Kornet (blaasinstrument)

De spelling is kornet, maar in de praktijk wordt vaak ten onrechte cornet geschreven.^[1] Het woord is in het Nederlands in 1599 al geattesteerd als kornet.^[2] Het is overgenomen uit het Frans, waar het de verkleinvorm is van corne, afgeleid van het Latijnse cornu, dat zowel een muziekinstrument als een dierenhoorn aanduidt.^[3]

De volledige Franse naam cornet à pistons heeft het Nederlandse equivalent klephoorn,^[3] maar deze term wordt ook gebruikt voor bugels^[4] en voor posthoorns met kleppen.^[5]

In vergelijking met de bugel is de kornet wat lastiger bespeelbaar door de engere mensuur. De toon van de kornet is hierdoor minder mild dan die van de bugel, maar duidelijk milder dan die van de trompet.

De kornet lijkt veel op de trompet, maar is afgeleid van de posthoorn; cornetta betekent letterlijk "hoorntje". Het verschil is voornamelijk dat de kornet een gemengd cilindrisch-conische boring heeft en de trompet een cilindrische: tussen het mondstuk en de beker wordt de buis van de kornet na een recht deel steeds wijder. Ook is de kornet compacter gebouwd, met wijdere bochten dan de trompet.

De kornet staat overwegend in Bes gestemd, maar A komt ook voor. De sopraan- of sopranokornet is in Es gestemd; deze heeft een hoger bereik en een betere stemming in het hoge register.

Op de kornet konden solisten als Jean-Baptiste Arban technisch zeer moeilijke stukken uitvoeren en het werd zo een echt showinstrument. Hij wordt ook gebruikt in rock- en popmuziek wegens zijn volle geluid. Ook wordt de kornet bespeeld in dweilorkesten. Toen begin 20e eeuw de jazz als muziekstroming opkwam, kreeg de kornet daar meteen een belangrijke plaats in. Later ebde dat weer weg ten faveure van de trompet. In klassiek repertoire komt ook de kornet in A voor (Stravinsky en Tsjaikovski). Belangrijk is de kornet bij de brassband in Engelse stijl; deze heeft een strikte bezetting met 10 kornetten waarvan 9 in Bes en 1 in Es, op een totale bezetting van 25 koperblazers.

• (fr) Historique sur le cornet à piston

 

Zie de categorie Cornets van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.