Serie A

Zie Serie A (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Serie A.

Serie A
Land	Italië
Bond	FIGC
Opgericht	6 oktober 1929
Systeem	Competitie
Degradatie naar	Serie B
Internationale kwalificatie	UEFA Champions League UEFA Europa League UEFA Europa Conference League
Aantal teams	20
Huidige kampioen	Internazionale (2023/24)
Recordkampioen	Juventus (36)
Website	Legaseriea.it
Huidig seizoen	Serie A 2023/24
Laatst bijgewerkt op: 26-8-2024
Portaal    Voetbal

De Serie A (voluit Lega Calcio Serie A TIM) is de hoogste afdeling in het Italiaanse betaald voetbal. Tot op heden wist 28 keer een club uit de Serie A de finale van de UEFA Champions League (de hoogste trofee binnen het Europese internationale clubvoetbal) te bereiken, waarin er twaalfmaal werd gewonnen. Anno 2022 staat de competitie gerangschikt op de derde plaats van de UEFA-ranglijst voor Europese competities, gebaseerd op de prestaties van Italiaanse clubs in de UEFA Champions League, UEFA Europa League en UEFA Europa Conference League.^[1] In 2021 werd de competitie door de IFFHS uitgeroepen tot nummer drie van sterkste nationale competities ter wereld en de tweede sterkste van Europa.^[2]

De winnaar krijgt het recht om het volgende seizoen met de scudetto (schildje), met de Italiaanse vlag, op het shirt te spelen. Enkele clubs hebben het gebruik aangenomen om per tiental kampioenschappen een gouden ster aan hun logo toe te voegen. Zodoende heeft AC Milan 1 ster voor 19 scudetti en Internazionale 2 sterren voor 20 scudetti. Juventus heeft 3 sterren voor 34 schildjes.

De Serie A bestaat sinds het seizoen 1929-1930. Dit was het eerste seizoen met een enkele nationale professionele hoofdcompetitie. Hiervoor was er de Prima Categoria, die met regionale groepen en eindrondes werkte. Alleen in de seizoenen 1943/44 en 1944/45 werd de competitie vanwege de oorlog stilgelegd en werd er verder gevoetbald in regionale competities. In seizoen 1948/49 werd de scudetto toegekend aan Torino FC na een vliegtuigramp vlak voor het eind van de competitie, waarbij het gehele team van Torino omkwam. Er spelen 20 teams in de Serie A, die een complete competitie spelen. Aan het eind van het seizoen degraderen de drie laagst geklasseerde teams. De degradanten worden vervangen door de nummers 1, 2 en de winnaar van de play-offs van de Serie B.

Heel opvallend is ook de geografische verdeling van clubs in de Serie A. Tot voor kort speelden er bijna geen clubs uit de Mezzogiorno (ongeveer de zuidelijke helft van het land) in de Serie A.

Met enige regelmaat worden teams failliet verklaard, omdat ze financiën niet op orde hebben. De heropgerichte club, die dan onder de oude naam verdergaat, moest het volgende seizoen vanaf de hoogste amateursdivisie (Serie D) beginnen. Sinds het seizoen 2005/06 is er een nieuwe wet geïntroduceerd ("Lodo Petrucci") waardoor clubs met een belangrijke geschiedenis die in de laatste vijf jaar niet van deze regel gebruikgemaakt hebben, de mogelijkheid krijgen om vanaf de eerste lagere divisie (Serie B) te spelen. Voor aanvang van het seizoen 2005/06 werden de net gepromoveerde clubs Torino FC en Perugia Calcio niet tot de Serie A toegelaten vanwege de hierboven besproken financiële problemen.

In 2006 raakte de Serie A in het grootste schandaal uit haar geschiedenis. Duidelijk werd dat er een heel systeem bestond, waarin het aanstellen van scheidsrechters werd gemanipuleerd door verschillende hoofden van clubs. Spil in dit verband was de Turijnse voetbalclub Juventus, die door dit schandaal de titels gewonnen in 2005 en 2006 heeft verloren. (Lees verder).

Seizoen	Kampioen	Topscorer(s) / Capocannoniere
2023/24	Internazionale	Lautaro Martínez (Internazionale, 24)
2022/23	Napoli	Victor Osimhen (Napoli, 26)
2021/22	AC Milan	Ciro Immobile (SS Lazio, 27)
2020/21	Internazionale	Cristiano Ronaldo (Juventus, 29)
2019/20	Juventus	Ciro Immobile (SS Lazio, 36)
2018/19	Juventus	Fabio Quagliarella (UC Sampdoria, 26)
2017/18	Juventus	Mauro Icardi (Internazionale, 29) Ciro Immobile (SS Lazio, 29)
2016/17	Juventus	Edin Džeko (Roma, 29)
2015/16	Juventus	Gonzalo Higuaín (Napoli, 36)
2014/15	Juventus	Luca Toni (Hellas Verona, 22) Mauro Icardi (Internazionale, 22)
2013/14	Juventus	Ciro Immobile (Torino, 22)
2012/13	Juventus	Edinson Cavani (Napoli, 23)
2011/12	Juventus	Zlatan Ibrahimović (AC Milan, 28)
2010/11	AC Milan	Antonio Di Natale (Udinese, 28)
2009/10	Internazionale	Antonio Di Natale (Udinese, 29)
2008/09	Internazionale	Zlatan Ibrahimović (Internazionale, 25)
2007/08	Internazionale	Alessandro Del Piero (Juventus, 21)
2006/07	Internazionale	Francesco Totti (AS Roma, 26)
2005/06	Internazionale	Luca Toni (Fiorentina, 31)
2004/05	Juventus	Cristiano Lucarelli (Livorno, 24)
2003/04	AC Milan	Andrij Sjevtsjenko (AC Milan, 24)
2002/03	Juventus	Christian Vieri (Internazionale, 24)
2001/02	Juventus	David Trezeguet (Juventus, 24) Dario Hübner (Piacenza, 24)
2000/01	AS Roma	Hernán Crespo (SS Lazio, 26)
1999/00	SS Lazio	Andrij Sjevtsjenko (AC Milan, 24)
1998/99	AC Milan	Márcio Amoroso (Udinese, 22)
1997/98	Juventus	Oliver Bierhoff (Udinese, 27)
1996/97	Juventus	Filippo Inzaghi (Atalanta Bergamo, 24)
1995/96	AC Milan	Giuseppe Signori (SS Lazio, 24) Igor Protti (Bari, 24)
1994/95	Juventus	Gabriel Batistuta (Fiorentina, 26)
1993/94	AC Milan	Giuseppe Signori (SS Lazio, 23)
1992/93	AC Milan	Giuseppe Signori (SS Lazio, 26)
1991/92	AC Milan	Marco van Basten (AC Milan, 25)
1990/91	Sampdoria	Gianluca Vialli (Sampdoria, 17)
1989/90	Napoli	Marco van Basten (AC Milan, 19)
1988/89	Internazionale	Aldo Serena (Internazionale, 22)
1987/88	AC Milan	Diego Maradona (Napoli, 15)
1986/87	SSC Napoli	Pietro Paolo Virdis (AC Milan, 17)
1985/86	Juventus	Roberto Pruzzo (AS Roma, 19)
1984/85	Hellas Verona	Michel Platini (Juventus, 18)
1983/84	Juventus	Michel Platini (Juventus, 20)
1982/83	AS Roma	Michel Platini (Juventus, 16)
1981/82	Juventus	Roberto Pruzzo (AS Roma, 15)
1980/81	Juventus	Roberto Pruzzo (AS Roma, 18)
1979/80	Internazionale	Roberto Bettega (Juventus, 16)
1978/79	AC Milan	Bruno Giordano (SS Lazio, 19)
1977/78	Juventus	Paolo Rossi (Vicenza, 24)
1976/77	Juventus	Francesco Graziani (Torino, 21)
1975/76	Torino	Paolini Pulici (Torino, 21)
1974/75	Juventus	Paolini Pulici (Torino, 18)
1973/74	SS Lazio	Giorgio Chinaglia (SS Lazio, 24)
1972/73	Juventus	Paolini Pulici (Torino, 17) Gianni Rivera (AC Milan, 17) Giuseppe Savoldi (Bologna, 17)
1971/72	Juventus	Roberto Boninsegna (Internazionale, 22)
1970/71	Internazionale	Roberto Boninsegna (Internazionale, 24)
1969/70	Cagliari	Luigi Riva (Cagliari, 21)
1968/69	Fiorentina	Luigi Riva (Cagliari, 20)
1967/68	AC Milan	Pierino Prati (AC Milan, 15)
1966/67	Juventus	Luigi Riva (Cagliari, 18)
1965/66	Internazionale	Luís Vinício (Vicenza, 25)
1964/65	Internazionale	Sandro Mazzola (Internazionale, 17) Alberto Orlando (Fiorentina, 17)
1963/64	Bologna	Harald Nielsen (Bologna, 21)
1962/63	Internazionale	Pedro Manfredini (AS Roma, 19) Harald Nielsen (Bologna, 19)
1961/62	AC Milan	José Altafini (AC Milan, 22)
1960/61	Juventus	Sergio Brighenti (Sampdoria, 27)
1959/60	Juventus	Omar Sívori (Juventus, 27)
1958/59	AC Milan	Antonio Angelillo (Internazionale, 33)
1957/58	Juventus	John Charles (Juventus, 28)
1956/57	AC Milan	Dino da Costa (AS Roma, 22)
1955/56	Fiorentina	Gino Pivatelli (AC Milan, 29)
1954/55	AC Milan	Gunnar Nordahl (AC Milan, 27)
1953/54	Internazionale	Gunnar Nordahl (AC Milan, 23)
1952/53	Internazionale	Gunnar Nordahl (AC Milan, 26)
1951/52	Juventus	John Hansen (Juventus, 30)
1950/51	AC Milan	Gunnar Nordahl (AC Milan, 34)
1949/50	Juventus	Gunnar Nordahl (AC Milan, 35)
1948/49	AC Torino	István Nyers (Internazionale, 26)
1947/48	AC Torino	Giampiero Boniperti (Juventus, 27)
1946/47	AC Torino	Valentino Mazzola (AC Torino, 29)
1945/46	AC Torino	Eusebio Castigliano (AC Torino, 13)
1944/45	Geen competitie i.v.m. Tweede Wereldoorlog
1943/44
1942/43	AC Torino	Silvio Piola (SS Lazio, 21)
1941/42	AS Roma	Aldo Boffi (AC Milan, 22)
1940/41	Bologna	Ettore Puricelli (Bologna, 22)
1939/40	Ambrosiana-Inter	Aldo Boffi (AC Milan, 24)
1938/39	Bologna	Aldo Boffi (AC Milan, 19) Ettore Puricelli (Bologna, 19)
1937/38	Ambrosiana-Inter	Giuseppe Meazza (Ambrosiana-Inter, 20)
1936/37	Bologna	Silvio Piola (SS Lazio, 21)
1935/36	Bologna	Giuseppe Meazza (Ambrosiana-Inter, 25)
1934/35	Juventus	Enrique Guaita (AS Roma, 28)
1933/34	Juventus	Felice Borel (Juventus, 31)
1932/33	Juventus	Felice Borel (Juventus, 29)
1931/32	Juventus	Pedro Petrone (Fiorentina, 25) Angelo Schiavio (Bologna, 25)
1930/31	Juventus	Rodolfo Volk (AS Roma, 29)
1929/30	Ambrosiana-Inter	Giuseppe Meazza (Ambrosiana-Inter, 31)
1928/29	Bologna	Tot en met het seizoen 1928/29 werd er geen topscorerslijst bijgehouden
1927/28	AC Torino
1926/27	AC Torino (achteraf niet officieel toegekend)
1925/26	Juventus
1924/25	Bologna
1923/24	Genoa
1922/23	Genoa
1921/22	Pro Vercelli (C.C.I), Novese (F.I.G.C)
1920/21	Pro Vercelli
1919/20	Internazionale
1916 - 1919	geen competitie
1915	Genoa
1914	Casale
1913	Pro Vercelli
1912	Pro Vercelli
1911	Pro Vercelli
1910	Internazionale
1909	Pro Vercelli
1908	Pro Vercelli
1907	Milan Football & Cricket Club
1906	Milan Football & Cricket Club
1905	Juventus
1904	Genoa
1903	Genoa
1902	Genoa
1901	Milan Football & Cricket Club
1900	Genoa
1899	Genoa
1898	Genoa CAC
1897	geen competitie
1896	Udine (niet officieel)

De schuingedrukte titels van 2005 en 2006 waren eerst voor Juventus, maar deze zijn afgepakt door het omkoopschandaal. De titel van 2006 ging naar Internazionale, de titel van 2005 werd niet opnieuw toegekend.

Club	Stad	Titels	Seizoenen (1898-2024)
Juventus	Turijn	36	1905, 1926, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1950, 1952, 1958, 1960, 1961, 1967, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1986, 1995, 1997, 1998, 2002, 2003, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020
Internazionale	Milaan	20	1910, 1920, 1930, 1938, 1940, 1953, 1954, 1963, 1965, 1966, 1971, 1980, 1989, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2021, 2024
AC Milan	Milaan	19	1901, 1907, 1908, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011, 2022
Genoa CFC	Genua	9	1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923, 1924
Torino	Turijn	7	1928, 1943, 1946, 1947, 1948, 1949, 1976
Bologna	Bologna	7	1925, 1929, 1936, 1937, 1939, 1941, 1964
Pro Vercelli	Vercelli	7	1908, 1909, 1911, 1912, 1913, 1921, 1922
Napoli	Napels	3	1987, 1990, 2023
AS Roma	Rome	3	1942, 1983, 2001
Fiorentina	Florence	2	1956, 1969
Lazio	Rome	2	1974, 2000
Hellas Verona	Verona	1	1985
Cagliari	Cagliari	1	1970
Sampdoria	Genua	1	1991
Casale	Casale Monferrato	1	1915
US Novese	Novi Ligure	1	1922

Opmerking: Campionato Alta Italia 1944 niet inbegrepen; dit oorlogskampioenschap, dat door Spezia Calcio gewonnen is, werd pas in 2002 officieel erkend.

Clubs in het vet spelen in het seizoen 2024/25 in de Serie A.

Club	Stad	/93	Periode (1929-2025)
Internazionale	Milaan	93	1929-....
Juventus	Turijn	92	1929-2006, 2007-....
AS Roma	Rome	92	1929-1951, 1952-....
AC Milan	Milaan	91	1929-1980, 1981-1982, 1983-....
Fiorentina	Florence	87	1931-1938, 1939-1993, 1994-2002, 2004-....
SS Lazio	Rome	82	1929-1961, 1963-1967, 1969-1971, 1972-1980, 1983-1985, 1988-....
Torino	Turijn	81[3]	1929-1959, 1960-1989, 1990-1996, 1999-2000, 2001-2003, 2006-2009, 2012-....
Napoli	Napels	79	1929-1942, 1946-1948, 1950-1961, 1962-1963, 1965-1998, 2000-2001, 2007-....
Bologna	Bologna	78	1929-1982, 1988-1991, 1996-2005, 2008-2014, 2015-....
Sampdoria	Genua	66[4]	1946-1966, 1967-1977, 1982-1999, 2003-2011, 2012-2023
Atalanta Bergamo	Bergamo	64	1937-1938, 1940-1958, 1959-1969, 1971-1973, 1977-1979, 1984-1987, 1988-1994, 1995-1998, 2000-2003, 2004-2005, 2006-2010, 2011-....
Genoa CFC	Genua	57	1929-1934, 1935-1951, 1953-1960, 1962-1965, 1973-1974, 1976-1978, 1981-1984, 1989-1995, 2007-2022, 2023-....
Udinese	Udine	52	1950-1955, 1956-1962, 1979-1987, 1989-1990, 1992-1994, 1995-....
Cagliari	Cagliari	44	1964-1976, 1979-1983, 1990-1997, 1998-2000, 2004-2015, 2016-2022, 2023-....
Hellas Verona	Verona	34	1957-1958, 1968-1974, 1975-1979, 1982-1990, 1991-1992, 1996-1997, 1999-2002, 2013-2016, 2017-2018, 2019-....
Vicenza	Vicenza	30	1942-1948, 1955-1975, 1977-1979, 1995-1999, 2000-2001
Bari	Bari	30	1931-1933, 1935-1941, 1942-1950, 1958-1961, 1963-1964, 1969-1970, 1985-1986, 1989-1992, 1994-1996, 1997-2001, 2009-2011
Palermo	Palermo	29	1932-1936, 1948-1954, 1956-1957, 1959-1960, 1961-1963, 1968-1970, 1972-1973, 2004-2013, 2014-2017
Parma	Parma	28	1990-2008, 2009-2015, 2018-2021, 2024-....
Triestina	Triëst	26	1929-1957, 1958-1959
Brescia	Brescia	23	1929-1932, 1933-1936, 1946-1947, 1965-1968, 1969-1970, 1980-1981, 1986-1987, 1992-1993, 1994-1995, 1997-1998, 2000-2005, 2010-2011, 2019-2020
Lecce	Lecce	19	1985-1986, 1988-1991, 1993-1994, 1997-1998, 1999-2002, 2003-2006, 2008-2009, 2010-2012, 2019-2020, 2022-....
SPAL	Ferrara	19	1951-1964, 1965-1968, 2017-2020
Livorno	Livorno	18	1929-1931, 1933-1935, 1937-1939, 1940-1949, 2004-2008, 2009-2010, 2013-2014
Empoli	Empoli	17	1986-1988, 1997-1999, 2002-2004, 2005-2008, 2014-2017, 2018-2019, 2021-....
Chievo Verona	Verona	17	2001-2007, 2008-2019
Catania	Catania	17	1954-1955, 1960-1966, 1970-1971, 1983-1984, 2006-2014
Ascoli	Ascoli Piceno	16	1974-1976, 1978-1985, 1986-1990, 1991-1992, 2005-2007
Padova	Padua	16	1929-1930, 1932-1934, 1935-1937, 1948-1952, 1955-1962, 1994-1996
Venezia	Venetië	14	1939-1947, 1949-1950, 1961-1963, 1966-1967, 1998-2000, 2001-2002, 2021-2022, 2024-....
Como	Como	14	1949-1953, 1975-1976, 1980-1982, 1984-1989, 2002-2003, 2024-....
Cesena	Cesena	13	1973-1977, 1981-1983, 1987-1991, 2010-2012, 2014-2015
Novara	Novara	13	1936-1937, 1938-1941, 1948-1956, 2011-2012
Modena	Modena	13	1929-1932, 1938-1940, 1941-1942, 1946-1949, 1962-1964, 2002-2004
Alessandria	Alessandria	13	1929-1937, 1946-1948, 1957-1960
Perugia	Perugia	13	1975-1981, 1996-1997, 1998-2004
Pro Patria Calcio	Busto Arsizio	12	1929-1933, 1947-1953, 1954-1956
Sassuolo	Sassuolo	11	2013-2024
Foggia	Foggia	11	1964-1967, 1970-1971, 1973-1974, 1976-1978, 1991-1995
Avellino	Avellino	10	1978-1988
Reggina	Reggio Calabria	9	1999-2001, 2002-2009
Siena	Siena	9	2003-2010, 2011-2013
Piacenza	Piacenza	8	1993-1994, 1995-2000, 2001-2003
Lucchese	Lucca	8	1936-1939, 1947-1952
Cremonese	Cremona	8	1929-1930, 1984-1985, 1989-1990, 1991-1992, 1993-1996, 2022-2023
Catanzaro	Catanzaro	7	1971-1972, 1976-1977, 1978-1983
Mantova	Mantua	7	1961-1965, 1966-1968, 1971-1972
Pisa	Pisa	7	1968-1969, 1982-1984, 1985-1986, 1987-1989, 1990-1991
Varese	Varese	7[5]	1964-1966, 1967-1969, 1970-1972, 1974-1975
Pescara	Pescara	7	1977-1978, 1979-1980, 1987-1989, 1992-1993, 2012-2013, 2016-2017
Pro Vercelli	Vercelli	6	1929-1935
Salernitana	Salerno	5[6]	1947-1948, 1998-1999, 2021-2024
Messina	Messina	5	1963-1965, 2004-2007
AC Liguria	Genua	5	1937-1939, 1940-1943
Casale	Casale Monferrato	4	1930-1934
AC Monza	Monza	3	2022-....
Frosinone	Frosinone	3	2015-2016, 2018-2019, 2023-2024
Crotone	Crotone	3	2016-2018, 2020-2021
Sampierdarenese	Genua	3	1934-1937
Reggiana	Reggio Emilia	3	1993-1995, 1996-1997
Lecco	Lecco	3	1960-1962, 1966-1967
Legnano	Legnano	3	1930-1931, 1951-1952, 1953-1954
Spezia	La Spezia	3	2020-2023
Benevento	Benevento	2	2017-2018, 2020-2021
Ternana	Terni	2	1972-1973, 1974-1975
Ancona	Ancona	2	1992-1993, 2003-2004
Carpi	Carpi	1	2015-2016
Treviso	Treviso	1	2005-2006
Pistoiese	Pistoia	1	1980-1981

Onderstaande lijst is voor het laatst bijgewerkt op 12 augustus 2023.

#	Nat.	Naam	Jaren	Goals	Duels
1		Silvio Piola	1929–1954	274	537
2		Francesco Totti	1992–2017	250	618
3		Gunnar Nordahl	1948–1958	225	291
4		Giuseppe Meazza	1929–1947	216	367
4		José Altafini	1958–1976	216	456
6		Antonio Di Natale	2002–2016	209	445
7		Roberto Baggio	1985–2004	205	452
8		Ciro Immobile	2008–....	194	322
9		Kurt Hamrin	1956–1971	190	400
10		Giuseppe Signori	1991–2004	188	344
11		Alessandro Del Piero	1993–2014	188	478
12		Alberto Gilardino	1999–2017	188	514
13		Gabriel Batistuta	1991–2003	183	318
14		Fabio Quagliarella	1999–....	182	556
15		Giampiero Boniperti	1946–1961	178	443
16		Amedeo Amadei	1936–1956	174	423
17		Giuseppe Savoldi	1965–1982	168	402
18		Guglielmo Gabetto	1934–1949	164	323
19		Roberto Boninsegna	1965–1979	162	363
20		Luca Toni	2004–2016	157	344
21		Luigi Riva	1964–1976	156	289
21		Filippo Inzaghi	1995–2012	156	370
23		Roberto Mancini	1981–2000	156	541
24		Zlatan Ibrahimovic	2004–2022	156	283
24		Luís Vinício	1955–1968	155	348

Dik gedrukt: nog actief in Serie A.

Bijgaand een overzicht van Italiaanse voetbalscheidsrechters die niet alleen actief zijn of waren in de Serie A, maar daarnaast ook internationale wedstrijden leiden of hebben geleid.^[17]

• FIGC
• Lijst van betaaldvoetbalclubs in Italië
• Italiaans omkoopschandaal
• Italië

• Officiële website van de Serie A
• Officiële website van de FIGC

Zie de categorie Serie A van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.