Sint-Jacobswijk

De Sint-Jacobswijk is een wijk in Brussel, gesitueerd rond de Onze-Lieve-Vrouw van Goede Bijstandkerk aan de Kolenmarkt.^[1] Ze ligt midden in de voetgangerszone tussen de Zavel, de Dansaertwijk, Sint-Gorik en de Marollen.

Al bij de eerste stadsomwalling van Brussel uit de 11e en 12e eeuw maakte de Sint-Jacobswijk deel uit van de stad. De oorspronkelijke ambachtenwijk groeide door de geschiedenis heen uit tot een van de beter wijken van de stad.^[2]

Waar nu de Onze-Lieve-Vrouw van Goede Bijstandkerk staat, stond oorspronkelijk het Sint-Jakobsgasthuis. De wijk dankt haar naam aan dit gasthuis. Hier verblijven van de 14e tot de 17e eeuw pelgrims op tocht naar Santiago de Compostela.^[3] De route (van Brussel naar Parijs) wordt tegenwoordig vanaf deze kerk aangeduid met gouden sint-jakobsschelpen op de voetpaden.^[4]

De wijk ontwikkelt zich in de vroege middeleeuwen rond de Zenne. De rivier zorgt voor welvaart en de toekomstige Sint-Jacobswijk krijgt al snel een stedelijk karakter. De Kolenmarkt vormt de kern voor de ambachtelijke activiteiten in de stad. Verschillende ambachten, zoals ververs, volders en scheerders vestigen zich er. Daarnaast vindt men er ook benodigdheden, zoals houtskool, en levensmiddelen zoals boter en kaas. In de 14e en 15e eeuw trekken verschillende beroepsgroepen buiten de eerste omwalling. Gegoede families nemen de herenhuizen in en de wijk krijgt een nieuwe sociale klasse. Op het einde van de 15e eeuw woont er geen enkele arme meer in de Sint-Jacobswijk.

Tijdens de wereldoorlogen in de 20ste eeuw gaat de wijk achteruit en de welvaart en rijkdom verdwijnen. De 'verbrusseling' van de hoofdstad komt op gang en kantoorgebouwen rond de wijken torenen boven de wijk uit. In 1990 ontstaat een wijkcomité uit een beweging die het verval van de wijk tegen wil gaan. De VZW Sint-Jacobswijk zet zich in voor het onderhoud van de wijk. De belangrijkste agendapunten zijn het verbinden van de bewoners en het aangenaam en aantrekkelijk maken van de wijk.^[5]

Het is een gekende uitgangsbuurt, vooral voor de LGBTQI+-gemeenschap. Er zijn verschillende queerbars, -cafés, -verenigingen te vinden. Andere horecazaken zijn ook expliciet queerfriendly.

Sinds 2019 is er een 'Charter van het nachtleven'.^[6] Hierin worden regels in verband met het uitgaansgebeuren in de wijk vastgelegd. Er zijn ook een aantal regels die de strijd tegen homofobie en discriminatie aangaan.^[7]

De verdraagzaamheid en openheid van de wijk en zijn bewoners leidde tot de aanleg van de eerste Belgische regenboogzebrapaden in 2017.^[8] Brusselse schepen Els Ampe (Open VLD) werkte hiervoor samen met een aantal holebi-verenigingen.^[9]

De Belgian Pride wordt elk jaar in de Sint-Jacobswijk gevierd.

1. ↑ Quartier Saint-Jacques | Mon quartier - Mijn wijk. Geraadpleegd op 3 juni 2021.
2. ↑ Publicaties over erfgoed. www.brussel.be (2 november 2016). Geraadpleegd op 4 juni 2021.
3. ↑ De lokale handel in Brussel - commercelocal.brussels. Lokale handelaars in Brussel. Geraadpleegd op 3 juni 2021.
4. ↑ Wist u dat de gouden schelpen op de Brusselse voetpaden naar Compostela leiden?. Focus on Belgium (8 mei 2017). Geraadpleegd op 3 juni 2021.
5. ↑ Wie zijn wij? | Quartier Saint-Jacques. Geraadpleegd op 4 juni 2021.
6. ↑ Sint jacobswijk krijgt charter van het nachtleven. hln.be. Geraadpleegd op 4 juni 2021.
7. ↑ Sint-Jacobswijk heeft voortaan een 'nachtcharter'. www.bruzz.be. Geraadpleegd op 3 juni 2021.
8. ↑ Eerste regenboogzebrapaden in belgie. demorgen.be. Geraadpleegd op 3 juni 2021.
9. ↑ Brussel plaatst regenboogzebrapaden voor Pride. www.bruzz.be. Geraadpleegd op 4 juni 2021.