Thoosuchus
| Thoosuchus Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Vroeg-Trias | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||
| Thoosuchus Efremov, 1940 | |||||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||||
| Trematosuchus jakovlevi | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Schedel van Thoosuchus jakovlevi | |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Thoosuchus[1] (betekent 'actieve krokodil') is een geslacht van uitgestorven basale trematosauroïde trematosaurische temnospondyle Batrachomorpha (basale 'amfibieën'). Fossielen zijn gevonden in Rusland en dateren uit het Vroeg-Trias. Het is het typegeslacht van de familie Thoosuchidae, voorheen de onderfamilie Thoosuchinae genoemd en binnen Benthosuchidae geplaatst. De benthosuchiden waren oorspronkelijk samengesteld uit de meeste basale trematosaurische vormen beschouwd als de voorouders van de trematosauriden.
Naamgeving
[bewerken | brontekst bewerken]Het materiaal van de soort, gevonden door E. Jakowlew, werd aanvankelijk voorlopig verwezen naar Trematosuchus in 1926 door Riabinin als een Trematosuchus (?) jakovlevi. De Russische paleontoloog Ivan Yefremov (Efremov) benoemde in 1940 hiervoor het geslacht Thoosuchus 'actieve krokodil' (van het Oudgriekse θοός (thoos) 'behendig, actief' en σοῦχος (soukhos) 'krokodil'), met het oog op zijn duidelijk meer actieve manier van leven in water dan de levenswijze van Benthosuchus. Het holotype is TsNIGRI 2169/1, het voorste deel van een schedel.[2]
Jefremow benoemde in 1940 nog twee soorten. Trematosaurus weidenbaumi Kuzmin, 1935[3] hernoemde hij tot een Thoosuchus weidenbaumi. Dit werd in 1989 het aparte geslacht Angusaurus. Lyrocephalus acutirostris Hartmann-Weinberg & Kuzmin, 1936 hernoemde hij tot een Thoosuchus acutirostris. Lyrocephalus acutirostris wordt hierom wel gezien als de typesoort van Thoosuchus.
Getmanow benoemde in 1989 nog twee soorten. Thoosuchus tardus, 'de trage', is gebaseerd op holotype PIN 4000/1. Thoosuchus tuberculatus, 'de bultige', is gebaseerd op holotype PIN 4197/1.[4] De geldigheid van beide soorten is onzeker.
In 2021 werd een Thoosuchus abbasovi benoemd.[5]
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]Voor zijn familie was Thoosuchus vrij klein, hij bereikte iets meer dan zestig centimeter met een schedel van vijftien centimeter.
Thoosuchus lijkt oppervlakkig gezien op de meer afgeleide trematosauriden, maar kan van hen worden onderscheiden op basis van een diepe, smaller wordende otische inkeping. Het had ver uit elkaar liggende oogkassen en een matig langwerpig schedeldak dat was versierd met richels en groeven, vooral op de wandbeenderen. Deze versiering is ook een kenmerk van trematosauriden en is beschreven als een zone van intensieve groei. Het goed ontwikkelde zijlijnsysteem van Thoosuchus is indicatief voor zijn veronderstelde aquatische levensstijl.
Literatuur
- Riabinin, A. N. (1926). Trematosuchus (?) yakovlevi nov. sp. from the Lower Triassic deposits in the surroundings of Rybinsk. Izvestiya Geologicheskago Komiteta 45:519–527.
- Efremov, J. A. (1940). Preliminary description of the new Permian and Triassic Tetrapoda from U.S.S.R. Trudy Paleontologicheskogo Instituta 10:1–140.
- Damiani, R. J. and Yates, A. M. (2003). The Triassic Amphibian Thoosuchus yakovlevi and the Relationships of the Trematosauroidea (Temnospondyli: Stereospondyli). Records of the Australian Museum 55:331–342.
- Novikov, I. V. (2021). "New data on trematosauroid labyrinthodonts of Eastern Europe: 5. Genus Thoosuchus Efremov, 1940". Paleontological Journal. 55 (4).
Noten
- ↑ Fossilworks: Thoosuchus. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 09-03-2023.
- ↑ J.A. Efremov. 1940. "Predvaritel'noye opisaniye novykh form permskoy i triasovoy fauny nazemnykh pozvonochnykh SSSR". Trudy Paleontologicheskogo Instituta Akademiy Nauk SSSR 10(2): 1-140
- ↑ Hartmann-Weinberg, A., & F.M. Kuzmin, 1936. "Untertriadische Stegocephalen der UdSSR Lyrocephalus acutirostris nov. sp.", Problems of Paleontology 1: 63–84
- ↑ Getmanov, S.N., 1989. "Triassic amphibians of the East European platform (family Benthosuchidae Efremov)". Trudy Paleontologicheskogo Instituta 236: 1–102
- ↑ Novikov, I.V. 2021. "New data on trematosauroid labyrinthodonts of Eastern Europe: 5. Genus Thoosuchus Efremov, 1940". Paleontological Journal. 55(4)
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Thoosuchus op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.