SS 433
| SS 433 | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Impressie van een artiest over SS 433
| ||||
| Sterrenbeeld | Arend (Aquila) | |||
| Overige aanduidingen | V* V1343 Aql, GAL 039.7-02.0, 2MASS J19114957+0458578, USNO 659, 1A 1909+04, 87GB 190920.8+045332, NEK 40.1-02.1, 3A 1909+048, GPS 1909+049, RGB J1911+049, BWE 1909+0453, GRS 039.60 -01.80, RX J1911.7+0459, 4C 04.66, 1H 1908+047, 1RXS J191149.7+045857, 2E 1909.3+0453, HBHA 204-02, AAVSO 1906+04, 2E 4204, INTEGRAL1 110, TXS 1909+048, 1ES 1909+04.8, INTREF 969, 4U 1908+05. | |||
| Waarnemingsgegevens | ||||
| Rechte klimming | 19u11m49,56s | |||
| Declinatie (Epoche 2000) |
+04° 58' 57,6" | |||
| Schijnbare magnitude | 14,2 | |||
| Details | ||||
| Spectraalklasse | A7Ib / zwart gat | |||
| Afstand* (lj) | 15.092,827 lj (P=0,2161 mas) | |||
| Massa | 21 / 16 + 3 (gasring) (× zon) | |||
| Meervoudig | dubbel | |||
| * afstanden aangegeven als "parallax xxx = yyy lj" zijn herleid uit de in de bron aangegeven parallax | ||||
| ||||
De microquasar SS 433 in het sterrenbeeld Arend was ooit het ‘raadsel van de eeuw’. Ondertussen weet men dat SS 433 een röntgendubbelster is.
SS 433 ligt in de 10.000 jaar oude supernovarest W50 op een afstand van 18000 lichtjaar. Hij is ontdekt als een ster met sterke emissielijnen door Nicholas Sanduleak en C. Bruce Stephenson. Het is een normale ster (spectraaltype A7Ib) die om een neutronenster of zwart gat draait. Deze laatste is omringd door een accretieschijf van hete materie, waar materie van de ster naartoe stroomt. Uit het centrum van deze schijf worden protonen en elektronen weggeschoten, in twee ‘jets’ die loodrecht op de schijf staan. Omdat deze schijf een schommelbeweging maakt zoals een ronddraaiende tol, is in de jets een duidelijke kurkentrekkerstructuur waar te nemen. De snelheid waarmee de deeltjes weggeschoten worden schommelt tussen 24 en 28 procent van de lichtsnelheid. De veranderingen in de snelheid waarmee materiaal van de ster naar de accretieschijf wordt overgedragen is mogelijk de oorzaak van de snelheidsverschillen van de weggeschoten deeltjes.
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) SS 433 in SIMBAD
- (en) Gigantic Cosmic Corkscrew Reveals New Details About Mysterious Microquasar, National Radio Astronomy Observatory, 26 oktober 2004