Red herring

Red herring of rode haring is een techniek om iemand te misleiden door die persoon af te leiden van het eigenlijke onderwerp. In film en literatuur wordt het soms als narratieve techniek aangewend, waarmee de lezer of kijker op een dwaalspoor wordt gezet en in de retorica is het een vorm van rookgordijn of drogreden waarmee getracht wordt een discussie te winnen door het echte onderwerp uit de weg te gaan.

De uitdrukking zou volgens het Merriam-Webster-woordenboek afkomstig zijn van de praktijk om jachthonden op een dwaalspoor te brengen door gerookte haringen op hun pad te gooien.

In literatuur en film wordt een red herring veel toegepast in detective- en mysteryverhalen. Er wordt dan getracht om de lezer/kijker ervan te overtuigen dat een moord werd gepleegd door personage X, terwijl op het einde blijkt dat persoon Y de moordenaar is. Enkele voorbeelden:

• Bisschop Aringarosa (aringa rosa is Italiaans voor roze haring) wordt in Dan Browns The Da Vinci Code voor het grootste deel van de roman voorgesteld als de grote booswicht in het complot, maar later blijkt dat iemand anders te zijn.
• In Arthur Conan Doyles Sherlock Holmes: The Hound of the Baskervilles worden een ontsnapte veroordeelde en de butler als red herrings aan de lezer voorgehouden, terwijl op het eind blijkt dat iemand anders achter het mysterie van de dodende hond zit.
• De Britse regisseur Alfred Hitchcock was een meester in het gebruik van de red herring. Enkele voorbeelden zijn de sigarettenaansteker in de film Strangers on a Train, de eerste mevrouw De Winter in Rebecca en de gecodeerde boodschap van het muziekstuk in The Lady Vanishes.
• Alle geplante aanwijzingen in de film What Lies Beneath bleken uiteindelijk los te staan van de reden waarom het door Michelle Pfeiffer vertolkte personage zulke sterke paranormale gevoelens had.
• De moord op Roger Ackroyd: Een voorbeeld van de valse protagonist of onbetrouwbare verteller. In dit verhaal van Agatha Christie wordt het verhaal verteld door dokter James Sheppard, die tevens optreedt als de assistent van Hercule Poirot, de detective die de moord oplost. Aan het einde van het verhaal blijkt de dokter de dader te zijn.

Red herrings worden ook gebruikt in computerspellen, meestal in adventure-games. Enkele voorbeelden:

• Maniac Mansion:
  • Chuck is een plant in de bibliotheek die men nergens voor nodig heeft. Chuck verscheen sindsdien in tal van andere spellen, al dan niet onder een andere naam en is daarmee een van de meest bekende red herrings.
  • Deur naar puzzel: in het spel is een deur waarachter een puzzel lijkt verborgen te liggen. De speler tracht een sleutel te zoeken om de deur te openen, maar deze sleutel bestaat niet. De achterliggende ruimte is trouwens ook een red herring, want deze wordt niet betreden.
• The Curse of Monkey Island: er is een kippenwinkel met een parlofoon. Het enige wat uit de parlofoon komt, is een onverstaanbare tekst.
• Tales of Monkey Island: in deel 3 geeft De Cava aan Guybrush opdracht om 100 000 engerlingen te verzamelen om een prothese te maken. De speler kan dergelijke larves vangen, maar zal nooit tot dit aantal komen en zal een alternatieve manier moeten zoeken om de prothese te kunnen ontwikkelen. Hierdoor zijn de engerlingen een red herring.
• Ghost Pirates of Vooju Island: Het spel zit vol met maskers en waterspuwers die men kan aanklikken, maar die geen enkele bijkomende waarde hebben.