsett til dømes bark for å gi smak til brygget.
Humle, frukta frå planta [[humle]] (Humulus lupulus), ei fleirårig slyngplante som høyrer til hampfamilien, vart ein del av oppskrifta på [[1100-talet]], og i dag er det rundt 40 sorter humle som vert brukt til ølbrygging.

Norsk øl vert i dag vanlegvis brygga av [[malt]] av [[bygg]] krydra med humle. Somme ølslag vert laga av [[kveite]]. Nokon ølsortar bruker andre eller fleire tilsettingar enn humle.

I Noreg har vi [[tradisjon]] for lokale [[bryggeri]], sjølv om større selskap i stor grad har teke over. Det største norske bryggeriet er i dag [[Ringnes]], som [[danmark|danske]] [[Carlsberg]] eig, og som har overteke fleire tidlegare sjølvstendige norske bryggeri og sentralisert produksjonen. Andre store bryggeri er [[Hansa]] og [[Aass]]. Mesteparten av ølet som vert seld i Noreg er [[pilsnerøl]] brygga i Noreg.

== Reinleikslova ==
I 135 år var norsk ølbrygging underlagt «[[Renhetsloven]]» av [[12. oktober]] [[1857]]. Den norske lova bygde på det tyske «[[Reinheitsgebot]]» frå [[1516]]. Begge desse lovene seier at ein ikkje må nytte andre råstoff til framstilling av øl enn dei klassiske: Malt, humle, [[vatn]] og gjær. Den norske lova vart bekrefta i «Lov om tilvirkning, innførsel og beskatning av øl» av [[1912]]. I [[1987]] vart reinheitslova oppheva i Tyskland og i [[1994]] i Noreg, men framleis (2005) bryggar dei fleste norske bryggeria ølet sitt berre på dei fire klassiske ingrediensane. Somme har teke i bruk billegare ingrediensar som [[ris]], [[mais]] eller [[sukker]] som erstatning for noko av maltet.

== Øltypar ==

=== Undergjæra ===

* [[Lager]]/[[Pilsner]]
* [[Münchener]]/[[Bayer]]
* [[Bokkøl]]

=== Overgjæra ===

* [[Bitterøl|Bitter]]
* [[Pale Ale]]
* [[Porter]]
* [[Stout]]
* [[Kveiteøl]] (Weiss; Wit)
* [[Klosterøl]]
* [[Real ale]]

== Bakgrunnsstoff ==

{{Alkoholhaldige drikkar}}
{{Autoritetsdata}}

[[Kategori:Drikke]]
[[Kategori:Øl| ]]
[[Kategori:Kornprodukt]]
[[Kategori:Tobokstavsord]]

Malar som er brukte på denne sida:

Attende til Øl.

Henta frå «https://nn.wikipedia.org/wiki/Øl»