Palatodonta

Palatodonta Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Midden-Trias
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Onderklasse: Diapsida Infraklasse: Lepidosauromorpha Superorde: Sauropterygia
Geslacht
Palatodonta Neenan et al., 2013
Typesoort
Palatodonta bleekeri
Portaal    Biologie Herpetologie

Palatodonta^[1] is een geslacht van uitgestorven zeereptielen, behorend tot de Sauropterygia, dat tijdens het Trias leefde in het gebied van het huidige Nederland.

De typesoort Palatodonta bleekeri is in 2013 benoemd en beschreven door James Neenan, Nicole Klein en Torsten Scheyer. De geslachtsnaam verwijst naar de tanden in het verhemelte. De soortaanduiding eert Remco Bleeker, een amateurpaleontoloog die het fossiel in de zomer van 2010 ontdekte en het eerst aanzag voor een vis.

Het holotype TW480000470 is gevonden in de steengroeve van Sibelco bij Winterswijk in een laag uit het Vroeg-Anisien met een ouderdom van 246 miljoen jaar. Het bestaat uit een schedel van een jong dier. Het maakt deel uit van de collectie van museum TwentseWelle in Enschede. Uit de groeve zijn aanvullende fragmenten gemeld die echter nog niet beschreven zijn.

Het holotype van Palatodonta heeft een geschatte lichaamslengte van zo'n twintig centimeter. De schedel is 20,7 millimeter lang. Een onderscheidend kenmerk van Palatodonta is dat niet alleen de tanden in kaakranden lang en puntig zijn maar ook die in het verhemelte. Hierin wijkt de soort af van de Placodontia die zeer brede tanden in het verhemelte hebben die dienen om de schelpen van weekdieren en Brachiopoda te breken in een durofage levenswijze. In het verhemelte bevindt zich een enkele rij tanden; de tandrijen van de onderkaken passen bij sluiting precies tussen die rij en de tandrijen in de bovenkaken. De bouw van de tanden in het verhemelte is meer overeenkomend met de oorspronkelijke vorm van de pterygoïde tanden van de Diapsida. Basale kenmerken zijn verder de penvormige, iets naar voren gerichte, tanden in de praemaxilla en een L-vormig jukbeen.

In een kladistische analyse bleek dat Palatodonta de zustersoort was van de Placodontia. Beide samen vallen in de nieuw benoemde klade Placodontiformes. De vondst van Palatodonta zou wijzen op een Europese oorsprong van deze groep.

Het volgende kladogram toont de positie van Palatodonta in de stamboom: