Nieuw-Zeeland

In de 12e en 13e eeuw was er sprake van overbevolking in het gebied dat nu als Polynesië bekend staat. Gevolg was een hongersnood en een vlucht van mensen naar gebieden waar men dacht dat er voedsel in voldoende mate aanwezig zou zijn. Mondeling overgeleverd is het verhaal van "Aotearoa", het land van de lange witte wolk. Hiermee wordt het huidige Nieuw-Zeeland bedoeld. De benaming van "lange witte wolk" is te verklaren uit het feit dat er, met name op de grote eilanden, altijd veel bewolking aanwezig is. De inwoners van Polynesië (of Hawaiki, zoals ze het zelf noemden) waren uitstekende schippers, botenbouwers en navigatoren. Ze vervaardigden met beperkte middelen grote kano's ("waka's") en gingen daarmee de Stille Zuidzee op om navigerend op maan en sterren in "Aotearoa" uit te komen. De eerste landingen vonden plaats in het gebied dat nu bekend staat als Bay of Plenty, nabij Gisborne op het Noordereiland.

Omdat het 's winters in verhouding tot de rest van Polynesië vrij koud is, gingen de naar Nieuw-Zeeland geëmigreerde Maori's op zoek naar warmte. Deze vonden zij in de vorm van de geisers rond Rotorua. Niet verwonderlijk dat heden ten dage Rotorua nog het centrum van de Maoricultuur is.

In de loop der eeuwen verspreidden de Maori's zich over Nieuw-Zeeland en leefden daar in harmonie met de natuur totdat in december 1642 twee scheepjes verschenen in wat nu bekend staat als "Murderers Bay" nabij de stad Nelson op het Zuidereiland. Deze twee scheepjes waren genaamd "Heemskerck" en "Duifken" en stonden onder commando van Abel Tasman, officier en ontdekkingsreiziger bij de Verenigde Oost-Indische Compagnie.

Tasman was er door de gouverneur van Batavia, Anthony van Diemen, op uitgestuurd om te kijken of het "Onbekende Zuidland" bestond en of daar "handel te drijven" viel, in VOC-jargon equivalent voor het leegroven van het ontdekte land. Door gebrek aan communicatie en kennis van de Maoricultuur liep dit avontuur heel slecht af. Toen er in eerste instantie vredelievend door de Maori's gereageerd werd, dachten Tasman en de zijnen dat het veilig was om met een bootje tussen de Duifken en de Heemskerck heen en weer te pendelen. Op dit moment werd dat anders door de Maori's geïnterpreteerd en vielen ze het bootje aan met als gevolg enige dodelijke slachtoffers aan de zijde van de Nederlanders. Tasman vond het toen veiliger om zich terug te trekken en voer terug naar Batavia alwaar hij aan Anthony van Diemen berichtte dat er in "Het Nieuwe Seelandt" niets te halen viel.

Ruim een eeuw bleef Nieuw-Zeeland verschoond van bezoeken uit Europa tot Captain James Cook in oktober 1769 landde op vrijwel dezelfde plek als de Maori's een aantal eeuwen eerder. Omdat Cook eerst in Hawaï was geweest had hij aan boord van zijn schip ook een Polynesiër uit Hawaï. Deze kon in zijn eigen taal met de lokale Maori's communiceren. Dat moet zo ongeveer gegaan zijn als een Nederlander die met een Zuid-Afrikaan praat. Cook nam Nieuw-Zeeland in bezit uit naam van de Engelse Koning.

Vanaf ongeveer 1790 bezoeken Britse, Franse en Amerikaanse walvisvaarders regelmatig de wateren rondom Nieuw-Zeeland en enkele decennia later vestigen de eerste Europeanen zich op Nieuw-Zeeland. Als gevolg van de Europese inmenging en de verkoop van wapens aan Maori's, breken er regelmatig schermutselingen uit tussen Maori's onderling en met de Europeanen, die Pakeha worden genoemd. In een poging een eind te maken aan de onenigheden over land, wordt op donderdag 6 februari 1840 door enkele Maoristamhoofden en vertegenwoordigers van de Britse Kroon het Verdrag van Waitangi getekend. Vanaf dat moment is Nieuw-Zeeland een zelfstandige Britse kolonie en zijn er afspraken over de verdeling van land.

In 1907 wordt Nieuw-Zeeland een dominion. In 1947 krijgt Nieuw-Zeeland met de ratificatie van het Statuut van Westminster volledige onafhankelijkheid, alhoewel de Engelse koning nog steeds staatshoofd is.

Tot en met 1993 werden de parlementen van Nieuw-Zeeland elke drie jaar gekozen volgens het districtenstelsel naar Engels voorbeeld. Vanaf 1996 geldt een stelsel van evenredige vertegenwoordiging. Daarmee krijgen ook kleinere partijen een kans en sindsdien wordt met coalities geregeerd. Tussen 1990 en 1999 had de Nationale Partij het voortouw, tussen 1999 en 2008 was Labour aan de macht en sinds 2008 regeert de Nationale Partij weer.

Met het vliegtuig naar Nieuw-Zeeland is de enige realistische optie. Verschillende maatschappijen bieden vluchten aan vanaf de luchthavens van Zaventem en Schiphol. Vanuit Zaventem kun je rekenen op o.a. Cathay Pacific Airways, Singapore Airlines, Eva Airways, Malaysia Airlines en Air New Zealand. Vanuit Schiphol kun je boeken bij KLM , Cathay Pacific , Emirates , Malaysia Airlines en Singapore Airlines . Consulteer ook de goedkope ticketsites.

Je hoeft niet altijd via de "geijkte" route (via Zuidoost-Azië) te vliegen. Met KLM en Air New Zealand vlieg je in sommige gevallen (meestal door kortere overstaptijden) via Los Angeles, San Francisco of zelfs Vancouver sneller naar Auckland dan via Singapore, Bangkok of Kuala Lumpur.

Het grootste gedeelte van de internationale vluchten naar Nieuw-Zeeland komt aan in Auckland International Airport, het grootste vliegveld van Nieuw-Zeeland.

Voor het Zuidereiland kun je het beste vliegen naar Christchurch. Het vliegveld Christchurch International (Harewood) heeft een zeer lange start- en landingsbaan omdat er vanaf dit vliegveld zwaar beladen bevoorradingsvluchten naar de onderzoekstations in Antarctica vertrekken. Singapore Airlines, Air New Zealand, Emirates en Qantas maken dankbaar gebruik van deze faciliteit en vliegen allen op deze bestemming. Vanuit Schiphol kun je met overstappen in ofwel Singapore (Singapore Airlines) of Dubai (Emirates) naar Christchurch vliegen.

De vliegvelden van Wellington, Hamilton, Palmerston North, Rotorua, Dunedin en Queenstown hebben ook internationale faciliteiten, maar de internationale bestemmingen vanaf en naar deze vliegvelden zijn beperkt tot de bestemmingen aan de Australische oostkust en (in het geval van Wellington) enkele eilanden in de Stille Zuidzee.

Reguliere passagiersdiensten per boot zijn er niet naar andere landen, uitsluitend cruiseschepen doen (vooral 's zomers) de haven van Auckland aan.

Het beste tijdstip om naar Nieuw-Zeeland te gaan is februari. Dan zijn aldaar de schoolvakanties afgelopen maar het weer is er dan zoals het in augustus in Nederland is (vaak warm 25-30 graden en zonnig). Als je gaat rondreizen kan dat per huurauto (zie ook onder veiligheid), bus of vliegtuig.

Intercity , de nationale lange-afstandsbussen rijden meestal eenmaal per dag tussen de belangrijke plaatsen en toeristische attracties. Houd er rekening mee dat deze manier van vervoer erg tijdrovend kan zijn. Voor de jonge budgetreiziger zijn er de Kiwi Experience en de Magic Bus . Een soort guided tour lijndienst met haltes bij de budgetaccommodaties in alle belangrijke plaatsen.

Als je een auto wilt huren verdient het aanbeveling om dit voor vertrek al te regelen, daar het vooral in het hoogseizoen moeilijk kan zijn om ter plekke een huurauto te bemachtigen. Je mag met je huurauto van het Noorder- naar het Zuidereiland, maar houd er wel rekening mee dat de veerboot Wellington-Picton de enige zeeverbinding is, zodat je voor een auto of camper soms maanden van tevoren moet reserveren. Handiger is het om je auto of camper in Wellington in te leveren en het vliegtuig te nemen naar Nelson (30 min vliegen) of Christchurch (45 minuten vliegen) en daar een auto of camper te huren om op het Zuidereiland rond te trekken.

Benzine is goedkoop (reken op het prijsniveau van Luxemburg) en dat maakt rondreizen per auto erg aantrekkelijk. Reken er in de praktijk op dat je per dag ongeveer 300 km kunt afleggen, dit door de beperkte maximumsnelheid (100 km/u) en de vaak smalle, bochtige wegen. Houd er ook rekening mee dat je in principe met een huurauto of camper niet op een onverharde weg (dirt road of unsealed road) mag rijden. Bij wegwerkzaamheden op normale SH's (State Highways) is dit uiteraard onvermijdelijk en daar wordt dan wel een oogje toegeknepen, maar een weg die als unsealed te boek staat, ook al heeft hij de betiteling SH (State Highway) is voor huurauto's een "no-go area".

In Nieuw-Zeeland wordt net als in Engeland links gereden en eventueel rechts ingehaald. Er is een speciale verkeersregel in Nieuw-Zeeland waarmee bij het rijden rekening gehouden moet worden. Het is namelijk zo dat wanneer je afslaat de auto met de langste bocht voorrang heeft. Dus stel je wilt rechtsaf slaan en een auto uit de tegengestelde richting wil dezelfde weg inslaan, dan heb jij voorrang. Jij hebt namelijk de langste bocht.

De InterIslander en de Blue Bridge Ferry onderhouden dagelijkse veerdiensten tussen Wellington (Noordereiland) en Picton (Zuidereiland). Als je als voetganger mee wilt of met de fiets (ook dat kan in Nieuw-Zeeland) kan dat in principe op alle afvaarten, mits je maar uiterlijk één dag voor de reis reserveert. Reserveren kan bij alle AA-winkels (het Nieuw-Zeelandse equivalent en zusterorganisatie van de ANWB) en alle Touristoffices, herkenbaar aan het groen-zwarte logo met de letter i. Het verdient zeker in de drukke periodes van begin december tot eind februari aanbeveling om je plaats al maanden van tevoren te reserveren.

Er rijden maar een beperkt aantal passagierstreinen in Nieuw-Zeeland, hoofdzakelijk gericht op toeristen. Op het Noordereiland is dit de trein van Auckland naar Wellington ; op het Zuidereiland zijn dit de treinen van Christchurch naar Greymouth en de boottrein van Christchurch naar Picton . Vanuit Dunedin rijdt de Taieri Gorge Express , een toeristische trein door een spectaculaire kloof naar Pukerangi en Middlemarch (aansluiting op de rest van het spoornet). Rondom Wellington en Auckland is er een beperkt netwerk van voorstadtreinen.

Er zijn twee maatschappijen die vluchten tussen de ongeveer dertig vliegvelden in Nieuw-Zeeland verzorgen: De grootste is Air New Zealand die onder eigen label of via hun regionale dochteronderneming Air New Zealand Link bijna alle bestemmingen in Nieuw-Zeeland bedient. Tussen de grotere luchthavens wordt gevlogen met Boeing 737-300 jets of Airbus A320. Naar de kleinere regionale vliegvelden wordt gevlogen met ATR-72 turboprop toestellen (68 zitplaatsen), Bombardier Q300 (50 zitplaatsen) of de hele kleine Beachcraft 1900-D (19 zitplaatsen).

Jetstar , de prijsvechter (en dochteronderneming van Qantas ) verzorgt met een aantal A320 airbustoestellen diensten tussen de belangrijke bestemmingen Auckland, Wellington, Rotorua op het Noordereiland en Christchurch en Queenstown op het Zuidereiland.

De winkels in Nieuw-Zeeland zijn doorgaans open van 9-18 uur. Houd buiten de grotere steden en buiten de echt toeristische gebieden tijdens de weekeinden rekening met beperkte openingstijden. Zgn. Dairies (een soort kleine buurtsuper) zijn langer open, maar de producten die er verkocht worden zijn duurder dan bij de grote supermarkten. De grote supermarkten zijn: New World, Woolworths en Pack 'n Save. Je vindt ze meestal vlak buiten de stadscentra.

Nieuw-Zeeland is relatief goedkoop naar Vlaamse en Nederlandse maatstaven. Toch hebben de Nieuw-Zeelanders een hoge levensstandaard. Dat maakt dat Nieuw-Zeeland een economisch interessante bestemming is voor een lange vakantie. Mede vanwege de hoge kosten van transport naar het land, wordt daarom aanbevolen een lange vakantie te nemen in Nieuw-Zeeland (ten minste 3 à 4 weken).

De munteenheid is de Nieuw-Zeelandse dollar (NZD), onderverdeeld in 100 cent. Er zijn munten van NZD 1,-; NZD 2,- ; NZD 0,50 ; NZD 0,20 en NZD 0,10. Er zijn bankbiljetten van NZD 5,- ; NZD 10,- ; NZD 20,- ; NZD 50,- en NZD 100,-. Bij de meeste geldautomaten kun je gewoon geld opnemen met je Nederlandse pinpas (je herkent deze automaten aan het Maestro- of Cirruslogo). Creditcards worden bijna overal geaccepteerd (Master Card, Visa of American Express). Let erop dat het totaalbedrag in supermarkten enz. altijd afgerond wordt op 10 cent bij contante betaling. Wisselkoers (bij benadering): 1 NZD = 0,6 Euro.

Let op, de munten (met uitzondering van die van NZD 1,- en NZD 2,-) zijn qua formaat en gewicht exact gelijk aan die van Australië en de Fiji-eilanden. De koersen van al deze munten zijn verschillend.

In de Zuidelijke Alpen (met name rond Queenstown en Wanaka) kan in juni, juli en augustus geskied worden. Bekende skigebieden zijn hier Cardrona (bij Wanaka), Remarkables (bij Queenstown) en Mt.Hutt (nabij Christchurch).

Op het Noordereiland kan het voorkomen dat de SH1 tussen Taupo en Palmerston North en de SH5 tussen Taupo en Napier afgesloten zijn vanwege hevige sneeuwval. Er kan in juli en augustus meestal geskied worden op de hellingen van de vulkaan Mt.Ruapehu en in het Tongariro National Park. Op het Zuidereiland komt in verhouding meer sneeuwval voor, vooral in juli en augustus.

Daar Nieuw-Zeeland op de zogenaamde ring of fire ligt, komen er regelmatig aardbevingen voor. Waartoe dit kan leiden wordt beschreven in het artikel over Napier. Recentelijk (september 2010 en februari 2011) zijn er twee grote aardbevingen geweest nabij Christchurch waarvan die van 4 september 2010 in kracht na de aardbeving van 1931 in Napier op de 2e plaats komt. De aardbeving van 22 februari 2011 was weliswaar in kracht lichter dan die van september 2010, maar heeft doordat het epicentrum zo ongeveer in het midden van de haven van Christchurch (Lyttleton) lag grote verwoestingen in de stad aangericht waarbij eveneens bijna 100 doden te betreuren waren. Tevens is de monumentale kathedraal van Christchurch bijna volledig verwoest.

Midden op het Noordereiland zijn 3 actieve vulkanen die op gezette tijden uitbarsten (met name de Mount Ruapehu is de laatste jaren erg onrustig).

240 volt aan 50 hertz. Er worden driepolige stekkers gebruikt in een V-vorm, dus een verloopstekker is nodig.

Staatsburgers van de meeste EU-landen die als toerist of op zakenreis Nieuw-Zeeland binnenkomen hebben voldoende aan een geldig paspoort onder de voorwaarde dat het verblijf niet langer dan 3 maanden duurt (voor Engelse staatsburgers 6 maanden) en het paspoort nog tot minimaal 6 maanden na vertrek uit Nieuw-Zeeland geldig is. Tevens moet je desgevraagd kunnen aantonen dat je een ticket hebt om Nieuw-Zeeland te verlaten en dat je over voldoende financiële middelen beschikt om jezelf gedurende je verblijf in Nieuw-Zeeland te kunnen onderhouden. Meestal wordt er niet naar retourticket en financiële middelen gevraagd, maar het kan handig zijn je reserveringsbevestiging en een creditcard bij de hand te hebben als je bij de paspoortcontrole komt.

Indien je langer dan 3 maanden in Nieuw-Zeeland wilt blijven dan kun je ofwel bij de ambassade een 6-maandsvisum aanvragen ofwel tijdens je verblijf in Nieuw-Zeeland een verlenging van je 3-maands visitors permit aanvragen bij een van de kantoren van de immigratiedienst in de grote steden. Niemand mag langer dan 9 maanden aaneengesloten als "visitor" in Nieuw-Zeeland blijven. Voor meer informatie zie de website van Immigration New Zealand

Omdat de Nieuw-Zeelandse economie in zeer grote mate afhankelijk is van de agrarische sector (geen wonder met 40 miljoen schapen, vergelijkbaar met de honderd miljoen kippen, twaalf miljoen varkens en bijna vier miljoen runderen in Nederland), is het ten strengste verboden om plantaardige of dierlijke producten mee te nemen naar Nieuw-Zeeland. Bij aankomst kun je fruit en vlees dat je eventueel bij je mocht hebben kwijt in zogenaamde Amnesty Bins welke op het vliegveld voor de paspoortcontrole zijn opgesteld. Na de bagageclaim en paspoortcontrole worden alle meegebrachte bagagestukken door een scanner gehaald om te controleren of er daadwerkelijk geen plantaardige of dierlijke producten in de bagage aanwezig zijn. Op deze manier probeert men plant- en dierziekten buiten de deur te houden.

In Nieuw-Zeeland is het in de noordelijke zomer (eind maart tot eind oktober) 10 uur later dan in Nederland en België, in de noordelijke winter (eind oktober tot eind maart) is het 12 uur later dan in Nederland en België.

In de grote steden en de meeste dorpen is er voldoende bereik met je mobiele telefoon. Je kunt gewoon je Nederlandse toestel en abonnement gebruiken, maar de kosten daarvan kunnen aardig oplopen. Het kan goedkoper zijn (als je eigen toestel sim-lock vrij is) om een prepaid simkaart voor je eigen toestel te kopen bij een van de providers in Nieuw-Zeeland, of bij een eSIM-provider een lokale SIM te kopen.

De voertaal is Engels en de tweede officiële taal is Maori. Omdat in de jaren 1950-1960 en 1980-1985 veel Nederlanders geëmigreerd zijn naar Nieuw-Zeeland moet je niet vreemd opkijken als je door Nieuw-Zeelanders in het Nederlands aangesproken wordt.

Reizigers die uit Nieuw-Zeeland vertrekken betalen, afhankelijk van het vliegveld van vertrek, een vertrekbelasting geheven van NZD 13,- tot NZD 15,- per ticket. Deze zit niet bij de ticketprijs inbegrepen en wordt aangegeven door middel van een sticker op de instapkaart. De belastingstickers kunnen gekocht worden bij de agentschappen van de Bank of New Zealand op de vliegvelden. Betaling hiervan is mogelijk met creditcard of contant.