Station Essen
Station Essen is, vanuit Antwerpen bekeken, het laatste spoorwegstation langs lijn 12 voor de Nederlandse grens en het meest noordelijk gelegen spoorwegstation van België. Het station in Essen was ooit het belangrijkste grensstation tussen België en Nederland. Omdat hier de douaneformaliteiten werden vervuld voor grensoverschrijdend verkeer zijn er veel afstelsporen.
| ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Opening | 26 juni 1854 | |||
| Sluiting | 1988 (goederen) | |||
| Telegrafische code | FES | |||
| Lijn(en) | 12 | |||
| Reizigerstellingen[1] • Weekdag • Zaterdag • Zondag |
(2022) 1.135 351 378 | |||
| Beheerder | NMBS | |||
| Architectuur | ||||
| Aantal sporen | 3 (perronsporen) | |||
| Ligging | ||||
| Coördinaten | 51° 28′ NB, 4° 27′ OL | |||
| Externe link | Stationsinformatie NMBS | |||
  | ||||
| ||||
- Voor het Duitse station, zie Essen Hauptbahnhof.
Sinds 1 maart 2024 zijn de loketten van dit station enkel in de week geopend tussen 7 en 14.15 uur.
Stationsgebouw
bewerkenHet huidige stationsgebouw dateert van 1901 en werd gebouwd in eclectische stijl, met een metalen ondersteuning en veel natuursteen. De naastliggende douaneloods dateert uit dezelfde periode. Bij dit grensstation waren sinds 1896 ook quarantainestallen waarin tot de jaren 1970 vooral vetvee via een speciale loskade in quarantaine werd geplaatst om de dieren te controleren op besmettelijke ziekten. In 1994 werden de in het noordwesten van het station gelegen quarantainestallen op de scherpe hoek tussen de huidige straten Grensstraat en Hemelrijk wettelijk beschermd als monument. Tussen de douaneloods en de quarantainestallen is nog een gedeelte van de laad- en loskade te zien waar het vee van de trein werd af- en opgeladen.
Treindienst
bewerken| Serie | Treinsoort | Route | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| IC 07 | Intercity (NMBS) | Charleroi-Centraal – Brussel-Zuid – Antwerpen-Centraal – Essen | Rijdt alleen op werkdagen. |
| S 32 2350 | S-trein Antwerpen (NMBS) | Puurs – Antwerpen-Centraal – Essen | Rijdt alleen op werkdagen. |
| S 32 2550 | S-trein Antwerpen (NMBS) | Puurs – Antwerpen-Centraal – Essen – Roosendaal | |
| P 7200/8200 | Piekuurtrein (NMBS) | Roosendaal – Essen – Antwerpen-Centraal | Rijdt alleen op werkdagen. |
| P 8220 | Piekuurtrein (NMBS) | [ Hamont – ] / [ Essen – Antwerpen-Centraal – ] Leuven – Heverlee | Een trein op zondagavond. |
Reizigerstellingen
bewerkenDe grafiek en tabel geven het gemiddeld aantal instappende reizigers weer op een week-, zater- en zondag.[2]
| Tabel: aantal instappende reizigers station Essen | |||
|---|---|---|---|
| Weekdag | Zaterdag | Zondag | |
| 1977 | 1 378 | 397 | 418 |
| 1978 | 1 380 | 399 | 333 |
| 1979 | 1 231 | 337 | 316 |
| 1980 | 1 214 | 426 | 322 |
| 1981 | 1 218 | 389 | 297 |
| 1982 | 1 367 | 416 | 361 |
| 1983 | 1 400 | 347 | 308 |
| 1984 | 1 082 | 195 | 182 |
| 1985 | 1 289 | 307 | 309 |
| 1986 | 1 085 | 358 | 278 |
| 1987 | 1 160 | 369 | 308 |
| 1988 | 1 258 | 420 | 330 |
| 1989 | 1 033 | 399 | 309 |
| 1990 | 995 | 364 | 410 |
| 1991 | 1 089 | 338 | 364 |
| 1992 | 1 267 | 380 | 382 |
| 1993 | 967 | 425 | 344 |
| 1994 | 1 028 | 520 | 422 |
| 1995 | 975 | 299 | 309 |
| 1996 | 983 | 327 | 219 |
| 1997 | 1 158 | 286 | 316 |
| 1998 | 1 398 | 298 | 244 |
| 1999 | 904 | 283 | 201 |
| 2000 | 995 | 284 | 216 |
| 2001 | 948 | 252 | 233 |
| 2002 | 936 | 270 | 254 |
| 2003 | 968 | 290 | 328 |
| 2004 | 1 025 | 402 | 320 |
| 2005 | 1 051 | 460 | 384 |
| 2006 | 1 178 | 477 | 496 |
| 2007 | 1 026 | 411 | 404 |
| 2008 | - | - | - |
| 2009 | 1 278 | 487 | 388 |
| 2010 | - | - | - |
| 2011 | - | - | - |
| 2012 | 1 386 | 494 | 372 |
| 2013 | 1 083 | 483 | 326 |
| 2014 | 1 199 | 543 | 422 |
| 2015 | 915 | 395 | 355 |
| 2016 | 960 | 226 | 249 |
| 2017 | 1 204 | 449 | 436 |
| 2018 | 1 577 | 1 192 | 988 |
| 2019 | 1 668 | 491 | 442 |
| 2020 | 871 | 346 | 381 |
| 2021 | - | - | - |
| 2022 | 1 135 | 351 | 378 |
| 2023 | 1 161 | 405 | 355 |
- ↑ De bron voor de gegevens is NMBS – Reizigerstellingen. De tellingen worden meestal uitgevoerd in de maand oktober: gedurende 9 opeenvolgende dagen (5 werkdagen en de 2 omliggende weekends) worden dan door het stations- en treinbegeleidingspersoneel visuele tellingen verricht. De methode bestaat erin het aantal in- en uitstappende reizigers te tellen in alle stations en stopplaatsen en dit voor alle treinen van het binnenlands verkeer. Het getal naast het kopje 'weekdag' slaat op het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld gedeeld door vijf), zaterdag en zondag staan apart vermeld. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn.
- ↑ De bron voor de gegevens zijn de jaarlijks door de NMBS in oktober uitgevoerde reizigerstellingen. Stationspersoneel en treinbegeleiders tellen dan visueel gedurende negen opeenvolgende dagen (vijf werkdagen en de twee aansluitende weekends) in alle stations en stopplaatsen het aantal instappende reizigers en dit voor alle binnenlandse treinen. De groene balk geeft het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers weer op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld en gedeeld door vijf). Zaterdag wordt weergegeven door de blauwe en zondag door de rode balk. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn. In 2008, 2010, 2011 en 2021 (corona) werden geen tellingen uitgevoerd. De gegevens zijn online raadpleegbaar, zoekterm Reizigerstellingen
- Inventaris Onroerend Erfgoed
- Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie (VVIA): Bedreigde sites: Douaneloods Essen - https://web.archive.org/web/20060928084414/http://www.vvia.be/vviasites/2910_001.htm
- artikel over Essen van http://www.lijn-12.be