Pliosauroidea
| Pliosauroidea Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Laat-Trias tot Laat-Krijt | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| Rhomaleosaurus | |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Onderorde | |||||||||||
| Pliosauroidea Welles, 1943 | |||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||
Pliosauroidea op  Wikispecies
| |||||||||||
| |||||||||||
Pliosauroidea is een uitgestorven onderorde van de Plesiosauria uit de klasse Reptilia (Reptielen).
In 1943 benoemde Samuel Welles een onderorde Pliosauroidea. In 2008 gaf Patrick Druckenmiller een definitie als klade: de groep bestaande uit de laatste gemeenschappelijke voorouder van Rhomaleosaurus victor Fraas 1910 (=Meyerasaurus) en Pliosaurus brachyspondylus Owen 1840; en al zijn afstammelingen.
De geslachten van de Pliosauroidea leefden vanaf het Trias tot en met het Krijt. Alle geslachten, evenals andere soorten uit Sauropterygia, waren geen dinosauriërs.
Eén groep zeereptielen, de Polycotylidae, werd eerst bij de Pliosauroidea ingedeeld vanwege hun korte nekken en slanke koppen, maar bleken tot de Plesiosauroidea te behoren.
Het hele begrip is wellicht overbodig als de Rhomaleosauridae basaler staan dan de Plesiosauroidea. Nuttiger is dan het concept Pliosauridae met daarin de Thalassophonea te gebruiken.
De geslachten waren gekenmerkt door een relatief korte nek, ten opzichte van de Plesiosauroidea, hun zustergroep. Ze waren carnivoren en hadden een grote bek met daarin scherpe kegelvormige tanden. Ze konden twee tot zeventien meter in lengte worden.
Hun dieet bestond vooral uit vissen, andere zeereptielen en andere grote zeewezens als grote ammonieten.
Taxonomie
[bewerken | brontekst bewerken]- Onderorde Pliosauroidea
- Thalassiodracon
- Familie Rhomaleosauridae
- Familie Pliosauridae
- ?Superfamilie Leptocleidoidea
- Incertae sedis
Een stamboom van de Plesiosauria van Druckenmiller & Russell uit 2008, waarin de plaats, fylogenie en taxonomie van de Pliosauroidea te zien zijn. De plaats van de Leptocleidoidea is erg onzeker.
| Plesiosauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Een kladogram uit 2012 waarin de Rhomaleosauridae basaler staan en dus de Pliosauroidea overbodig zijn:
| Plesiosauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
-
-
Kronosaurus (Pliosauroidea) heeft een Woolungasaurus (Plesiosauroidea) gevangen.
-
-
-
-
-
-
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Pliosaur op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
Literatuur
- Gould, S. J., & Andrews, P., & Benton, M., & Janis, C., & Sepkoski Jr., J. J., & Stringer, C. (1993) Verslag van het leven. Evolutie als aangrijpend drama van selectie, overleven en uitsterven. Schuyt & Co, Haarlem. ISBN 90-6097-345-3
- Czerkas, S. J., & Czerkas, S. A. (1990). De oerwereld van de dinosauriërs. Tirion, Baarn. ISBN 90-5121-448-0
- Malam, J., & Parker, S (2003). Dinosaurussen en andere prehistorische dieren. Parragon. ISBN 1-40541-315-8
- Palmer, D.,& Cox, B.,& Gardiner, B.,& Harrison, C.,& Savage, R. J. G. (2000). De geïlustreerde encyclopedie van dinosauriërs en prehistorische dieren. Köneman, Keulen. ISBN 3-8290-6747-X
- Parker, S. (2005). De complete gids over dinosauriërs. Veltman uitgevers, Utrecht. ISBN 90-5920-430-1
- Benton, M. J. (2001). Cassel's atlas of evolution. Cassel & co, London. ISBN 0-304-35511-9
- Palmer, D. (2006). Atlas van de prehistorische wereld. Uitgeverij Elmar, Rijswijk. ISBN 978-90-5947-163-4 90-5947-163-6
- Palmer, D. (2009). Evolutie. Historisch panorama van het leven op aarde. Tirion natuur, Baarn. ISBN 978-90-5210-782-0
- Everhart, M. (2009). Zeemonsters. Prehistorische wezens uit de diepte. National Geographic. ISBN 90-5956-061-2
- Marven, N., & James, J. (2003). Zeemonsters. Predatoren uit de prehistorie. BBC books, Londen. ISBN 9789089270191
- Haines, T., & Chambers, P. (2005). The complete guide to prehistoric life BBC books, Londen. ISBN 978-0-563-52219-5 10 9 8 7 6 5 4 3
- Palmer, D., & Brasier, M., & Burnie, D., & Cleal, C., & Crane, P., & Thomas, B. A., & Buttler, C., & Cope, J. C. W., Owens, R. M., & Anderson, J., & Benson, R., & Brusatte, S., & Clack, J., & Dennis-Bryan, K., & Duffin, C., & Hone, D., & Johanson, Z., & Milner, A., & Naish, D., & Parsons, K., & Prothero, D., & Xing, X., & McNamara, K., & Coward, F., & Beatty, R. (2009) Prehistoric Life Dorling Kindersley, London. ISBN 978-0-7566-5573-0
- Lambert, D., & Naish, D., & Wyse, E. (2002) Lexikon der Dinosaurier und anderer Tiere der Urzeit. Dorling Kindersley, München. ISBN 3-8310-0342-4
- Werner, H. 1000 dinosaurier. NGV, Frankfurt. ISBN 978-3-625-11519-9
- Gee, H. (2003). Dinosauriërs. De laatste ontdekkingen uit het Mesozoïcum. Librero. ISBN 90-5764-356-1