Taoiseach
Uiterlijk
De Taoiseach (ongeveer uitgesproken als tie'sjach, ⓘ) is de titel voor de premier van Ierland. De naam betekent de aanvoerder of leider. Hoewel het een Iers-Gaelisch woord is, wordt in het dagelijks taalgebruik de titel niet in het Engels vertaald. Het meervoud van Taoiseach is Taoisigh. Taoiseach is ook een bijvoeglijk naamwoord, en het meervoud is dan Taoiseacha. In de Ierse grondwet wordt het vertaald naar premier.
De functie bestaat sinds 1937,[1] en was goedgekeurd door Éamon de Valera. De vicepremier is de Tánaiste.
Taoisigh na hÉireann (lijst van Taoisigh) (1922–heden)
[bewerken | brontekst bewerken]Nr. | Premier van Ierland Taoiseach hÉireann |
Ambtstermijn | Partij(en) | Kabinet(en) | Verkiezing(en) | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | William Thomas Cosgrave (1880–1965) |
6 december 1922 | 9 maart 1932 | Cumann na nGaedheal |
W.T. Cosgrave I | 1922 | ||
W.T. Cosgrave II | 1923 | |||||||
W.T. Cosgrave III | 1927 (1) | |||||||
W.T. Cosgrave IV | 1927 (2) | |||||||
W.T. Cosgrave V | ||||||||
2 | Éamon de Valera (1882–1975) |
9 maart 1932 | 18 februari 1948 | Fianna Fáil | De Valera I | 1932 | ||
De Valera II | 1933 | |||||||
De Valera III | 1937 | |||||||
De Valera IV | ||||||||
De Valera V | 1938 | |||||||
De Valera VI | 1943 | |||||||
De Valera VII | 1944 | |||||||
3 | John Aloysius Costello (1891–1976) |
18 februari 1948 | 13 juni 1951 | Fine Gael | Costello I | 1948 | ||
(2) | Éamon de Valera (1882–1975) |
13 juni 1951 | 2 juni 1954 | Fianna Fáil | De Valera VIII | 1951 | ||
(3) | John Aloysius Costello (1891–1976) |
2 juni 1954 | 20 maart 1957 | Fine Gael | Costello II | 1954 | ||
(2) | Éamon de Valera (1882–1975) |
20 maart 1957 | 23 juni 1959 [2] |
Fianna Fáil | De Valera IX | 1957 | ||
4 | Seán Lemass (1899–1971) |
23 juni 1959 | 10 november 1966 [2] |
Fianna Fáil | Lemass I | |||
Lemass II | 1961 | |||||||
Lemass III | 1965 | |||||||
5 | Jack Lynch (1917–1999) |
10 november 1966 | 14 maart 1973 | Fianna Fáil | Lynch I | |||
Lynch II | 1969 | |||||||
6 | Liam Cosgrave (1920–2017) |
14 maart 1973 | 5 juli 1977 | Fine Gael | L. Cosgrave | 1973 | ||
(5) | Jack Lynch (1917–1999) |
5 juli 1977 | 11 december 1979 [2] |
Fianna Fáil | Lynch III | 1977 | ||
7 | Charles Haughey (1925–2006) |
11 december 1979 | 30 juni 1981 | Fianna Fáil | Haughey I | |||
8 | Garret FitzGerald (1926–2011) |
30 juni 1981 | 9 maart 1982 | Fine Gael | FitzGerald I | 1981 | ||
(7) | Charles Haughey (1925–2006) |
9 maart 1982 | 14 december 1982 | Fianna Fáil | Haughey II | 1982 (1) | ||
(8) | Garret FitzGerald (1926–2011) |
14 december 1982 | 10 maart 1987 | Fine Gael | FitzGerald II | 1982 (2) | ||
(7) | Charles Haughey (1925–2006) |
10 maart 1987 | 11 februari 1992 [2] |
Fianna Fáil | Haughey III | 1987 | ||
Haughey IV | 1989 | |||||||
9 | Albert Reynolds (1932–2014) |
11 februari 1992 | 15 december 1994 [2] |
Fianna Fáil | Reynolds I | |||
Reynolds II | 1992 | |||||||
10 | John Bruton (1947–2024) |
15 december 1994 | 26 juni 1997 | Fine Gael | Bruton | |||
11 | Bertie Ahern (1951) |
26 juni 1997 | 8 mei 2008 [2] |
Fianna Fáil | Ahern I | 1997 | ||
Ahern II | 2002 | |||||||
Ahern III | 2007 | |||||||
12 | Brian Cowen (1960) |
8 mei 2008 | 9 maart 2011 | Fianna Fáil | Cowen | |||
13 | Enda Kenny (1951) |
9 maart 2011 | 14 juni 2017 [2] |
Fine Gael | Kenny I | 2011 | ||
Kenny II | 2016 | |||||||
14 | Leo Varadkar (1979) |
14 juni 2017 | 27 juni 2020 | Fine Gael | Varadkar | |||
15 | Micheál Martin (1960) |
27 juni 2020 | 17 december 2022 | Fianna Fáil | Martin-Varadkar | 2020 | ||
(14) | Leo Varadkar (1979) |
17 december 2022 | 9 april 2024 [2] |
Fine Gael | ||||
16 | Simon Harris (1986) |
9 april 2024 | heden | Fine Gael | Harris-Martin |
Noten
- ↑ Van 1922 tot 1932 was William Thomas Cosgrave en van 1932 tot 1937 Éamon de Valera President of the Executive Council, zoals de Ierse premier in die tijd heette.
- ↑ a b c d e f g h Afgetreden